کلمه جو
صفحه اصلی

بهار پراگ

دانشنامه عمومی

بهار پراگ، دوره ای از گسترش آزادی های فردی و اجتماعی در چکسلواکی بود. این دوره از ۵ ژانویه، ۱۹۶۸ شروع شده و تا ۲۰ اوت همان سال ادامه داشت. این دوره وقتی به پایان رسید که اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی به همراه متحدین اش در پیمان ورشو (بغیر از رومانی) به چکسلواکی حمله کردند.
سَبُکی تحمل ناپذیر هستی (رمانی از میلان کوندرا که در همین دوره سپری می شود و این رویداد را پیگیری می کند).
از اواسط دههٔ ۱۹۶۰، اعتراضات مردم چک و اسلواکی به حکومت موجود در چکسلواکی شدت گرفت. این اعتراضات منجر به منصوب شدن الکساندر دوبچک از سوی اصلاح طلبان به رهبری حزب کمونیست شد. دوبچک اصلاحاتی را که در وضعیت سیاسی موجود انجام داد سوسیالیسم با سیمای انسانی می نامید. اصلاحات دوبچک پشتیبانی و حمایت افراد جامعه از جمله طبقهٔ کارگر را برانگیخت. با این وجود، رهبری شوروی این اصلاحات را تهدیدی به تسلطش بر بلوک شرق، و حتی امنیت اتحاد شوروی، می دانست.
برخلاف دیگر کشورهای اروپای مرکزی و شرقی، روی کار آمدن کمونیست های چکسلواکی در سال ۱۹۴۸ حاصل قیامی اصیل و مردمی بود و از این رو خواست اصلاحات به آشوبی مانند انقلاب ۱۹۵۶ مجارستان نینجامید. با این وجود اقلیت قابل ملاحظه ای در حزب حاکم، به خصوص در رده های بالاتر رهبری، با هرگونه کاهش در کنترل حزب بر جامعه مخالف بودند و فعالانه به همراه شوروی برای برکناری اصلاح طلبان نقشه کشیدند.
سیاستی که اتحاد شوروی برای تحمیل کردن دولت های مشابه شوروی در میان اقمارش در پیش گرفت به نام دکترینِ برژنف یا «اصل حاکمیت محدود»، شناخته می شود. دکترین برژنف در واقع عنوانی برای جمله ای است که برژنف در جریان کنفرانس براتیسلاوا آن را مطرح ساخت.

دانشنامه آزاد فارسی

بهارِ پراگ (Prague Spring)
بهارِ پراگ
دورۀ فضای باز در کشور چکسلوواکی در ۱۹۶۸ در زمان حکومت رهبر تازۀ حزب کمونیست. این جنبش آزادسازی را الکساندر دوبچک، نخست وزیر چکسلوواکی، به راه انداخت و پیش از شروع اصلاحات کوشید تا به شوروی ها اطمینان بخشد که اصلاحات مورد نظر وی نافی سوسیالیسم نیست. با وجود این، در اوت ۱۹۶۸ تانک های شوروی برای سرکوبی این جنبش به چکسلوواکی یورش بردند و به پراگ، پایتخت چکسلوواکی، وارد شدند، دوبچک دستگیر شد، ولی اندکی بعد او را آزاد کردند. بیشتر اصلاحات بهار پراگ لغو شد.


کلمات دیگر: