(نُ دَ ) (مص ل . ) ۱ - توجه کردن . ۲ - اتفاق افتادن . ۳ - در خاطر گذشتن .
روی نمودن
فرهنگ معین
لغت نامه دهخدا
روی نمودن. [ ن ُ / ن ِ / ن َ دَ ] ( مص مرکب ) رخ نمودن. نشان دادن چهره و رخسار. آشکار و پیدا شدن. ظاهر شدن. ( یادداشت مؤلف ) :
شب تیره چون چادر مشکبوی
بیفکند و بنمود خورشید روی.
زمین را ببوسید وشد پیش اوی.
فرستاده آمد همی زین بدوی.
زین باغ برون رفتن ما را نبود روی.
تو دیر باش و چنین روزه صد هزار گزار.
از خون عدو گیا شود روین.
تا ندیدند در مصاف شکست.
ستاره ای ز سعادت به خلق روی نمود.
خرامان روز روشن روی بنمود
بسان نوعروسان چهره بگشود.
می نمایی روی و دیگر بار روزن می بری.
اگرچه فتنه نشاید که روی بنماید.
خود چنین روی نبایست نمودن به کسی.
روی به محراب نمودن چه سود
دل به بخارا و بتان طراز.
هر آن سختی که با تو روی بنمود
گر آسان گیریش آسان شود زود.
شب تیره چون چادر مشکبوی
بیفکند و بنمود خورشید روی.
فردوسی.
چو شاه جهاندار بنمود روی زمین را ببوسید وشد پیش اوی.
فردوسی.
چنین تا شب تیره بنمود روی فرستاده آمد همی زین بدوی.
فردوسی.
تا این گل دوروی همی روی نمایدزین باغ برون رفتن ما را نبود روی.
فرخی.
به فال نیک ترا ماه روزه روی نمودتو دیر باش و چنین روزه صد هزار گزار.
فرخی.
آنجا که حسام او نماید روی از خون عدو گیا شود روین.
عسجدی.
روی ننمود خوب در مجلس تا ندیدند در مصاف شکست.
مسعودسعد.
نمونه ای ز جلالت به دهر پیدا شدستاره ای ز سعادت به خلق روی نمود.
مسعودسعد.
جمال منافع آن هرچه تابنده تر روی نماید. ( کلیله و دمنه ). صبح یقین از شب شبهت روی نماید. ( سندبادنامه ص 280 ).خرامان روز روشن روی بنمود
بسان نوعروسان چهره بگشود.
نظامی.
روز و شب می باشد آن ساعت که همچون آفتاب می نمایی روی و دیگر بار روزن می بری.
سعدی.
امیدوار تو جمعی که روی بنمایی اگرچه فتنه نشاید که روی بنماید.
سعدی.
ای که انصاف دل سوختگان می ندهی خود چنین روی نبایست نمودن به کسی.
سعدی.
|| توجه کردن به. ( فرهنگ فارسی معین ). || روی کردن. روی آوردن. قرار دادن چهره بسوی. ( از یادداشت مؤلف ) : روی به محراب نمودن چه سود
دل به بخارا و بتان طراز.
رودکی.
به دولت عالی ظفر و نصرت روی خواهد نمود. ( تاریخ بیهقی ). ملک را دشمنی صعب روی نمود. ( گلستان ). || کنایه از حاصل شدن. ( انجمن آرا ) ( آنندراج ) ( ازفرهنگ رشیدی ). پدید آمدن. اتفاق افتادن. ( ناظم الاطباء ). وقوع. حدوث. پیش آمدن. بدست آمدن. ( یادداشت مؤلف ) : هر آن سختی که با تو روی بنمود
گر آسان گیریش آسان شود زود.
ناصرخسرو.
