منجزات مریض

مُنَجَّزات مریض
اصطلاحی در فقه، تصرفاتی که مریضِ رو به مرگ در اموال خود می کند و نتیجه اش خارج شدن بدون عوض اموال از ملکیت اوست. مانند بخشش و وقف. اگر مریض این تصرفات را معلَّق بر مرگ خود نکند و همان بیماری به وفات مریض صاحب مال بینجامد، همۀ اینگونه تصرفاتش باطل است و از ثلث پرداخت می شود زیرا چنین تصرفاتی حق وارثان را از بین می برد.

[ویکی فقه] از متون فقهی استفاده می شود که تصرفات مریض دو نوع است: مؤجله و منجزه.
تصرفات مؤجله تصرفاتی است که مریض (در مرض موت) آن ها را به مرگ خود معلق و موکول نماید.
این نوع که مشروط به موت می باشد در حکم وصیت است اجماعاً.
منظور از تصرفات منجزه
و تصرفات منجزه آن هایی است که مریض خود در حال حیات انجام دهد نه آن که به مرگ خویش موکول کند و بالاخره «منجز» به معنی حاضر می باشد.
حکم منجزات تبرعی مریض
منجزات مریض هرگاه جنبه تبرع داشته باشد یعنی کلاً یا بعضاً بلاعوض و مجانی باشد. و به عبارت دیگر مستلزم تقویت مال و ارث بدون عوض گردد، مانند هبه، وقف، عتق، صدقه، محابات.
آیا باید از اصل مال اخراج شود یا از ثلث مال دو قول می باشد و مشهوریین متأخرین قول دوم است.
و اما فقهای مذاهب اربعه، چنان که در کتاب المیزان الکبری می نویسد: بالاتفاق این قول را اختیار کرده اند و گفته اند منجزات تبرعی مریض از ثلث مال است.