تمدن دره سند

تمدن درهٔ سِند (به انگلیسی: Indus Civilization) (دوران اوج: ۲۶۰۰–۱۹۰۰ پیش از میلاد) تمدنی باستانی بوده است که از بستر رود سند برخاست. از اواخر قرن نوزدهم تا امروز، باستان شناسان نشان داده اند که در هزاره سوم پیش از میلاد، در دو شهر بزرگ موهنجو-درو در ایالت لارکانه، در پاکستان کنونی و هَرَپا در کنار رود راوی، در ایالت ملتان پنجاب، در پاکستان تمدن درخشانی وجود داشته است که کم کم در تمامی آن مناطق و بخش های دیگر هند مثلاً در دشت میان دوآب، یعنی دو رود گنگ و جَمُنا و در شهر بزرگ کئوشامبی(Kaushambi) تأثیر فراوان داشته است.
مهاجرت هندواروپایی ها
زبان دراویدی
تمدن دره سند به عنوان یکی از بزرگترین شگفتی های معماری جهان، که در زمان اوج خود به تمدن هاراپان (Harappan Civilization) شهرت داشته، در زمرهٔ اولین سکونتگاه های شهری بزرگ در کل قاره ها بوده است. در واقع نخستین نشانه های گذار از جماعت کشاورزی به اجتماعات شهری در این منطقه دیده شده است. این دوره را «مرحلهٔ نخست هاراپایی» نامیده اند که از حدود ۳۵۰۰ پیش از میلاد آغاز شد و تا ۲۶۰۰ پیش از میلاد ادامه یافت. پس از آن شاهد بلوغ تمدن هاراپا بوده ایم که تا ۱۹۰۰ پیش از میلاد ادامه داشته است.
امروزه مشخص شده است که تمدن هاراپا ریشه در فرهنگ بلوچستان عصر نوسنگی دارد و دست کم تا زمان بلوغ کامل این تمدن هیچ تأثیر بیگانه ای را نمی توان در آن مشاهده کرد.
تمدن دره سند، واقع شده در پاکستان امروزی، در ۴۵۰۰ سال پیش رونق و پیشرفت خود را داشت که پس از آن فراموش شد و تا سال ۱۹۲۰ که خرابه هایش در کاوش های باستان شناسی کشف شد، فقط در افسانه های محلی موجودیت خود را حفظ کرده بود. بازمانده هایی از این تمدن در افغانستان، ترکمنستان و ایران نیز حفاری و کاوش شده است.