مترادف نعش : جسد، کالبد، لاش، لاشه، تابوت
برابر پارسی : لاشه، مردار، مرده، کالبد
نعش
مترادف نعش : جسد، کالبد، لاش، لاشه، تابوت
برابر پارسی : لاشه، مردار، مرده، کالبد
فارسی به انگلیسی
cadaver, corpse, necro-
corpse, coffin, dummy
فارسی به عربی
جثة
مترادف و متضاد
۱. جسد، کالبد
۲. لاش، لاشه
۳. تابوت
جسد، لاشه، نعش، مردار
جسد، لاشه، نعش
جسد، کالبد
لاش، لاشه
تابوت
فرهنگ فارسی
جنازه، تابوت، بخودمیت نیزگویند
(اسم ) ۱ - کالبد مرده (انسان و حیوان ) جنازه جسد ( مرده ) : مرتضی قلی خان را مرخص ساخت که نعش مبارک شاه جنت مکان را برداشته روانه شود. ۲ - تابوت. ۳ - (اسم ) گاه بجای بنات نعش استعمال شود . ۴ - کسی که در تعزیه نقش بی اهمیت و بی سخنی را بعهده دارد . در اصطلاح تاتر کسی را گویند که رل کمکی را بازی کند .
(اسم ) ۱ - کالبد مرده (انسان و حیوان ) جنازه جسد ( مرده ) : مرتضی قلی خان را مرخص ساخت که نعش مبارک شاه جنت مکان را برداشته روانه شود. ۲ - تابوت. ۳ - (اسم ) گاه بجای بنات نعش استعمال شود . ۴ - کسی که در تعزیه نقش بی اهمیت و بی سخنی را بعهده دارد . در اصطلاح تاتر کسی را گویند که رل کمکی را بازی کند .
فرهنگ معین
(نَ ) [ ع . ] (اِ. ) جنازه ، جسد.
لغت نامه دهخدا
نعش . [ ن َ ] (ع اِ) جنازه . (غیاث اللغات )(مهذب الاسماء). جنازه ٔ با مرده . (از منتهی الارب ) (از آنندراج ). سریر میت هنگامی که مرده در آن است . (از متن اللغة) (از اقرب الموارد). جنازه خواه میت مسلمان باشد خواه نامسلمان باشد. (غیاث اللغات ). تخت چهار پایه ٔ کوتاهی که میت رابر آن حمل می کرده اند. (یادداشت مؤلف ) :
به نعش عالم جیفه نماز برکردیم
به فرق گنبدفرتوت خاک بنشاندیم .
من گدازان چو هلالم ز بر نعش و شما
بر سر نعش نظاره چو سهائید همه .
برگرد نعش آن مه لشکر بنات نعش
صدره شکاف و جعدگشای اندرآمده .
و گر نعشی دو کس بر دوش گیرند
لئیم الطبع پندارد که خوانی است .
آرند نعش تا به لب گور و هر که هست
بعد از نماز باز سر خانمان شود.
دو شخص ظاهر شدند و با ایشان نعشی است ... و آن نعش نهاده و میت را بیرون آورده اند و با قبر نهاده اند. (مزارات کرمان ص 95).
چون نعش من برند برون از سرای من
محنت برهنه پای دود در قفای من .
|| جنازه ٔ برداشته . (زمخشری ). || میت . (متن اللغة). مأخوذ از تازی ، لاش . لاشه . کالبد مرده ، خواه از انسان یا حیوان . (از ناظم الاطباء). در تداول بیشتر به جسد بی روح انسان و اغلب به جسد کسی که کشته شده باشد اطلاق شود.
- نعش شدن ؛ خود را به مردن زدن . خود را بی دست و پای و نالایق و بی عرضه وانمود کردن .