تا آنگاه که ایشان را این اتفاق خوب روی نمود. ( کلیله و دمنه ). چون از این دواهی و شداید خلاص یابم و نجات روی نماید حقوق مناصحت و موافقت ترا به ادا رسانم. ( سندبادنامه ص 207 ). شرح آنچه روی نموده بود بازگفت. ( سندبادنامه ص 127 ). تدبیر آن چنانکه وقت اقتضا کند و مصلحت روی نماید تقدیم کنم. ( سندبادنامه ص 239 ). خاتمت مرضی و عاقبت محمود روی نمود.( سندبادنامه ص 275 ).روی نمودن . [ ن ُ / ن ِ / ن َ دَ ] (مص مرکب ) رخ نمودن . نشان دادن چهره و رخسار. آشکار و پیدا شدن . ظاهر شدن . (یادداشت مؤلف ) :
شب تیره چون چادر مشکبوی
بیفکند و بنمود خورشید روی .
چو شاه جهاندار بنمود روی
زمین را ببوسید وشد پیش اوی .
چنین تا شب تیره بنمود روی
فرستاده آمد همی زین بدوی .
تا این گل دوروی همی روی نماید
زین باغ برون رفتن ما را نبود روی .
به فال نیک ترا ماه روزه روی نمود
تو دیر باش و چنین روزه صد هزار گزار.
آنجا که حسام او نماید روی
از خون عدو گیا شود روین .
روی ننمود خوب در مجلس
تا ندیدند در مصاف شکست .
نمونه ای ز جلالت به دهر پیدا شد
ستاره ای ز سعادت به خلق روی نمود.
جمال منافع آن هرچه تابنده تر روی نماید. (کلیله و دمنه ). صبح یقین از شب شبهت روی نماید. (سندبادنامه ص 280).
خرامان روز روشن روی بنمود
بسان نوعروسان چهره بگشود.
روز و شب می باشد آن ساعت که همچون آفتاب
می نمایی روی و دیگر بار روزن می بری .
امیدوار تو جمعی که روی بنمایی
اگرچه فتنه نشاید که روی بنماید.
ای که انصاف دل سوختگان می ندهی
خود چنین روی نبایست نمودن به کسی .
|| توجه کردن به . (فرهنگ فارسی معین ). || روی کردن . روی آوردن . قرار دادن چهره بسوی . (از یادداشت مؤلف ) :
روی به محراب نمودن چه سود
دل به بخارا و بتان طراز.
به دولت عالی ظفر و نصرت روی خواهد نمود. (تاریخ بیهقی ). ملک را دشمنی صعب روی نمود. (گلستان ). || کنایه از حاصل شدن . (انجمن آرا) (آنندراج ) (ازفرهنگ رشیدی ). پدید آمدن . اتفاق افتادن . (ناظم الاطباء). وقوع . حدوث . پیش آمدن . بدست آمدن . (یادداشت مؤلف ) :
هر آن سختی که با تو روی بنمود
گر آسان گیریش آسان شود زود.
تا آنگاه که ایشان را این اتفاق خوب روی نمود. (کلیله و دمنه ). چون از این دواهی و شداید خلاص یابم و نجات روی نماید حقوق مناصحت و موافقت ترا به ادا رسانم . (سندبادنامه ص 207). شرح آنچه روی نموده بود بازگفت . (سندبادنامه ص 127). تدبیر آن چنانکه وقت اقتضا کند و مصلحت روی نماید تقدیم کنم . (سندبادنامه ص 239). خاتمت مرضی و عاقبت محمود روی نمود.(سندبادنامه ص 275).
جز که آن قسمت که رفت اندر ازل
روی ننمود از شکال و از عمل .
این معنی عجم را در وقت غیبت احوص از قم و...روی نمود. (ترجمه ٔ تاریخ قم ص 254). || در خاطر گذشتن . (فرهنگ رشیدی ) (ناظم الاطباء) (آنندراج ) (انجمن آرا) (برهان ). گذشتن :
به خاطرم غزلی سوزناک روی نمود
که در دماغ خیال من این قدر می گشت .
|| راه نمودن . (ناظم الاطباء) (آنندراج )(از نجمن آرا) (برهان ).
