روشندان

روشندان به معنای روزن است و اسم آلت روشنایی (چراغدان) است. روزن و سوراخی که از آن روشنایی داخل خانه گردد. در بناهایی که استفاده از پنجره در دیوارها ممکن نبوده مثل بازارها و سایر بناهای عمومی، معماران در قسمت خورشیدی کاربندی، روزن هایی ایجاد می کرده اند که عبور نور مناسب و تهویه را به بهترین وجه میسر می ساخت و به آن روشندان می گویند.
پنجره
روشندان ها معمولاً به شکل یک کلاه فرنگی بوده و و عمود بر قسمت خورشیدی کاربندی ساخته می شود و برخی از آنها دارای شیشه است. برخی از روشندان ها دارای پلان مدورو برخی دارای پلان چند ضلعی هستند. به طور مثال روشندان حوضخانه کاخ هشت بهشت اصفهان دارای دارای پلان چندضلعی می باشد.
در فضاهایی که نورگیری و روشنایی فضا از طریق سقف انجام می شود، نور به طور مستقیم وارد فضا می شود. در صورت استفاده از روشندان در طراحی داخلی بناها، ضمن ایجاد چشم اندازی زیبا، نور در جهات مختلف از مسیر خود منحرف می شود و به صورت پخش شده به داخل راه یابد. بدین صورت، در داخل بنا روشنایی یکنواخت و غیرمتمرکزی پدید می آید که حجم بیشتری را می گیرد.