کلمه جو
صفحه اصلی

فرهنگ ایرانی

دانشنامه عمومی

کار های بنیادین شکل گرفتن فرهنگ ایران را می توان در ایران پیش از مهاجرت آریایی ها، فرهنگ مردمان کوچ روی آریایی (ایرانی)، پادشاهی ماد، امپراتوری هخامنشیان، حکومت اشکانیان، دوران شاهنشاهی ساسانیان، سلطه خلفا بر ایران، حملات مغول و دوران صفوی جست و جو کرد. برای شناخت فرهنگ ایران باید به کشورهای مستقلی که در پیرامون ایران هستند نیز نگریست. افغانستان، تاجیکستان، ازبکستان، ترکمنستان، جمهوری آذربایجان و حتی ارمنستان و گرجستان و همچنین کردهای عراق و ترکیه و پاکستان همگی کم یا زیاد گوشه ای از فرهنگ ایران را به ارث برده اند. حتی سرود ملی پاکستان به زبان پارسی است.
رتبه بندی های بین المللی ایران
آموزش عالی در ایران
گاه شماری در ایران
ایران بزرگ
فهرست نمایش های ایرانی پیش از اسلام
فهرست تعارف های ایرانی
تعارف
ایران شناسی
رسانه در ایران
فهرست موزه های ایران
]
]
جوامع فارسی زبان
ایرانی سازی
ایران دوست
فرهنگ
نوروز
در مجموع می توان عناصر فرهنگ ایرانی را که فراتر از مرزهای سیاسی ایران است به اختصار چنین برشمرد: ۱- زبان پارسی و گویش ها و لهجه های پارسی ۲- جشن های ملی از جمله نوروز و شب یلدا و گاه شماری خورشیدی ۳- دین اسلام ۴- فلسفه ۵- دین ها و آیین های زرتشتی و مهرپرستی ۶- هنر ایرانی (ادبیات و شعر پارسی، معماری ایرانی و خوراک ایرانی) ۷- فرهنگ های محلی اقوام ایرانی ۸- موسیقی سنتی ایران
نوروز و تقویم هجری خورشیدی: نوروز از جشن های باستانی ایرانیان است که امروزه در محدوده جغرافیایی فلات ایران یعنی در کشورهای ایران، آذربایجان، افغانستان، تاجیکستان، ترکمنستان، ازبکستان، قرقیزستان، قزاقستان و بخش های کردنشین کشورهای عراق و ترکیه و سوریه، در روز ۱ فروردین (۲۱ مارس) هرسال برگزار می شود. برگزاری جشن نوروز همچنین در زنگبار واقع در آفریقای شرقی که در قدیم سکونتگاه ایرانیان مهاجر بوده رواج دارد. از جشن های متعددی که در ایران باستان مرسوم بوده، یا از جشن های اندکی که از آن عهد به یادگار مانده، هیچ یک به طول و تفصیل نوروز نیست. نوروز جشنی است که یک جشن کوچک تر (چهارشنبه سوری) به پیشواز آن می آید و جشنی دیگر (سیزده به در) به بدرقه آن؛ و نماد آن انداختن سفره هفت سین است. در تقویم جلالی روز اول سال طوری تنظیم می شده است که با اعتدال ربیعی همگام شود و در نتیجه سال ها ۳۶۵ یا ۳۶۶ روز داشته اند. تقویم رسمی ایران و تقویم رسمی افغانستان بر اساس تقویم جلالی ساخته شده اند ولی هم طول ماه هایشان و هم مبدأ تاریخشان با تقویم جلالی متفاوت است.
زبان پارسی (دری و تاجیک):فارسی، پارسی، یا فارسی دری (در برخی متون قدیم: پارسی دری) زبان رسمی کشور ایران و تاجیکستان و یکی از زبان های رسمی کشور افغانستان است. در ایران نزدیک به ۷۰ میلیون، در افغانستان ۲۰ میلیون، در تاجیکستان ۵ میلیون، و در ازبکستان پیرامون ۷ میلیون نفر سخنور دارد. زبان فارسی گویش ورانی نیز در هندوستان و پاکستان دارد (نگا:زبان فارسی در شبه قاره هندوستان). روی هم رفته می توان شمار فارسی دانان جهان را پیرامون ۱۱۰ میلیون نفر برآورد کرد. با وجود اینکه فارسی در حال حاضر زبان رسمی پاکستان نیست؛ ولی قبل از استعمار انگلیس. زبان رسمی و فرهنگی شبه قاره هند در زمان سلسله گورکانیان یا امپراتوری مغولی هند بوده است. زبان رسمی کنونی پاکستان، اردو است که در واقع «ایرانی شده» زبان هندی و به شدت تحت تأثیر فارسی است و واژه های فارسی بسیار زیادی در آن موجود می باشد. اکنون نیز به عنوان یک زبان فاخر در بین نخبگان به خصوص در زمینه هنر و موسیقی (موسیقی قوالی) رواج دارد. به خاطر تأثیر بسیار زیاد زبان فارسی در پاکستان، بنیان گذاران پاکستان تصمیم گرفتند که سرود ملی کاملاً به زبان فارسی سروده شود. در زبان فارسی به خط فارسی حدود ۳۲ حرف اصلی وجود دارد که به مجموع آن ها الفبای فارسی گفته می شود.


کلمات دیگر: