تلکس

تلکس (از انگلیسی، مخفف Teleprinter Exchange) از قدیمی ترین وسایل الکترونیکی ارتباط نوشتاری راه دور است که در دهه ۱۹۳۰ میلادی ساخته و عرضه شد و در اواخر قرن بیستم، با به بازار آمدن دستگاه دورنگار (تله فاکس) و ایمیل جایگاه خود را تا حد زیادی از دست داد. تلکس پیوسته در اختیار سازمانها، موسسه های بازرگانی، رسانه ها و ادارات دولتی ماند و بخاطر بهای سنگین و قوانین رایج بخش مخابرات جنبه همگانی نیافت. یکی از ویژگی های مهم تلکس ایمنی بالای انتقال داده ها است و این امر هنوز مورد توجه مصرف کنندگان می باشد. در سامانه و شبکه تلکس گذرواژه به معنی امروزی وجود ندارد و بخش ایمنی اطلاعات گیرنده و فرستنده به وسیلهٔ سازمان های مخابرات به وسیلهٔ شماره یا آدرس تلکس و کدهای ثابت سازماندهی می شود و به راحتی قابل تغییر نیست. در رابطه با ایمنی این سامانه می توان گفت که تا به حال جعل اطلاعات تلکس کمتر دیده شده و نامه های انتقالی با این وسیله پیوسته «محکمه پسند» محسوب می شوند.
Klaus R. Fellbaum، ارتباطات الکترونیکی، فنون، مصرف و تجارب. تله فاکس، تلکس، بی تی ایکس. برلین، بنگاه نشر جامعه مهندسین برق، ۱۹۸۳. شابک: ۳-۸۰۰۷-۱۲۶۰-۱
Phillip R. Easterlin، تلکس در نیویورک، Western Union Technical Review، آوریل ۱۹۵۹
ساخت تلکس در سال ۱۹۲۶ میلادی در آلمان به عنوان پروژه تحقیقاتی آغاز شد و در سال ۱۹۳۳ به پایان رسید. سیستم های ابتدایی با سرعتی معادل ۵۰bd یا ۶۶ کلمه در دقیقه کار می کردند. در سال های بعد شرکت های آلمانی بخصوص زیمنس، کانادایی، آمریکایی و اروپایی این تکنولوژی را تکمیل نموده و زیر ساختار بین المللی شدن آن را مهیا ساختند. از اولین مصرف کننده های این سامانه می توان شرکت های راه آهن را نام برد.
شبکه های تلکس داخلی و بین المللی از سیستم کد CCITT مخفف (Comité Consultatif International Téléphonique et Télégraphique) استفاده می کنند. این ساختار «انتقال سیگنال های اخباری» از سرعت بسیار پایینی برخوردار است. در ابتدا دستگاه های تلکس حافظه ذخیره نداشتند و سرعت انتقال «اخبار» تابع مطلق سامانه مکانیکی بود. یعنی سرعت انگشتان شخص نویسنده بروی تخته کلید و سرعت نوشتن دستگاه گیرنده، سرعت کل سیستم را تعیین می کرد. در نیمه دوم قرن بیستم نوار پانچ (نوار مشبک) عامل انتقال نسبتاً سریع تر داده ها گشت و بدین طریق سرعت سامانه به طور قابل توجهی بالاتر رفت.
تلکس به خاطر ایمنی بسیاربالا، مقاوم بودن در برابر هکرها (ولی نه در برابر سازمان های جاسوسی و شنود رسمی)، پارازیت های مغناطیسی، دریافت رسید محکمه پسند و غیره هنوز مورد استفاده قرار می گیرد و مصرف کنندگان آن اغلب سفارت خانه ها، فرودگاه ها، شرکت های ترابری و راه آهن، رسانه های ارتباط جمعی، ارتش و سازمان های وابسته نظامی هستند. تلکس هنوز در سازمانهای کنترل و ایمنی پرواز هواپیماها (مثلاً برج مراقبت پرواز) سیستم استاندارد محسوب می شود.

تِلِکس (telex)
شبکۀ بین المللی ارتباطات از راه دور، مبتنی بر ارسال و دریافت پیام های تلگرافی به صورت سیگنال های رمزگذاری شده. در این شبکه، برای ارسال و دریافت پیام از تله پرینتر (دورچاپگر) استفاده می کنند و خطوط زمینی (کابل)، امواج رادیویی و ماهواره را برای ایجاد ارتباط بین مشترکان به کار می گیرند.