کلمه جو
صفحه اصلی

داریوش مهرجویی

دانشنامه عمومی

داریوش مهرجویی (زادهٔ ۱۷ آذر ۱۳۱۸ در تهران) فیلم ساز، رمان نویس و مترجم ایرانی است. مهرجویی را می توان جزء کارگردانان برجسته تاریخ سینمای ایران دانست.
ایثار (۱۳۵۵)، فیلم مستند کوتاه برای سازمان انتقال خون ایران.
الموت (۱۳۵۵)، فیلم بلند مستند داستانی در بارهٔ اسلام، تشیع و اسماعیلیان برای تلویزیون ملی ایران. تاکنون نمایش داده نشده است.
انفاق (۱۳۵۶)، فیلم کوتاه مستند، ۱۰ دقیقه، برای مرکز انتقال خون.
بخشش (۱۳۵۶)، فیلم کوتاه مستند، برای مرکز انتقال خون.
پیوند کلیه (۱۳۵۷)، فیلم کوتاه مستند، برای وزارت بهداشت و درمان
سفر به سرزمین رمبو (۱۳۶۲). فیلم مستند داستانی برای تلویزیون فرانسه. براساس زندگی آرتور رمبو
داستان های جزیره (اپیزود اول، دختردایی گمشده) (۱۳۷۷)
فرش و فرشته (فیلم کوتاه) از اپیزودهای فرش ایرانی (۱۳۸۵)
طهران: روزهای آشنایی (اپیزود اول، طهران تهران) (۱۳۸۷)
مهرجویی با ساخت فیلم گاو در سال ۱۳۴۸ نگاه ها را متوجه سینمای ایران کرد و به موج نوی سینمای ایران شکل داد. پس از انقلاب مدتی از ایران مهاجرت کرد اما چند سال بعد بازگشت و به فیلم سازی پرداخت و عضو پیوستهٔ فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی ایران شد.
براساس نتایج یک نظرسنجی در سال ۱۳۸۳، او با آفریدن هفت شخصیت، بیشترین شخصیت سینمایی ماندگار را در سینمای ایران خلق کرده است. همچنین شخصیت هامون در فیلمی به همین نام از مهرجویی، ماندگارترین شخصیت در تاریخ سینمای ایران دانسته شده است. در نخستین رأی گیری مجلّهٔ فیلم به سال ۱۳۶۷ و نیز در نظرسنجی دیگری به سال ۱۳۸۱ که مجلّهٔ نقد سینما برگزار کرد مهرجویی، پس از بهرام بیضایی، برترین کارگردان تاریخ سینمای ایران شناخته شده است. او در رأی گیری ۱۳۹۸ مجلّهٔ فیلم در میان کارگردانان ایرانی اوّل شد.
هرچند از آغاز فعالیت فیلم سازی تاکنون شماری از فیلم هایش توقیف شده اند اما هم چنان به ساختن فیلم های متفاوت ادامه می دهد. او جوایز متعدد بین المللی دریافت کرده است که می توان به جایزه صدف طلایی بهترین فیلم جشنواره فیلم سن سباستین، سه جایزه ذکر ویژه و جایزه بخش نگاه نو و جایزه جایزهٔ فیپرشی از جشنواره فیلم برلین، جایزه فیپرشی جشنواره بین المللی فیلم ونیز و جایزه هوگو نقره ای جشنواره بین المللی فیلم شیکاگو اشاره کرد. در آبان ۱۳۹۳ نیز در سفارت فرانسه در تهران از سوی سفیر فرانسه جایزه شوالیه ادب و هنر فرانسه به داریوش مهرجویی اهدا شد. وی همچنین داور جشنواره های سینمایی زیادی هم بوده است. علاوه بر سینما به نوشتن رمان و نیز ترجمه هم می پردازد. داریوش مهرجویی یکی از مهم ترین و بزرگترین کارگردان های سینمای ایران است که کارگردانی مؤلف محسوب می شود. غیر از گاو از دیگر فیلم های مهمّ وی می توان به اجاره نشین ها (پرفروش ترین فیلم ۱۳۶۶ ایران)، هامون، سارا، پری، لیلا و درخت گلابی اشاره کرد.

