کلیسای جامع

کلیسای جامع یکی از اماکن مذهبی مسیحیان است. کلیسای جامع نوعی کلیسا مربوط به یک فرقه و گروه ویژه مسیحی با سلسله مراتب اسقفی است. کلیسای جامع معمولاً محل اقامت اسقف ها است و بنابراین مرکز یک ناحیه اسقف نشین به شمار می آید.

کِلیسای جامع (cathedral)
کلیسای جامع کنتربری به سبک گوتیک، انگلستان
کلیسای جامع کنتربری به سبک گوتیک، انگلستان
(یا: کاتدرال؛ از ریشۀ لاتینی «کاتدرا» به معنی «کرسی» یا «تخت») کلیسای اصلی اسقف یا سراسقف. مسند او در آن جا معمولاً در جنوب جایگاه همسرایان است. در قرون میانه از کلیساهای جامع برای مناسبت های رسمی دولتی مانند جلسات پارلمان استفاده می شد. اکنون نیز مراسم تاج گذاری، عروسی سلطنتی، و ترحیم دولتی در آن ها برپا می شود. به دلیل آن که آرامگاه قدیسان نیز بوده در قرون وسطا مراکز زیارتی بوده اند. تا آغاز عصر جدید، فقط آبادی هایی را که کلیسای جامع داشتند شهر می نامیدند.
هنر و معماری. کلیساهای جامع، به سبب اهمیتشان، قرن ها کانون خلاقیت هنری و معماری بوده اند. شیشه های رنگی منقش، دیوارنگاره ها، کاشی کاری ها، کنده کاری در چوب و سنگ، نقاشی ها (مثلاً روی درِ محجر محراب)، ساخته های آهنی، و کارهای پارچه ای از آثار هنری موجود در کلیساهای جامع اند. بیشتر کاتدرال ها در قرون وسطا و بیشتر در دو سبک معماری رمانسک یا نرمان، و گوتیک بنا شده اند. کلیساهای جامع با معماری به سبک رمانسک عبارت اند از: کاتدرال های دارِم در انگلستان، وُرمس در آلمان، و چِفالو در سیسیل. کلیساهای جامع مشهور با معماری گوتیک عبارت اند از: کنتربری، ایلی، اِگزِتِر، وینچستر، و یورک مینستر در انگلستان؛ شارتر، نوتردام در پاریس، آمیِن، و روآن در فرانسه؛ کلن، رگنسبورگ، و اولم در آلمان؛ میلان، اورویتو، سیِنا، و فلورانسدر ایتالیا؛ آویلا، بورگوس، لئون، سالامانکا، و تولِدو در اسپانیا؛ و اوپسالا در سوئد. پس از قرون وسطا کاتدرال های کمی ساخته شده اند، که شاخص ترین آن ها عبارت اند از: والنسیا (قرون ۱۳ تا ۱۵م) در اسپانیا؛ سنت پل (قرن ۱۷) در لندن؛ قدیسان پطرس و پولس، و سن پترزبورگ (هر دو قرن ۱۸) در روسیه؛ وست مینستر در لندن (قرن ۱۹)؛ و کاتدرال (کاتولیک) لیورپول (قرن ۲۰).