شب تیره چون چادر مشکبوی
بیفکند و بنمود خورشید روی .
فردوسی .
چو شاه جهاندار بنمود روی
زمین را ببوسید وشد پیش اوی .
فردوسی .
چنین تا شب تیره بنمود روی
فرستاده آمد همی زین بدوی .
فردوسی .
تا این گل دوروی همی روی نماید
زین باغ برون رفتن ما را نبود روی .
فرخی .
به فال نیک ترا ماه روزه روی نمود
تو دیر باش و چنین روزه صد هزار گزار.
فرخی .
آنجا که حسام او نماید روی
از خون عدو گیا شود روین .
عسجدی .
روی ننمود خوب در مجلس
تا ندیدند در مصاف شکست .
مسعودسعد.
نمونه ای ز جلالت به دهر پیدا شد
ستاره ای ز سعادت به خلق روی نمود.
مسعودسعد.
جمال منافع آن هرچه تابنده تر روی نماید. (کلیله و دمنه ). صبح یقین از شب شبهت روی نماید. (سندبادنامه ص 280).
خرامان روز روشن روی بنمود
بسان نوعروسان چهره بگشود.
نظامی .
روز و شب می باشد آن ساعت که همچون آفتاب
می نمایی روی و دیگر بار روزن می بری .
سعدی .
امیدوار تو جمعی که روی بنمایی
اگرچه فتنه نشاید که روی بنماید.
سعدی .
ای که انصاف دل سوختگان می ندهی
خود چنین روی نبایست نمودن به کسی .
سعدی .
|| توجه کردن به . (فرهنگ فارسی معین ). || روی کردن . روی آوردن . قرار دادن چهره بسوی . (از یادداشت مؤلف ) :
روی به محراب نمودن چه سود
دل به بخارا و بتان طراز.
رودکی .
به دولت عالی ظفر و نصرت روی خواهد نمود. (تاریخ بیهقی ). ملک را دشمنی صعب روی نمود. (گلستان ). || کنایه از حاصل شدن . (انجمن آرا) (آنندراج ) (ازفرهنگ رشیدی ). پدید آمدن . اتفاق افتادن . (ناظم الاطباء). وقوع . حدوث . پیش آمدن . بدست آمدن . (یادداشت مؤلف ) :
هر آن سختی که با تو روی بنمود
گر آسان گیریش آسان شود زود.
ناصرخسرو.
تا آنگاه که ایشان را این اتفاق خوب روی نمود. (کلیله و دمنه ). چون از این دواهی و شداید خلاص یابم و نجات روی نماید حقوق مناصحت و موافقت ترا به ادا رسانم . (سندبادنامه ص 207). شرح آنچه روی نموده بود بازگفت . (سندبادنامه ص 127). تدبیر آن چنانکه وقت اقتضا کند و مصلحت روی نماید تقدیم کنم . (سندبادنامه ص 239). خاتمت مرضی و عاقبت محمود روی نمود.(سندبادنامه ص 275).
جز که آن قسمت که رفت اندر ازل
روی ننمود از شکال و از عمل .
مولوی .
این معنی عجم را در وقت غیبت احوص از قم و...روی نمود. (ترجمه ٔ تاریخ قم ص 254). || در خاطر گذشتن . (فرهنگ رشیدی ) (ناظم الاطباء) (آنندراج ) (انجمن آرا) (برهان ). گذشتن :
به خاطرم غزلی سوزناک روی نمود
که در دماغ خیال من این قدر می گشت .
سعدی .
|| راه نمودن . (ناظم الاطباء) (آنندراج )(از نجمن آرا) (برهان ).
پیشنهاد کاربران
روی نمودن: چهره گشودن.
( مرزبان نامه، محمد روشن ج اول، چاپ دوم، ۱۳۶۷، ص ۱۰۵ ) .
( مرزبان نامه، محمد روشن ج اول، چاپ دوم، ۱۳۶۷، ص ۱۰۵ ) .
کلمات دیگر: