ابراهیم یزدی

ابراهیم یزدی، فعال سیاسی ایرانی و دبیرکل نهضت آزادی ایران است. ابراهیم یزدی در دوران اقامت سید روح الله خمینی در نوفل لوشاتو، فرانسه از مشاوران او بود. [۱] او پس از پیروزی انقلاب ۱۳۵۷ ایران، به هم راه روح الله خمینی به ایران بازگشت. در بهمن ۱۳۵۷، ابراهیم یزدی به دستور روح الله خمینی به عضویت نهادی مخفی به نام شورای انقلاب اسلامی ایران درآمد. خلخالی ادعا می کند او بازپرس دادگاه انقلاب در زمان محاکمهٔ ژنرال های ارتش شاهنشاهی ایران بود. [۲] و با آغاز به کار دولت موقت انقلاب به سمت «معاون نخست وزیر در امور انقلاب» برگزیده شد. [۳] وی برای مدتی به عنوان سرپرست موسسه کیهان منصوب شد[۴] و پس از استعفای کریم سنجابی از وزارت امور خارجه ایران، به عنوان «وزیر امور خارجه دولت موقت انقلاب» معرفی شد. در دوران وزارت او، ایران از پیمان سنتو خارج شد و سپس به جنبش غیر متعهدها پیوست. [۵] در فاصله کوتاهی پس از آغاز بحران گروگان گیری در سفارت آمریکا، دولت موقت به نخست وزیری مهدی بازرگان در اعتراض به ناتوانی دولت و کنترل گروه های خودسراستعفا داد [۶] وی سپس در سال ۱۳۵۸ خورشیدی، نماینده مردم تهران در دوره اول مجلس شورای اسلامی شد، اما پس از آن، صلاحیت اش برای نامزدی در انتخابات دوره های بعدی مجلس شورای اسلامی، توسط شورای نگهبان قانون اساسی، ظاهرا با استناد به اظهارات سید روح الله خمینی علیه نهضت آزادی، رد شد. [۴]
ابراهیم یزدی، تا پیش از انقلاب ایران، همراه خانواده اش، سال ها در آمریکا زندگی کرد و به شهروندی ایالات متحده آمریکا درآمد. [۷] او پس از کنار گذاشته شدن از مناصب حکومتی، بارها به دلایل مختلف زندانی شده است. وی آخرین بار از تاریخ ۹ مهر ۱۳۸۹ تا ۲۹ اسفند ۱۳۸۹ خورشیدی در زندان بود. [۸]
محتویات [نمایش]
زندگی [ویرایش]
ابراهیم یزدی در مهر ماه سال ۱۳۱۰ در یک خانواده مذهبی متوسط در قزوین به دنیا آمد؛ در سال ۱۳۱۶ همراه خانواده به تهران مهاجرت کرد و در خیابان ری پرورش یافت. [۹]
تحصیلات [ویرایش]
تحصیلات ابتدایی را در دبستان های مولوی ( بازارچه مُعیّر ) و ادب ( پشت مسجد سپهسالار ) ، تحصیلات متوسطه را در دبیرستان دارالفنون و تحصیلات عالیه را در دانشکده داروسازی دانشگاه تهران در سال ۱۳۳۲ به اتمام رسانید.
وی مدتی محقق علمی دانشکده پزشکی بیلور در تگزاس بود. [۱۰]
او مدتی طولانی در شهر هوستون ایالت تگزاس زندگی می کرد. و در هنگام تحصیل در رشته داروسازی با بخش آسیب شناسی و فارماکولوژی دانشگاه بیلور همکاری می کرد. در این مدت او تحقیقاتی در مورد سرطان کرد و مقالات پژوهشی مهمی در این زمینه در نشریات تخصصی پزشکی به چاپ رساند.
فعالیت مذهبی [ویرایش]
ابراهیم یزدی در خلال زندگی در آمریکا، در حالی که در دانشگاه «بیلور» درس می خواند به تاسیس انجمن اسلامی دانشجویان آمریکا و کانادا، انجمن اسلامی پزشکان آمریکا و کانادا پرداخت. او موسس اولین مسجد شهر هوستون بود و همچنین از موسسان «جامعه مسلمانان هوستون» و نخستین رئیس آن بشمار می رود که بزرگترین سازمان اسلامی در آمریکا به شمار می آید. وی عضو هسته مرکزی بسیاری از تشکلهای دانشجویی مسلمان در آمریکا بوده است. تعدادی از آنان حال جزو رهبران و دولتمردان برجسته کشورهای مسلمان دنیا به شمار می روند. همانند طیب اردوغان نخست وزیر ترکیه، ماهاتیر محمد نخست وزیر سابق مالزی، انور ابراهیم معاون وی، حسن الترابی از دولتمردان سودان و عزالدین عراقی از فعالان دموکرات در عراق هستند. [۱۱] او متناوبا کلاسهای قرآن هفتگی در منزل خود برگزار می کند و جزوات و کتابهای اسلامی زیادی منتشر کرده است. [۱۲]
فعالیت سیاسی [ویرایش]
قبل از انقلاب [ویرایش]
ابراهیم یزدی فعالیت سیاسی خود را با عضویت در نهضت خداپرستان سوسیالیست شروع کرد. با شروع نخست وزیری دکتر محمد مصدق او به سلک طرفداران نهضت ملی شدن صنعت نفت درآمد و با وقوع کودتای ۲۸ مرداد و شروع به کار نهضت مقاومت ملی به رهبری سید رضا زنجانی، عضو این نهضت شد. او در کمیته های دانشگاه، شهرستانها، انتشارات، سیاسی و اجرایی فعال و همچنین عضو هیأت تحریریه و ناشر روزنامهٔ «راه مصدق» بود. [۹]
در سال ۱۳۳۹ و با فعال شدن دوباره جبهه ملی ( دوم ) به عضویت کمیته انتخابات این جبهه درآمد. او در این سال به آمریکا مهاجرت کرد و از سال ۱۳۴۰ تا سال ۱۳۴۴ به عنوان دبیر شورای مرکزی جبهه ملی ایران، شاخه آمریکا و عضو هیأت اجرایی و مسئول تشکیلات جبهه، عضو هیأت تحریریه مجله «اندیشه جبهه» ارگان جبهه ملی فعالیت می کند. در زندگی نامهٔ منتشره از سوی کمیته انتخابات نهضت آزادی آمده است در این مسئولیت ها او با دکتر چمران، دکتر شایگان، دکتر نخشب همکاری می کرد. [۹]
با تاسیس نهضت آزادی ایران در سال ۱۳۴۰ او به همراه مصطفی چمران، علی شریعتی و صادق قطب زاده به تأسیس شاخه های اروپا و آمریکای این نهضت مبادرت می ورزد و به عنوان رییس شورای مرکزی نهضت آزادی ایران در خارج از کشور انتخاب می شود. او همچنین مسئولیت انتشار ماهنامه پیام مجاهد ارگان نهضت آزادی ایران خارج از کشور را هم بر عهده داشته است. [۹]
او در سال ۱۳۴۴ مسئولیت رهبری رهبری سازمان مخصوص اتحاد و عمل ( سماع ) را بر عهده داشته است و با همکاری مصطفی چمران و محمد توسلی به تاسیس اولین پایگاه آموزش جنگ های مسلحانه ابتدا در مصر و سپس در جنوب لبنان مبادرزت می ورزد. [۹]
او در هنگام اخراج روح الله خمینی از عراق و امتناع دولت کویت از پذیرش روح الله خمینی و هیات همراه به او پیشنهاد مهاجرت به فرانسه را می دهد و با همکاری صادق قطب زاده خانه ای در نوفل لوشاتو به این منظور تهیه می شود. او در این مدت از مشاورین ارشد روح الله خمینی بوده است. [۹]
بعد از انقلاب [ویرایش]
ابراهیم یزدی همراه با روح الله خمینی از فرانسه به ایران آمد. با تشکیل شورای انقلاب، او به عضویت این شورا برگزیده می شود و با شروع دولت موقت مهندس بازرگان، او نخست به عنوان . . .