- نعش کسی را به تیرزدن ؛ کنایه از کمال بغض و عداوت است . (آنندراج ) :
آن بت از کینه زند نعش مرا بسکه به تیر
کاغذ گرده کند صفحه ٔ تصویر مرا.
|| زندگانی . (منتهی الارب ) (آنندراج ) (ناظم الاطباء). بقا. (اقرب الموارد). || محفه مانندی است که پادشاه را چون بیمار شود بر وی بردارند. (منتهی الارب ) (آنندراج ) (از متن اللغة) : پیوسته نالان بود و خواب از وی بگسست و بر نعشی خفته بر دوش می بردندش . (مجمل التواریخ ). || چوبی است که بر سر آن لته بسته بچه ٔ شترمرغ را شکار کنند. (منتهی الارب ) (از متن اللغة)(از اقرب الموارد). || (اِخ ) در اصطلاح نجوم ، منظور بنات نعش است و آن هفت کوکب اند، چهارتا ازاین هفت را نعش گویند و سه کوکب دیگر را بنات . (از متن اللغة) (از ناظم الاطباء) (از آنندراج ). رجوع به بنات النعش شود :
آن قوم که بودند پراکنده تر از نعش
گشتند فراهم ز سخای تو چو پروین .
ز نظم و نثرش پروین و نعش خیزد و او
بهم نماید پروین و نعش در یک جا.
در نعش و پرن زنند خنده
نظم تو و نثرت ای خداوند.
کی دیده ای دو دوست که جوزاصفت بدند
کایامشان چو نعش یک از یک جدا نکرد.
دارای سپهر و اخترانش
دارنده ٔ نعش و دخترانش .
بنات را ز پی نعش آفرید خدای
ز بدو آنکه سپهر آمده ست در حرکات .
|| (ع مص ) برداشتن . (تاج المصادر بیهقی ) (زوزنی ) (از منتهی الارب ) (آنندراج ). برداشتن و بلند کردن چیزی را. (از ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد). || درخت خمیده و مایل را راست کردن . (از اقرب الموارد) (از متن اللغة). || نیکو کردن حال کسی را سپس درویشی و تنگدستی . (از منتهی الارب ) (از اقرب الموارد) (از متن اللغة). || دریافتن و رهاندن کسی را از هلکة. (از اقرب الموارد) (از متن اللغة). || به نیکی یاد کردن مرده را. (منتهی الارب ) (آنندراج ) (از اقرب الموارد) (از متن اللغة). || برداشتن چشم را و بلند نگریستن . (منتهی الارب ) (آنندراج ) (از ناظم الاطباء): نعش طرفه ؛ رفعه لینظر. (اقرب الموارد).
به نعش عالم جیفه نماز برکردیم
به فرق گنبدفرتوت خاک بنشاندیم .
خاقانی .
من گدازان چو هلالم ز بر نعش و شما
بر سر نعش نظاره چو سهائید همه .
خاقانی .
برگرد نعش آن مه لشکر بنات نعش
صدره شکاف و جعدگشای اندرآمده .
خاقانی .
و گر نعشی دو کس بر دوش گیرند
لئیم الطبع پندارد که خوانی است .
سعدی .
آرند نعش تا به لب گور و هر که هست
بعد از نماز باز سر خانمان شود.
سعدی .
دو شخص ظاهر شدند و با ایشان نعشی است ... و آن نعش نهاده و میت را بیرون آورده اند و با قبر نهاده اند. (مزارات کرمان ص 95).
چون نعش من برند برون از سرای من
محنت برهنه پای دود در قفای من .
فصیحی (آنندراج ).
|| جنازه ٔ برداشته . (زمخشری ). || میت . (متن اللغة). مأخوذ از تازی ، لاش . لاشه . کالبد مرده ، خواه از انسان یا حیوان . (از ناظم الاطباء). در تداول بیشتر به جسد بی روح انسان و اغلب به جسد کسی که کشته شده باشد اطلاق شود.
- نعش شدن ؛ خود را به مردن زدن . خود را بی دست و پای و نالایق و بی عرضه وانمود کردن .
- نعش کسی را به تیرزدن ؛ کنایه از کمال بغض و عداوت است . (آنندراج ) :
آن بت از کینه زند نعش مرا بسکه به تیر
کاغذ گرده کند صفحه ٔ تصویر مرا.
سعید اشرف (آنندراج ).
|| زندگانی . (منتهی الارب ) (آنندراج ) (ناظم الاطباء). بقا. (اقرب الموارد). || محفه مانندی است که پادشاه را چون بیمار شود بر وی بردارند. (منتهی الارب ) (آنندراج ) (از متن اللغة) : پیوسته نالان بود و خواب از وی بگسست و بر نعشی خفته بر دوش می بردندش . (مجمل التواریخ ). || چوبی است که بر سر آن لته بسته بچه ٔ شترمرغ را شکار کنند. (منتهی الارب ) (از متن اللغة)(از اقرب الموارد). || (اِخ ) در اصطلاح نجوم ، منظور بنات نعش است و آن هفت کوکب اند، چهارتا ازاین هفت را نعش گویند و سه کوکب دیگر را بنات . (از متن اللغة) (از ناظم الاطباء) (از آنندراج ). رجوع به بنات النعش شود :
آن قوم که بودند پراکنده تر از نعش
گشتند فراهم ز سخای تو چو پروین .
سنائی .
ز نظم و نثرش پروین و نعش خیزد و او
بهم نماید پروین و نعش در یک جا.
خاقانی .
در نعش و پرن زنند خنده
نظم تو و نثرت ای خداوند.
خاقانی .
کی دیده ای دو دوست که جوزاصفت بدند
کایامشان چو نعش یک از یک جدا نکرد.
خاقانی .
دارای سپهر و اخترانش
دارنده ٔ نعش و دخترانش .
نظامی .
بنات را ز پی نعش آفرید خدای
ز بدو آنکه سپهر آمده ست در حرکات .
کمال اسماعیل .
|| (ع مص ) برداشتن . (تاج المصادر بیهقی ) (زوزنی ) (از منتهی الارب ) (آنندراج ). برداشتن و بلند کردن چیزی را. (از ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد). || درخت خمیده و مایل را راست کردن . (از اقرب الموارد) (از متن اللغة). || نیکو کردن حال کسی را سپس درویشی و تنگدستی . (از منتهی الارب ) (از اقرب الموارد) (از متن اللغة). || دریافتن و رهاندن کسی را از هلکة. (از اقرب الموارد) (از متن اللغة). || به نیکی یاد کردن مرده را. (منتهی الارب ) (آنندراج ) (از اقرب الموارد) (از متن اللغة). || برداشتن چشم را و بلند نگریستن . (منتهی الارب ) (آنندراج ) (از ناظم الاطباء): نعش طرفه ؛ رفعه لینظر. (اقرب الموارد).
نعش. [ ن َ ] ( ع اِ ) جنازه. ( غیاث اللغات )( مهذب الاسماء ). جنازه با مرده . ( از منتهی الارب ) ( از آنندراج ). سریر میت هنگامی که مرده در آن است. ( از متن اللغة ) ( از اقرب الموارد ). جنازه خواه میت مسلمان باشد خواه نامسلمان باشد. ( غیاث اللغات ). تخت چهار پایه کوتاهی که میت رابر آن حمل می کرده اند. ( یادداشت مؤلف ) :
به نعش عالم جیفه نماز برکردیم
به فرق گنبدفرتوت خاک بنشاندیم.
بر سر نعش نظاره چو سهائید همه.
صدره شکاف و جعدگشای اندرآمده.
لئیم الطبع پندارد که خوانی است.
بعد از نماز باز سر خانمان شود.
چون نعش من برند برون از سرای من
محنت برهنه پای دود در قفای من.
- نعش شدن ؛ خود را به مردن زدن. خود را بی دست و پای و نالایق و بی عرضه وانمود کردن.
- نعش کسی را به تیرزدن ؛ کنایه از کمال بغض و عداوت است. ( آنندراج ) :
آن بت از کینه زند نعش مرا بسکه به تیر
کاغذ گرده کند صفحه تصویر مرا.
به نعش عالم جیفه نماز برکردیم
به فرق گنبدفرتوت خاک بنشاندیم.
خاقانی.
من گدازان چو هلالم ز بر نعش و شمابر سر نعش نظاره چو سهائید همه.
خاقانی.
برگرد نعش آن مه لشکر بنات نعش صدره شکاف و جعدگشای اندرآمده.
خاقانی.
و گر نعشی دو کس بر دوش گیرندلئیم الطبع پندارد که خوانی است.
سعدی.
آرند نعش تا به لب گور و هر که هست بعد از نماز باز سر خانمان شود.
سعدی.
دو شخص ظاهر شدند و با ایشان نعشی است... و آن نعش نهاده و میت را بیرون آورده اند و با قبر نهاده اند. ( مزارات کرمان ص 95 ).چون نعش من برند برون از سرای من
محنت برهنه پای دود در قفای من.
