کلمه جو
صفحه اصلی

فرگشت

فارسی به انگلیسی

evolution


فارسی به عربی

تطور

مترادف و متضاد

evolution (اسم)
تحول، سیر تکاملی، تکامل، فرگشت، تکامل تدریجی، چرخش، تغییر شکل، فرضیه سیرتکامل، حرکت دورانی

دانشنامه عمومی

فر (پیشوند) + گشت (گشتن و تغییر یافتن). «فر» در اینجا اسم نیست و از این جهت به معنی فرّه و جلال و شکوه نیست، بلکه یک پیشوند است به مفهوم پیش رفتن و ادامۀ روند همین طریق داریم؛ فرسایش = فر + سایش. ساییدن متمادی و ادامه دار.


تکامل


پیشنهاد کاربران

فرگشت را به جای تکامل پیشنهاد کرده اند با این استدلالت که کامل واژه ای غلط انداز است؛ زیرا در زبان فارسی تکامل به معنی کامل شدن و تکمیل است. درحالیکه Evolution ( اولوشن ) اصلا به این مفهوم نیست. ریشۀ لغت تکامل از عربی است، ولی خود عرب زبانان از این لغت به عنوان برابر اولوشن استفاده نمی کنند. در زبان عربی برابر اولوشن «تطوّر» است - به مفهوم تغییر و تحول - که برابر کاملاً درستی است. شاید یکی از دلایل بدفهمی رایج فارسی زبان نسبت به این پدیده همین واژۀ اشتباه تکامل باشد. فرگشت از برابر نهاده های فرهنگستان است و بهتر است به جای تکامل به کار رود. البته برابرهای دیگری برای اولوشن ( اولوسیون ) پیشنهاد شده از جمله: برآمدن ( برآیش ) ؛ فرارویش؛ دگرگونش؛ تطوّر؛ تحول؛ و فرگشت. لغت فرگشت در این میان بیشترین تناسب معنایی را با برابر اصلی دارد. فر ( پیشوند ) + گشت ( گشتن و تغییر یافتن ) . «فر» در اینجا اسم نیست و از این جهت به معنی فرّه و جلال و شکوه نیست، بلکه یک پیشوند است به مفهوم پیش رفتن و ادامۀ روند [به همین طریق داریم؛ فرسایش = فر + سایش. ساییدن متمادی و ادامه دار].
برابرنهاده های درست پیشنهادی
evolution = فرگشت - - - - - - - - - - - - - - - - - - - evolutionary = فرگشتی - - - - - - - - - - - - - evolutionist = فرگشت شناس - - - - - - - - evolutionary biology =زیست شناسی فرگشتی - - - - - - - - biological evolution فرگشت زیستی - - - - - - convergent evolution = فرگشت همگرا - - - - - - - - - - co - evolution = هم - فرگشت.
Evolutionary biology
تصویر گرافیکی نصف انسان نصف شامپانزه. برای اینکه متوجه شباهت انسان با دیگر ایپ ها Ape ( کَپی ) مانند شامپانزه؛ گوریل و اورانگوتان شویم لازم نیست زیست شناس باشیم. به جز برخی تفاوت ها در اندازه و موی اضافه، اندام های ما به وضوح به هم شباهت دارند. البته این شباهت تنها ظاهری نیست. برای نمونه شمپانزه ها از ابزار استفاده می کنند و استفاده از آنرا به کودکان خود می آموزند. آنها سلسله مراتب اجتماعی خاص خود را دارند. و اگرچه نمی توانند سخن بگویند ولی قادر به یادگیری زبان اشاره هستند. نیاکان مشترک ما و آنها چیزی در حدود ۶ میلیون سال پیش زندگی می کرده اند و کم کم از هم منشعب شده اند. مواد ژنتیکی انسان و شامپانزه تنها چند درصد با هم اختلاف دارد.

فرگشت. فرسودن ( اِمص ) از: فر ( پیشوند ) + گشت به معنی گشتن و تغییر یافتن. ( فرهنگستان ) تغییر و تحول تدریحی و متمادی. تغییرات انباشتی تدریجی در خزانۀ ژنی ( همچون [http://www. loghatnaameh. com/dehkhodaworddetail - 91acae7fd85a465380265262e4bad44c - fa. html فرسودن]: فر + سا: سایش تدریجی و متمادی ) . تکامل زیستی. اولوسیون ( فرنگی ) تطّوُر ع. برآیش. برابر لغت انگلیسی: Evolution
ترکیب ها:
- فرگشت داروینی. فرگشت فرهنگی. فرگشتگرای. فرگشتدان. زیست شناسی فرگشتی.

