کوروش کوچک

کوروش جوان یا کوروش کوچک یکی از شاهزادگان هخامنشی، پسر داریوش دوم و پروشات و برادر کوچکتر اردشیر دوم بود. تاریخدانان به این دلیل به او لقب کوچک داده اند که با کوروش بزرگ هخامنشی اشتباه گرفته نشود.
نبرد سوناکسا
در زمان حیات پدر، کوروش به موازات تیسافرن فرمانداری سواحل و مناطق یونانی نشین آسیای صغیر را به عهده داشت.وی بعد از مرگ پدر به امید دست یافتن به مقام پادشاهی و با دلگرمی از پشتیبانی مادر صاحب قدرت و نفوذ خود ملکه پروشات، که آن زمان زمام امور سیاسی را کامل به صورت رسمی در دست داشت و قدرت در اصل در دست او بود دست به شورش علیه برادر بزرگترش اردشیر دوم زد.
وی نیروهای نظامی تحت فرمان خود را گرد آورد و بدون این که قصد خویش را که جنگ با پادشاه بود آشکار کند، شروع به حرکت به سوی پایتخت کرد. مدتی بعد سربازانش در بین راه از قصد و تصمیم وی آگاه شدند. آن ها ابتدا با نظر کوروش مخالفت کردند، ولی مدتی بعد قانع شدند که به مسیر خود ادامه دهند و به خواسته او تن در دادند. اردشیر هم با سپاهی بزرگ به مقابله او شتافت. در محلی به نام کوناکسا در بین النهرین در سال ۴۰۱ (پیش از میلاد) بین دو سپاه جنگی درگرفت که در تاریخ آن را جنگ کوناکسا می نامند. در این نبرد، کوروش کوچک به سخنان و راهنمایی های سردسته یونانیان _ که به او توصیه کرده بود برای در امان ماندن از حملات دشمن، در جای کم خطری از قشون خود جای گیرد، _ اعتنا نکرد و خود را بی پروا در برابر مخاطرات نبرد قرار داد و سرانجام هم از همین رو کشته شد. با کشته شدن وی، سپاهش بی سر و سالار ماند و چون رهبر و مقتدای خود را از دست داده بود، دیگر انگیزه ای برای ادامه جنگ نداشت.