هشت پا

†Pohlsepia (جای نامشخص)†Proteroctopus (جای نامشخص)†دیرین هشت پا (Palaeoctopus)<smaجای نامشخص)مژکیان (Cirrina)بی مژکیان (Incirrina)
Octopoidaلیچ، ۱۸۱۷
هَشت پا یا اُختاپوس (نام علمی: Octopoda) یک جانور آبزی از رده سرپایان است که در بخش های گوناگونی از اقیانوس های جهان، به ویژه در آب سنگ های مرجانی زندگی می کند.
۳۰۰ گونه از هشت پا شناسایی شده که این تعداد، یک سوم از تمامی گونه های سرپایان را تشکیل می دهد.
هشت پاه ا از زیرردهٔ نیام داران (Coleoidea)، بالاراستهٔ هشت پاریختان (Octopodiformes) و راستهٔ هشت پایان (Octopoda) است.

هشت پا (octopus)
(یا: اختاپوس) جانور نرم تندریایی، با بدنی گرد یا بیضی و هشت بازوی استوانه ای، موسوم به تانتاکول، که روی حلقه ای دهان را احاطه کرده است. اختاپوس ها جانورانی منزوی اند و به تنهایی در خانه ای صخره ای زندگی و از خرچنگ ها و سایر جانوران کوچک تغذیه می کنند. حدود ۵۰ گونه اختاپوس یافت شده است که در همۀ اقیانوس های جهان زندگی می کنند. برخی کوچک اند و بدنی به طول هشت سانتی متر دارند، اما بزرگ ترین گونۀ آن ها در دریاهای عمیق ممکن است به طول بیست متر برسد.
رفتار. اختاپوس ها قادرند رنگ بدنشان را تغییر دهند و به رنگ محیط اطراف درآیند. با بازوهایشان حرکت می کنند و با فوران آب از بدن، خود را با فشار به جلو پرتاب می کنند. ردیف هایی از بادکش در طول هر بازو (تانتاکول) دارند که برای شنا به کار می آید و به خزیدن آن ها در اطراف بستر اقیانوس کمک می کند. این بادکش ها به جانور اجازه می دهند که در شکاف ها و درزها جست وجو و شکار کند. اختاپوس جانوری گوشت خوار(ماهی خوار) است و معمولاً از خرچنگ ها، میگوها، و صدف های خوراکی تغذیه می کند. گونه های بزرگ تر شکارچی کوسه ها و سگ ماهی هایند. اختاپوس ها شکار را با بازوهایشان می گیرند و آن را به طرف آرواره های منقارمانند قویشان می کشند. به محض این که اختاپوس شکار را گاز بگیرد، برای کشتن آن بزاقی سمی به بدنش تزریق می کند. اختاپوس ها به سبب ترس یا برای دوری کردن از دشمنان، جوهری سیاه از بدن خود به بیرون می پاشند که آن ها را پنهان می کند و اجازه می دهد فرار کنند. اختاپوس ها بسیار زیرکند. این جانوران دارای دو چشم بسیار توسعه یافته، نظیر چشم های مهره داران اند. نظیر ماهی ها با آبشش تنفس می کنند اما به سبب داشتن سه قلب منحصربه فردند. اختاپوس ها متعلق به شاخۀ نرم تنان، ردۀ سرپایان، بالاتیره قاب بالاناند. حدود ۵۰ گونۀ شناخته شده دارند که شامل اختاپوس معمولی(Octopus Vulgaris) می شود. طول اختاپوس معمولی ممکن است به دو متر برسد. اختاپوس حلقه آبی استرالیایی(genus Hapalochanea) که بر اثر تزریق بزاق سمی پس از گاز گرفتن قادر است انسان را در مدت پانزده دقیقه بکشد، و نیز اسکوئید غول پیکر دریای عمیق(Architeuthis dux) ممکن است حدود بیست متر رشد کنند.