تکامل یافتن

فر ( پیشوند ) به معنی پیش رفتن و ادامۀ روند گشت ( گشتن و تغییر یافتن ) . دگرگونی دائم و تغییرات موجودات

تعریفی که مبینا از فرگشت یا تکامل کرده اند از نظر علمی درس است. تکامل ضرورتأ�اعتلا یافتن نیست بلکه هرگونه دگرگونی که منجر به همسازی Adaptation با شد را شامل میشود. تا نخستین دهه های قرن بیستم در فرهنگ متأثر از مارکسیسم فرگشت یا تکامل Evolution صرفأ�اعتلا یافتن را منظور�می داشت ولی یا پیشرفت علوم در همه زمینه ها مفهوم Evolution� یا فرگشت تغیر�یافت بدون آنکه واژه آن تغیر�کند. امروزه فرگشت یا Evolution به آن دگرگونی گفته میشود که ناشی از همسازی یا محیط� Adaptation باشد. از اینرو فرگشت با دگرگونی� یا تطور متفاوت است. فرگشت بهترین واژه ایست که برای Evolution در نظر گرفته شده است. �

بسیار برابر بجایی برای evolution برساخته شده که خوشبختانه بخوبی جا افتاده است ، میتوان آنرا به ریخت فرگشتن در برابر فعلevolve هم به کار برد

فرگشت fargasht
در گذشته به جای اوولوشن ، معادل فارسی تکامل که البته ریشه عربی دارد بکار میرفت ولی امروزه کلمه فرگشت بکار می رود مفهوم فرگشت بیان کننده سیر تحول موجودات زنده است ، که شامل تمامی گروهای موجودات زنده می شود ، ومبحث اشتقاق گونه ها و داشتن نیای مشترک را مطرح می کند ، انقراض وپیدایش گونه ها را هم شامل می شود ، بدیهی است انسان هم به عنوان یک گونه ی جانوری مشمول این جریان دگرگونشی ودگر زایشی است ، چه بسا شواهدی که دانشمندان زیست شناس برای تکامل یافته اند که از شواهد ریخت شناسی وجنین شناسی وژنتیکی و فیزیولوژیکی فسیل شناسی و . . . . است که هر کدام شامل چندین بخش می شود . مثلا از شواهد جنینی می توان به تشابهات جنین تمامی پنج گروه مهره دارن شامل ماهی ها ، دوریستان ، خزندگان ، پرندگان وپستاندارن ( که انسان هم جزوش هست ) اشاره کرد ، برای مثال چند نمونه از این شواهد جنینی فرگشت عبارتند از 1اشتراک همگی جنین ها در نوتو کرد ( طناب پشتی که غضروفی بوده وبعدا در انسان به دیسک بین مهره ای تبدیل می شود ) ، 2 شکاف های حلقی ( شکاف آبششی که در انسان بسته می شود ولی در ماهی ها به آبشش تبدیل می شود ) 3جوانه های دست وپا ( که در انسان به دست وپا تبدیل می شود ولی در مار نمی شود ) و 4دم پشت مخرجی ( که در حیوانات به دم تبدیل می شود ولی در انسان به شکل دنبالچه باقی می ماند )
فرگشت مانند هر مبحثی از علوم تجربی، شامل فیزیک وشیمی وریست، اعتقادی نیست ودر حیطه ی اعتقادات قرار نمی گیرد ، وکسی نمی تواند بگوید من بدان معتقد هستم یا بگوید من معتقد نیستم ، این مطالب از دیگاه علوم انسانی ومذهبی قابل بحث وتفسیر نیست وعدم پذیرش آن، نشانه عدم آگاهی نسبت به ان محسوب می شود ، همانطور که مثلا مطالب فیزیکی نظیر ، عدم پذیرش کروی بودن زمین یا گردش زمین به دور خورشید را نمی توان به بحث وجدل گذاشت وبه چالش کشید ، مباحث زیست هم اینطوری است
در ضمن مغایرتی بین فرگشت ودین و مذهب جود ندارد وچنین تصوری ناشی از عدم اطلاع وشناخت درست از مباحث زیستی وبویژه مسائل مدهبی است


کلمات دیگر: