طائف

wikiahlb: حنین در آنجا اتفاق افتاد
ریشه کلمه:
طوف (۴۱ بار)

«طائِفٌ» از مادّه «طواف» به معنای «طواف کننده» است، گویا وسوسه های شیطانی همچون طواف کننده ای پیرامون فکر و روح انسان پیوسته گردش می کنند تا راهی برای نفوذ بیابند، اگر انسان در این هنگام به یاد خدا و عواقب شوم گناه بیفتد، آنها را از خود دور ساخته و رهایی می یابد و گرنه سرانجام در برابر این وسوسه ها تسلیم می گردد.
ولی، گاه کنایه از بلا و مصیبتی است که در شب روی می دهد، و منظور در سوره «قلم» همین است.
دور زدن. «طافَ حَوْلَ الشَّیْ‏ءِ: دارَ حَوْلَهُ» چنانکه فرموده . یعنی پسران جاویدان به دور آنها هستند. تطوّف از باب تفعّل نیز طواف کردن است . «یَطَوَّفَ» در اصل یتطوّف و از باب تفعّل است از این آیه و آیه بدست می‏آید که رفت و آمد میان دو شی‏ء را نیز طواف گویند که سعی بین صفا و مروه دور زدن در اطراف آن دو نیست بلکه گردش میان آنها است. طائف: طواف کننده. طائف شیطان وسوسه او است. راغب گوید: به خیال و جنّ و حادثه به طور استعاره طائف گویند. که وسوسه شیطانی به دور انسان (در عالم خیال) می‏گردد تا اغفالش کند. در آیه . به حادثه و بلا طائف گفته شده، از «عَلَیْها» به نظر می‏آید که بلای آسمانی بوده است. طائفه: قسمتی از مردم و قطعه‏ای از شی‏ء است مثل . ولی در قرآن به معنای دوم به کار نرفته. طبرسی فرموده: در اصل و تسمیه آن دو قول است یکی‏آن که طائفه مثل رفقائی است که از حمله کارشان سفر و طواف در شهرها است. دیگری آنکه: طائفه جماعتی است که با آنها حلقه و دائره‏ای تشکیل می‏شود که به دور آن می‏گردند. * . آیا این آیه در تشریع سعی است و یا استجابت آن را می‏فهماند، به نظر المیزان: معبد و شعیره بودن صفا و مروه دلالت دارد که خدا عبادتی در آنها تشریع فرموده و تفریع «فَمَنْ حَجَّ الْبَیْتَ...» اعلام اصل تشریع سعی میان صفا و مروه است نه برای افاده ندب و گرنه منتسب بود که سعی را مدح کند نه اینکه ذمّ آن را نفی نماید... و جمله «مَنْ تَطِوَّعِ خَیْراً...» مانند تعلیل بر تشریع سعی با یک قاعده کلی است و چنین تشریع در قرآن شایع است مثل . در تشریع جهاد. . در تشریع روزه . در تشریع قصر (تمام شد). این بیان متین و قابل قبول است. در مجمع فرموده: این آیه دلالت دارد که سعی بین صفا و مروه عبادت است و در آن خلافی نیست و آن نزد ما (امامیه) واجب است در حج و عمره شافعی و اصحابش نیز آن را واجب می‏دانند و شافعی گفته: سنّت سعی را واجب کرده و آن قول رسول خدا صلی اللّه علیه و آله و سلم است که فرموده: «کُتِبَ عَلَیْکُمْ السَّعْیِ فَاسْعَوا» ولی ظاهر آیه مباح بودن آنچه از سعی را مکروه می‏دانستند می‏رساند. سعی را مکروه می‏دانستند می‏رساند سعی به نظر ابوحنیفه و اصحابش مستحب است و نزد ما امامیه و شافعی ترک عمدی سعی موجب بطلان حج است. نا گفته نماند: این قول در صحیح تزوذی نیز از شافعی نقل شده است. در وسائل از کافی نقل شده از امام صادق علیه السلام از سعی بین صفا و مروه سؤال شد که واجب است یا مندوب؟ فرمود: واجب است. سائل گفت: مگر خدا نفرموده «فَلا جُناحَ عَلَیْهِ آنْ یَطَوَّفَ بِهِما» فرمود: آن در عمره قضا بود (بعد از حدیبیّه)که رسول خدا شرط کرد بتها را از صفا و مروه بردارند مردی از اصحاب آن حضرت به کاری مشغول شد و سعی را نکرد تا مدت منقضی شد و بتها را به جایشان آوردند گفتند: یا رسول اللّه فلانی سعی نکرده حال‏آن که بتها را به صفا و مروه برگرداندند. خداوند نازل کرد: «فَلا جُناحَ عَلَیْهِ اَنْ یَطَوَّفَ بِهِما». یعنی در این حال که بتها در صفا و مروه قرار گرفته‏اند باز می‏تواند سعی کند. در روایت دیگر درباره قصر نماز امام صادق علیه السلام گفت: اَوَ لَیْسَ قالَ اللّه عَزَّ وَ جَلَّ: اِنَّ الصَّفا وَ الْمَرْوَةَ مِنْ شَعائِرر اللّهِ فَمَنْ حَجَّ الْبَیْتَ اَوِعْتَمَرَ فَلا جُناحَ عَلَیْهِ اَنْ یَطَوَّفَ بِهِما» اَلا تَرَوْنَ اَنَّ الطَّوافَ بِهِما واجِبٌ لِاَنَّ اللّهَ عَزَّ وَ جَلَّ قَدْ ذَکَرَهُ فی کِتابِهِ وَصَنَعَهُ نَبَیُّهُ صلی اللّه علیه و آله و سلم در این حدیث امام علیه السلام خواسته و جوب قصر را . با مقایسه به آیه «اِنَّ الصَّفا وَ الْمَرْوَةَ» بیان فرماید. از روایت اول به نظر می‏آید که سعی پیش از نزول آن برای این آیه واجب بوده و نزول آن برای رفع محذور مذکور بوده است. * . مراد طواف معمولی به دور کعبه است که هفت شوط با شرایط مخصوصی است. * ، . به قرینه «تِلْعاکِفینَ» و «القائِمینَ» می‏توان فهمید که مراد «الطّائِفینَ» کسانی اند که از شهرهای دیگری برای زیارت می‏آیند چنانکه راغب نیز چنین گفته و از سعید بن جبیر نقل شده است، در این ص.رت مراد از عاکفین و قائمین اقامت کنندگان در مکّه‏اند و اینکه اکثر مفسّران طائفین را طواف کنندگان گفته‏اند درست به نظر نمی‏آید یعنی: خانه مرا پاک گردان هم برای اهل مکه و هم برای اهل آفاق. در اقرب گوید: «طافَ فی الْبِلادِ:جالَ وَ سارَ» * . مراد دو طائفه یهود و نصاری اند. * . گفته‏اند: مراد از طوّافون خدمتکاران است ولی صدر آیه نشان می‏دهد که اطفال نیز بدان داخل اند و غرض از طواف رفت و آمد می‏باشد.