نقل قول ها

داریوش مهرجویی (۱۳۱۸) کارگردان، نویسنده و مترجم ایرانی است. مهرجویی با ساخت فیلم گاو در سال ۱۳۴۸ نگاه ها را متوجه سینمای ایران کرد و به موج نوی سینمای ایران شکل داد. پس از انقلاب مدتی از ایران مهاجرت کرد اما چند سال بعد بازگشت و به فیلم سازی پرداخت.
• «وقتی یک اثر هنری به بطن زندگی افراد رسوخ کند و دغدغه های اگزیستانسیال داشته باشد و وضع وجودی بشر را بیان کند، اثری خواهد شد مختص همه زمانه ها و ماندگار می شود.»• «من از دست ایشان (محسن چاووشی) به شدت رنجیده ام. ایشان بخاطر حضور در «سنتوری» موفق به اخذ مجوز شدند و فعالیتهای رسمی شان را در کشور آغاز کردند ولی برای پروژه «سنتوری، مرد پائیزی» رقمی که ایشان تقاضا کردند، رقمی بود که دو سه برابر رقم کارگردان فیلم بود و همین باعث شد من خیلی از دست ایشان رنجیده خاطر شوم. ایشان به جای اینکه یک تشکر خشک و خالی از ما بابت فعالیت های رسمی شان داشته باشند اینگونه جواب ما را داد.• «ما اساساً قومی هستیم که سخت به وطن خود چسبیده ایم و از مهاجرت و تغییر منزل و رفتن به ممالک اغیار و اقامت کردن در غربت هراس داریم… ما بیشتر دوست داریم در جایی بیتوته کنیم که خاطره داشته باشیم. «خاطره»؛ این رکن بزرگی در روان آدمی است.»• «نمی دانم چرا این روزها به هیچ کس نمی توان اعتماد کرد. انگار اخلاق و مروت انسانی رخت بربسته و هرکس می تواند به هرکس خیانت کند و مال و منال او را برباید…»• «فلاسفه و روانشناسان بزرگ، همه معتقدند که در انسان نیروهای برتری وجود دارد که از آن به علت غلتیدن در روزمرگی، استفاده نمی شود درحالی که از این نیرو می توان به ابعاد فراطبیعی دست یافت و بعضی ها به این نیرو دست می یابند و می توانند ذهن و امواج آن را به صورت مادی ببینند و بر اشیاء مادی اثر بگذارند… و معمولاً این نیرو یک شالوده و بنیاد دینی دارد…»در مصاحبه با روزنامهٔ شرق: «۱۹ ژوئن ۲۰۱۷/ ۲۹ خرداد ۱۳۹۶»• «مهرجویی رفیق و آدم شیرین و خنده رویی است.»