فصیحی ( آنندراج ).
|| جنازه برداشته. ( زمخشری ). || میت. ( متن اللغة ). مأخوذ از تازی ، لاش. لاشه. کالبد مرده ، خواه از انسان یا حیوان. ( از ناظم الاطباء ). در تداول بیشتر به جسد بی روح انسان و اغلب به جسد کسی که کشته شده باشد اطلاق شود.- نعش شدن ؛ خود را به مردن زدن. خود را بی دست و پای و نالایق و بی عرضه وانمود کردن.
- نعش کسی را به تیرزدن ؛ کنایه از کمال بغض و عداوت است. ( آنندراج ) :
آن بت از کینه زند نعش مرا بسکه به تیر
کاغذ گرده کند صفحه تصویر مرا.
سعید اشرف ( آنندراج ).
|| زندگانی. ( منتهی الارب ) ( آنندراج ) ( ناظم الاطباء ). بقا. ( اقرب الموارد ). || محفه مانندی است که پادشاه را چون بیمار شود بر وی بردارند. ( منتهی الارب ) ( آنندراج ) ( از متن اللغة ) : پیوسته نالان بود و خواب از وی بگسست و بر نعشی خفته بر دوش می بردندش. ( مجمل التواریخ ). || چوبی است که بر سر آن لته بسته بچه شترمرغ را شکار کنند. ( منتهی الارب ) ( از متن اللغة )( از اقرب الموارد ). || ( اِخ ) در اصطلاح نجوم ، منظور بنات نعش است و آن هفت کوکب اند، چهارتا ازاین هفت را نعش گویند و سه کوکب دیگر را بنات. ( از متن اللغة ) ( از ناظم الاطباء ) ( از آنندراج ). رجوع به بنات النعش شود : فرهنگ عمید
۱. جنازه، جسد.
۲. [قدیمی] تابوت.
۲. [قدیمی] تابوت.
پیشنهاد کاربران
در زبان های محلی خصوصا در زبان ایل عرب خمسه فارس به جای نشئه گاها از نعشه و نحشه استفاده می شود که منظور حالت خوشی هست که بعد از کشیدن مواد مخدر مثل تریاک و یا نوشیدن مشروبات الکلی به انسان می دهد.
البته صحیح آن همان نشئه هست که از نشأه و نشوه گرفته شده است اما بین مردم نعشه و نحشه شدن کاربرد دارد
البته صحیح آن همان نشئه هست که از نشأه و نشوه گرفته شده است اما بین مردم نعشه و نحشه شدن کاربرد دارد
نیستی و نعش
در فرهنگ معین در بالا واژه نعش از عربی مشتق شده در حالیکه معرب فارسی است. واژه نیستی هم ریشه زبانهای هندواروپای از nec به چم نیستی که در زبانهای هندواروپایی nectar. یا نوشابه خدایان یونان باستان نام برده شده که اصطلاحأ نوشابه چیره گی خدایان تعبیر شده.
امروزه واژه nektar برای اب میوه نیز مصرف می شود.
اصل واژه نیستی در اوستا nasyeiti, فارسی باستان vinathayaty در سانسکریت nasyati
در یونانی nekros معنی نعش می دهد . از هم ریشه های انگلیس nectarines, necrosis, innocent, innocuous , nectar میباشند.
در فرهنگ معین در بالا واژه نعش از عربی مشتق شده در حالیکه معرب فارسی است. واژه نیستی هم ریشه زبانهای هندواروپای از nec به چم نیستی که در زبانهای هندواروپایی nectar. یا نوشابه خدایان یونان باستان نام برده شده که اصطلاحأ نوشابه چیره گی خدایان تعبیر شده.
امروزه واژه nektar برای اب میوه نیز مصرف می شود.
اصل واژه نیستی در اوستا nasyeiti, فارسی باستان vinathayaty در سانسکریت nasyati
در یونانی nekros معنی نعش می دهد . از هم ریشه های انگلیس nectarines, necrosis, innocent, innocuous , nectar میباشند.
نعش: [ اصطلاح تعزیه ] اصطلاحی برای کسی که در تعزیه نقش بی اهمیت و بی سخنی را برعهده دارد، یا برای مدت کوتاهی ظاهر می شود و دوباره کنار می رود. بنابراین نعش نسخه ای برای خواندن در دست ندارد.
لاش مرده ، لش مرده ( گویش تهرانی )
کلمات دیگر: