هلال ماه

آیا شکل هلال ماه برای همه ساکنان روی زمین یکسان است ؟ پاسخ : خیر
برای ساکنان منطقه استوا هلال ماه عمود بر افق دید رویئت میگردد. قوس هلال افزایشی به سوی و قوس هلال کاهشی پشت به مشاهده گر. هرچقدر از منطقه استوا به سمت قطب شمال یا جنوب دور شویم، هلال ماه به تدریج خمیده می شود. در قطب شمال مثل یک نیم دایره به نظر میرسد که قوس آن رو به بالا است و در قطب جنوب بر عکس، انگار دمَه رو شده باشد طوریکه قوس آن به سوی پایین می باشد. البته این یک تئوری است که مسافران قطب شمال و جنوب و ساکنین مناطق استوا میتوانند آنرا تایید یا رد نمایند. ایران تقریبا در پایین نیم کره شمالی و مقداری بالاتر از کمر بند استوا قرار دارد. از دیدگاه شمالی ها هلال ماه اندکی خمیده تر است تا از دیدگاه جنوبی ها. در بعضی سایت های اینترنتی تصویر بر عکس تئوری بالا درج گردیده است. بطور مثال هلال ماه در مناطق استوا خمیده بر افق دید و در قطب شمال و جنوب عمود بر سطح افق.
کدام تصویر را باور داشته باشیم ؟ بهر حال یک شب قبل از رویئت افزایشی هلال ماه در غرب ، در همان جا یک ماه تاریک وجود دارد و با چشم بدون تلسکوپ قابل مشاهده نیست و همچنین یکروز قبل از طلوع آفتاب و بعد از رویئت هلال کاهشی در شرق هم یک ماه تاریک وجود دارد. غروب این دو ماه تاریک روی هم رفته حدود نیم ساعت طول می کشد و به همین دلیل طول یک ماه قمری که برابر با فاصله بین دو هلال ماه است، بیست و نه روز و نیم طول میکشد. صرف نظر از فاز های ماه، بین کره ماه و کره زمین یک نقطه وجود دارد که نقطه تماس میدان جاذبه ماه و زمین میباشد و جای آن از طریق یک فرمول ساده محاسبه میگردد. این نقطه احتمالا از نقاط لاگرانژ ی پنجگانه سیستم زمین - ماه نیست و آنرا نقطه عربی می نامند. اما درست مثل نقطه " اِل یک " لاگرانژ ی سیستم خورشید - زمین از لحاظ جاذبه خنثی می باشد. چیزی که تاکنون در مورد این نقطه مورد توجه قرار نگرفته است به شرح زیر می باشد. اگر یک فضا نورد یا یک منجم در آن نقطه به ایستد و اطراف خود را نظاره کند، باکمال شگفت و تعجب در خواهد یافت که ماه و زمین هردو روی یک خط مستقیم در چپ و راست او ایستاده اند و اگر در همان نقطه به اندازه ۹۰ درجه دور محور خود به سمت چپ یا راست بچرخد آنگاه ماه و زمین یکی پشت سر و دیگری در مقابل او قرار خواهند گرفت. حال با فرض اینکه بتواند روی آن خط به سمت جلو یا عقب حرکت کند، شاهد این صحنه واقعی خواهد شد که اگر به سمت زمین قدم بردارد، زمین درجه به درجه به سمت پایین و ماه درجه به درجه به سمت بالا حرکت خواهند کرد تا اینکه به جایی میرسد که ماه و زمین روی یک خط عمودی قرار میگیرند، طوریکه زمین کاملا پایین و ماه کاملا بالا. اگر از آن نقطه دو باره به سمت نقطه تماس برگردد، دوباره ماه و زمین به حالت افقی بر خواهند گشت و اگر بار دوم از نقطه تماس به سوی ماه حرکت کند، تصویر معکوس خواهد شد. گویا فضا نوردان آپلو در خاطرات خود چنین حالتی را بیان داشته باشند. میگویند در حین پرواز به سوی بالا، ماه را تا مدتی بالای سر خود و زمین را پایین می دیدیم ، اما لحظه ای فرا رسید که احساس ما و تصویر معکوس گردید که متعاقب آن یکباره زمین بالا قرار گرفت و ماه پایین. گویا نیروی جاذبه شعاع دید را به سمت مرکز میدان جاذبه محلی خم و معطوف خویش می گرداند. این نقطه بین سیستم خورشید - زمین هم وجود دارد و در آن نقطه زمین و خورشید روی سطح افق در سمت چپ یا راست و جلو و عقب منجم و فضا نورد قرار میگیرند و نه بالا و پایین. این نقطه را که در همه سیستم های دوگانه سماوی وجود دارد، میتوانیم از این به بعد آنرا " نقطه های خیّامی " به نامیم و اگر اندیشمندان قوم عرب اعتراض کردند و گفتند ما این نقطه را " عربی " نامیده ایم. پاسخ ما این خواهد بود که تقصیر گردن خود شماست که این لطایف جدید را در مورد آن نقطه تاکنون نه سروده اید.