پیشنهاد کاربران

داریوش مهرجویی ( زادهٔ ۱۷ آذر ۱۳۱۸ ) کارگردان، نویسنده و مترجم ایرانی است. مهرجویی با ساخت فیلم گاو در سال ۱۳۴۸ نگاه ها را متوجه سینمای ایران کرد و به موج نوی سینمای ایران شکل داد. پس از انقلاب مدتی از ایران مهاجرت کرد اما چند سال بعد بازگشت و به فیلم سازی پرداخت. هرچند از آغاز فعالیت فیلم سازی اش تا کنون تعدادی از فیلم های اش توقیف شده اند اما همچنان به ساختن فیلم های متفاوت ادامه می دهد. او جوایز متعدد بین المللی دریافت کرده است و داور جشنواره های سینمایی زیادی هم بوده است. علاوه بر سینما به نوشتن رمان و نیز ترجمه هم می پردازد. فیلم بلند او سنتوری توقیف، و چندسال بعد فقط پروانه نمایش ویدیویی دریافت کرد. .
محتویات
[نهفتن]
* ۱ زندگی نامه
* ۲ فیلم شناسی
o ۲. ۱ کارگردان
o ۲. ۲ فیلم نامه
o ۲. ۳ سایر
* ۳ بازیگران مهرجویی
* ۴ حضور جهانی
* ۵ جوایز
* ۶ سانسور و توقیف
* ۷ آثار مکتوب
o ۷. ۱ ترجمه
o ۷. ۲ رمان
o ۷. ۳ سایر
* ۸ جستارهای وابسته
* ۹ پانویس
* ۱۰ منابع
* ۱۱ پیوند به بیرون
زندگی نامه [ویرایش]
داریوش مهرجویی در پشت صحنهٔ فیلم برداری نخستین فیلمش، الماس ۳۳، ( ۱۳۴۵ )
داریوش مهرجویی در ۱۷ آذر ۱۳۱۸ در تهران در محلهٔ شاپور، درخونگاه، [۱] در خانواده ای از طبقه متوسط به دنیا آمد. در کودکی تحت تاثیر مادربزرگش که مسلمانی معتقد بود قرار می گیرد. خود در مصاحبه ای در سال ۱۳۵۱ در این باره می گوید:«مادر بزرگم از آن نمازخوان های دوآتشه بود. و تحت تأثیر فضای روحانی او، من هم از سن هفت تا پانزده سالگی، شدم بودم یک مسلمان واقعی. نماز و روزه ام یک آن ترک نمی شد. [. . . ] اما از پانزده سالگی به بعد، درست آن موقعی که نماز و روزه ام به حساب می آمد، شک در دلم نشست. چهره خدا تدریجا کدر شد و ایمانم رفت از دست. »[۲] در نوجوانی به موسیقی علاقه مند می شود و مدت کوتاهی به کلاس آموزش موسیقی، آقای زندی، هم می رود اما نزد پدرش که موسیقی ایرانی را خوب می شناخت به نواخت سنتور پرداخت و بعد به موسیقی کلاسیک غربی آشنا می شود و به نواختن پیانو و نوشتن قطعاتی برای پیانو می پردازد. در ۱۷ سالگی به سینما علاقه مند می شود و برای درک بهتر فیلم های روز به آموختن زبان انگلیسی می پردازد. تحصیلات مقدماتی را در تهران به پایان برد و یک سال در هتل آتلانتیک مدیر می شود و سپس بیست ساله بود که برای ادامهٔ تحصیل به کالیفرنیا در آمریکا رفت. نخستن به خواندن سینما رو آورد اما خیلی زود سینما را رها کرد و به فلسفه پرداخت و در سال ۱۳۴۴ از دانشگاه یوسی ال ای در لس آنجلس لیسانس فلسفه گرفت. در همین سال سردبیری نشریهٔ پارس ریویو در لس آنجلس را به عهده گرفت و سال بعد به تهران آمد و در سال ۱۳۴۶ نخستین فیلم خود به نام الماس ۳۳ که فیلمی بسیار پرهزینه بود را ساخت. این فیلم در ۵ بهمن ۱۳۴۶ در تهران روی پرده آمد و فروش متوسطی داشت و با توجه به هزینهٔ بالای ساخت آن شکستی تجاری محسوب می شد و توجه منتقدین را هم چندان به خود جلب نکرد[۳] اما در ۱۳۴۸ با هم کاری غلامحسین ساعدی فیلم نامهٔ گاو را از روی یکی از داستان های کوتاه عزادارن بیل نوشتهٔ ساعدی نوشت و کارگردانی کرد. این فیلم برای مهرجویی و سینمای ایران جوایز متعددی را در جشنواره های بین المللی به ارمغان آورد. گاو هم از نظر تجاری هم از نظر هنری فیلم موفقی از کار درآمد و فصل جدیدی در سینمای ایران گشود. طی چهل سال گذشته به جز وقفهٔ چند سالهٔ پس از انقلاب ۱۳۵۷ و وقایع بعد از آن که منجر به مهاجرت مهرجویی به فرانسه شد، او همواره یکی از فیلم سازان مطرح و پرکار ایرانی بوده است. وی ابتدا با فریال جواهریان ازدواج کرد که یکی از طراحان صحنه و لباس نامی سینمای ایران به شمار می رفت اما این ازدواج با طلاق پایان گرفت. سپس وی با وحیده محمدی فر که از فیلمنامه نویسان سینماست ازدواج کرد و حاصل این ازدواج دختری به نام مونا است. محمدی فر در فیلمهای متاخر مهرجویی، نقش بازوی فعال وی را داشته است.
فیلم شناسی [ویرایش]
کارگردان [ویرایش]
* الماس ۳۳ ( ۱۳۴۶ )
* گاو ( ۱۳۴۸ ) ، تهیه کننده، نمایش داده شده در جشنواره های کن، برلن، مسکو، لندن، لوس انجلس و. . . و پخش شده در اغلب کشورهای آسیایی، اروپایی و آمریکایی.
* آقای هالو ( ۱۳۴۹ ) ، نمایش داده شده در جشنواره های برلن، مسکو، لندن و. . .
* پستچی ( ۱۳۵۱ ) ، فیلم هفتم از ده فیلم برگزیدهٔ جهان توسط منتقدین انگلیسی سالنامهٔ فیلم بولتن، ۱۹۷۱م.
* دایره مینا ( ۱۳۵۷ )
* مدرسه ای که می رفتیم ( ۱۳۵۹ )
* اجاره نشین ها ( ۱۳۶۵ ) ، تدوین
* شیرک ( ۱۳۶۶ ) ، تهیه کننده
* هامون ( ۱۳۶۸ ) ، تهیه کننده
* بانو ( ۱۳۷۰ )
* سارا ( ۱۳۷۱ ) ، تهیه کننده
* پری ( ۱۳۷۳ ) ، تهیه کننده
* لیلا ( ۱۳۷۵ ) ، تهیه کننده
* درخت گلابی ( ۱۳۷۶ ) ، تهیه کننده
* داستان های جزیره ( اپیزود اول، دختردایی گمشده ) ( ۱۳۷۷ )
* میکس ( ۱۳۷۸ ) ، تهیه کننده، طراح صحنه و لباس
* بمانی ( ۱۳۸۰ ) ، تهیه کننده، تدوین، طراح صحنه و لباس
* مهمان مامان ( ۱۳۸۲ ) ، تهیه کننده
* سنتوری ( ۱۳۸۵ ) ( با نام نخستین تولدت مبارک )
* فرش و فرشته ( فیلم کوتاه ) از اپیزودهای فرش ایرانی ( ۱۳۸۵ )
* تهران در جستجوی زیبایی ( اپیزود اول، طهران، تهران ) ( ۱۳۸۷ )
* آسمان محبوب ( ۱۳۸۸ )
* همه دانا ( ۱۳۸۹ )
* نارنجی پوش ( ۱۳۹۰ )
فیلم نامه [ویرایش]
فیلم ها تاریخ هم کار فیلم نامه نویس بر اساس
الماس ۳۳ ۱۳۴۶
گاو ۱۳۴۷ غلام حسین ساعدی مجموعه داستان عزاداران بَیَل نوشته غلامحسین ساعدی
آقای هالو ۱۳۴۸ علی نصیریان نمایش نامه ای به همین نام از علی نصیریان
پستچی ۱۳۴۹
دایره مینا ۱۳۵۲ غلام حسین ساعدی داستان آشغالدونی از غلامحسین ساعدی
الموت ۱۳۵۴
قنات ۱۳۵۵ هو . . .


کلمات دیگر: