کلمه جو
صفحه اصلی

عباس امیرانتظام

دانشنامه عمومی

عباس امیرانتظام (زادهٔ ۲۷ مرداد ۱۳۱۱ خورشیدی در تهران – درگذشتهٔ ۲۱ تیر ۱۳۹۷ خورشیدی)، سیاستمدار ایرانی، معاون نخست وزیر و نیز سخنگوی دولت مهدی بازرگان، عضو شورای رهبری جبهه ملی ایران بود. امیرانتظام نخستین و قدیمی ترین زندانی سیاسی پس از انقلاب ایران به شمار می رفت که از تاریخ ۲۸ آذر ماه ۱۳۵۸ تا ۱۳۷۵ خورشیدی در حبس به سر برد.
مدیرعامل شرکت مهندسی مشاور تدبیر صنعت سال ۱۳۴۹
معاون نخست وزیر و سخنگوی دولت موقت بازرگان
نماینده ویژه رئیس دولت موقت در مذاکرات با ایالات متحده و اتحاد جماهیر شوروی ۱۳۵۸
سفیر ایران در کشورهای اسکاندیناوی از سال ۱۳۵۸ تا تاریخ بازداشت (۲۸ آذر ۱۳۵۸)
امیرانتظام از هواداران محمد مصدق بود و پس از کودتای ۲۸ مرداد به نهضت مقاومت ملی پیوست و از اعضای فعال آن سازمان بود و با رهبران آن به ویژه مهدی بازرگان ارتباط نزدیک داشت. روابط او با بازرگان از دانشگاه تهران شروع شده بود، زمانی که بازرگان استاد و رئیس دانشکده فنی بود و امیرانتظام دانشجوی وی مورد احترام و اعتماد بازرگان بود و در جریان انقلاب ۱۳۵۷ ایران به عنوان نماینده بازرگان با شاپور بختیار مذاکره کرد و سرانجام بختیار را متقاعد کرد تا از نخست وزیری استعفا بدهد. وی در زمان نخست وزیری مهدی بازرگان، چندین مسئولیت از جمله معاونت نخست وزیری و سخن گوی دولت را بر عهده داشت. امیرانتظام یکی از مخالفین ولایت فقیه بود و برای جلوگیری از تصویب ولایت فقیه، طرح انحلال مجلس خبرگان قانون اساسی را ارائه داد که مورد تأیید بازرگان و اکثریت قاطع وزرا قرار گرفت، اما با واکنش روح الله خمینی و هوادارانش، به سرانجام نرسید. او هم چنین به عنوان سفیر ایران در اسکاندیناوی و نماینده ویژه رئیس دولت در مذاکره با کشورهای اتحاد جماهیر شوروی و آمریکا فعالیت کرده است.
در زمانی که امیرانتظام به عنوان سفیر در اسکاندیناوی مشغول کار بود، پس از گروگان گیری در سفارت ایالات متحده آمریکا، او را به ایران احضار کردند و به اتهام ارتباط با آمریکا محاکمه کردند. دانشجویان تسخیرکننده سفارت آمریکا معتقد بودند که وی جزو عوامل آمریکا در دولت موقت بود.
یکی از شواهدی که ضد او مطرح شد این بود که سفیر آمریکا در نامهٔ خود به او، نوشته «آقای عباس امیرانتظام عزیز» در حالی که به کارگیری واژهٔ عزیز جزء عُرف روابط بین الملل است. امیرانتظام به اعدام محکوم شد اما با تلاش های بازرگان، حکم او به حبس ابد تقلیل یافت. در چند سال اخیر به دلیل شدت بیماری و نیز جراحی های پی درپی، در خانهٔ خود تحت نظر و محصور بود. او خواستار تغییر نظام سیاسی ایران از طریق برگزاری همه پرسی بود و از مخالفین مهم جمهوری اسلامی به حساب می آمد.

نقل قول ها

عباس امیرانتظام (زادهٔ ۲۷ مرداد ۱۳۱۱ در تهران - درگذشتهٔ ۲۱ تیر ۱۳۹۷)، سیاستمدار ایرانی، معاون نخست وزیر و نیز سخنگوی دولت مهدی بازرگان، عضو جبهه ملی ایران بود. امیرانتظام نخستین و قدیمی ترین زندانی سیاسی پس از انقلاب ایران به شمار می رفت که از تاریخ ۲۸ آذر ماه ۱۳۵۸ تا ۱۳۷۵ خورشیدی در حبس به سر برد.
• «مسخره ترین اتهامات و ننگین ترین اتهاماتی که می شود در تاریخ بشریت به شخصی زد، همین اتهاماتی است که به من زده اند. از جمله یک اتهام این بود که سولیوان برای من نوشته اند Dear، و آقای محمدی گیلانی رئیس دادگاه این چنین تعبیر کردند که حتماً من سابقهٔ آشنایی و دوستی قدیمی با آقای سولیوان داشته ام. هر چه به ایشان توضیح دادم که آقا! این الفبای دیپلماسی در جهان است و هرگاه دو نفر دیپلمات برای هم نامه می نویسند همیشه از لغت Dear استفاده می کنند، این برای آقایان قابل درک و فهم نبود»منبع: ، روزنامهٔ جامعه، ۱۳۷۷. -> گفتگوی صریح با عباس امیرانتظام
• «در رابطه با لیبرال ها من فقط خاطره آن شبی را نقل می کنم که اسناد لانه جاسوسی در رابطه با امیرانتظام افشا شد. واقعاً احساس می کردم کوه سنگینی از روی دوش من برداشته شد… افشا شدن این چهره به نظر من مقدمه ویرانی عظیمی بود… من هیچ وقت خوشحالی آن شب را فراموش نمی کنم… سنجاقی که امیرانتظام روی کراوات خود می زد، همیشه مانند سوزنی در چشمان من فرومی رفت…»منبع: میرحسین موسوی، ، ۱۵ بهمن ۱۳۶۰. -> روزنامهٔ کیهان


کلمات دیگر: