[ویکی فقه] در جمهوری اسلامی ایران، رهبری، رکن اساسی و محور اصلی نظام است و این جایگاه رفیع، در قانون اساسی به عنوان ضامن، عدم انحراف سازمان های مختلف، از وظایف اصیل اسلامی خود شناخته شده است.
حوزه وسیع و سنگین مسئولیت های رهبری و نقش بنیادین آن در سلامت نظام سیاسی ایجاب می کند، که شایسته ترین فرد عهده دار آن شده و شخص رهبر، دارای بالاترین صلاحیت های علمی، اخلاقی، سیاسی و از برترین توانایی ها برخوردار باشد.از این رو، برای آنکه انتخاب این مقام طبق معیارهای لازم صورت گیرد، انتخاب رهبر از سوی مردم، به وسیله ی نمایندگان خبره آنان صورت می پذیرد. به این ترتیب که خبرگان، منتخب مردم هستند و رهبر، منتخب خبرگان.رهبر منتخب خبرگان، ولایت امر و همه ی مسئولیت های ناشی از آن را بر عهده خواهد داشت. همچنین در صورتی که رهبری از انجام وظایف قانونی خود که در قانون اساسی مذکور است، ناتوان شود، از مقام خود بر کنار خواهد شد، که تشخیص این امر نیز بر عهده خبرگان رهبریت است.
ضرورت مجلس خبرگان
حق حاکمیت که از سوی خداوند آفرینش به جامعه بشری داده شده است، گاهی بی واسطه اعمال می شود و گاه با واسطه در مواردی که وضع مورد رای، روشن باشد و هیچ ابهامی در آن نباشد، مانند آنکه در مساله رهبری، هیچ رقیبی برای مورد رای یافت نشود، که زمینه ی تردید و تحیر را پدید آورد، در چنین مواردی، نیاز به شهادت بینه ها یا گزارش کارشناسان اهل خبره نیست، و حق حاکمیت مزبور، با آراء مستقیم و بی واسطه مردم، اعمال می شود؛ چنانکه پذیرش نظام جمهوری اسلامی، در فروردین ۱۳۵۸ از طریق همه پرسی و به طور مستقیم صورت گرفت و نیز پذیرش رهبری بی رقیب امام خمینی رحمة الله علیه از سوی آحاد مردم که از ابتدای انقلاب، ولایت ایشان به نحوه «تعین» بر همگان روشن بود.اما در مواردی که وضع مورد رای، پیچیده و دشوار باشد و نیازمند کار تحقیقی و تخصصی کارشناسان باشد، نظیر تدوین قانون اساسی و نیز تعیین رهبری، یکی از فقیهان جامع الشرایط که صلاحیت هیچ یک از آنان شهره ملت نیست و محتاج کنکاش کارشناسان می باشد، مردم به خبرگان مراجعه می کنند و آنان را وکیل خود قرار می دهند و از این طریق، حق مالکیت خدادادی خود را اعمال می نمایند. بنابراین، اگر نمونه نادری همچون امام راحل وجود داشته باشد، مردم به طور عادی تکلیف خود را می دانند و عملا در مرحله حدوث رهبری (تعیین رهبری) نیازی به خبرگان نیست، اگرچه در مرحله بقاء و نظارت، خبرگان لازم است. اما در غیر چنین مورد نادری که نیازمند کار کارشناسی و فنی است، وجود خبرگان و وکیلان برجسته مردم ضروری است.
تشکیل مجلس خبرگان
انتخابات اولین دوره ی مجلس خبرگان رهبری، با شرکت هیجده میلیونی مردم شجاع و مقاوم ایران در ۱۹ آذر ۱۳۶۱ برگزار گردید و ۷۵ نفر نمایندگان مجلس خبرگان تعیین شدند، در نهایت، اولین نشست این مجلس که در واقع نخستین مجلس خبرگان جامعه اسلامی پس از خبرگان قانون اساسی بود، در۲۳ تیرماه ۱۳۶۲ تشکیل گردید و با پیام حضرت امام رحمة الله علیه، افتتاح شد. مهم ترین اقدام در کارنامه ی مجلس اول خبرگان رهبری، تلاش به موقع آن، پس از ارتحال حضرت امام خمینی رحمة الله علیه در تعیین رهبر معظم انقلاب اسلامی، حضرت آیت الله خامنه ای (مدظله العالی) می باشد. مدت هر دوره مجلس خبرگان، هشت سال است.حضرت امام رحمة الله علیه در قسمتی از پیامی که به هنگام گشایش اولین دوره مجلس خبرگان، ارسال داشتند، فرمودند:«.... و اکنون شما ای فقهای خبرگان و ای برگزیدگان ملت ستمدیده در طول تاریخ ستمشاهی و شاهنشاهی، مسئولیتی را قبول فرمودید که در راس همه مسئولیت ها است و آغاز به کاری کردید که سرنوشت اسلام و ملت رنجدیده و شهید داده و داغدیده در گرو آن است»
تشکیلات درونی
...
