سطح دسترسی

سطح دسترسی (به انگلیسی: Privilege Level) در مجموعه دستورالعمل های اکس-۸۶، دسترسی به منابع پردازنده چون بخش های حافظه، درگاه های I/O، دستورالعمل های ویژه و ... را برای برنامه در حال اجرا کنترل می کند. در این معماری درمجموع چهار سطح دسترسی وجود دارد که از پایین ترین (سطح ۳) تا بالاترین (سطح ۰) درجه بندی شده اند. اکثر سیستم عامل های نوین از سطح دسترسی ۰ برای اجرای هسته سیستم عامل و از سطح ۳ جهت اجرای برنامه های سطح کاربر بهره می جویند. باید توجه داشت که تمامی مجوزهای موجود در سطح n، در سطوح ۰ تا n نیز وجود خواهند داشت، بنابراین سطوح همچون حلقه عمل می کنند.
دستور LGDT، جهت بارگذاری ثبات GDT (مرتبط با مدیریت حافظه)
دستور LTR، جهت بارگذاری ثبات وظیفه (مرتبط با مدیریت وظیفه و اجرای موازی)
دستور INVLPG، مشخص کردن یک مدخل نامعتبر در تی ال بی (مرتبط با مدیریت حافظه)
به طورکلی نیازی به استفاده از تمامی این ۴ سطح دسترسی نیست. اکثر نرم افزارهای موجود تنها از دو سطح دسترسی ۰ و ۳ استفاده کرده و دیگر سطوح ارائه شده توسط پردازنده های نسل ۸۰۳۸۶ به بعد را با بی نیازی، رها می کنند. یک سامانه تک سطحی (همچون سیستم عامل DOS) باید از سطح ۰ بهره جسته و یک سامانه دوسطحی (همچون لینوکس و ویندوز) باید از سطوح ۰ و ۳ استفاده کند. سطح ۰ بانام هایی چون سطح سرپرست و سطح هسته نیز شناخته شده و سطح ۳ نیز به طورمعمول بانام سطح کاربر یاد می شود. شایان ذکر است که تمامی نسخه های ویندوز بر پایه NT، تنها از دو سطح ۰ و ۳ بهره می جویند. پیش تر، برنامه های نگاشته شده برای وضعیت حقیقی (چون برنامه های DOS) تنها در سطح دسترسی ۰ اجرا می گشتند درحالی که وضعیت ۸۰۸۶ مجازی، آن ها را در سطح دسترسی ۳ اجرا می کند.
برخی دستورالعمل ها که بانام دستورالعمل های ویژه شناخته می شوند، تنها جهت اجرا در سطح دسترسی ۰ ایجاد و محدود شده اند. این دستورالعمل ها به طورکلی، مقادیر بخش های اصلی یک سامانه را تغییر داده یا کنترل می کنند (به طور مثال بارگذاری ثبات های کنترل کننده پردازنده). درصورتی که یکی از این دستورالعمل ها در سطحی به جز ۰ اجرا شود، خطای عمومی محافظت (به انگلیسی: General Protecting Exception- #GP) رخ می دهد. برخی از این دستورالعمل ها به شرح زیرند.