ردیف میرزا عبدالله

ردیف میرزا عبدالله ردیف های مشهور موسیقی ایرانی است که توسط میرزا عبدالله فراهانی در دورهٔ قاجاریه تدوین شد.
ردیف آقا حسینقلی
میرزا عبدالله فراهانی فرزند آقا علی اکبر فراهانی، نوازندهٔ چیره دست تار در دورهٔ ناصرالدین شاه قاجار بود. او نوازندگی را نزد پدر و برادر بزرگترش میرزا حسن آغاز کرد اما پدرش وقتی میرزا عبدالله کودک بود درگذشت و پسرعموی او آقا غلامحسین فراهانی (که نوازندهٔ تار دوره قاجار و مسؤول نقارخانهٔ سلطنتی بود.) با مادرشان ازدواج کرد و ناپدری میرزا عبدالله شد. آقا غلامحسین تا مدتی حاضر به تعلیم موسیقی به میرزا عبدالله و برادرش آقا حسینقلی نبود اما نهایتاً با وساطت مادرشان ادامهٔ تعلیم موسیقی به آنان را بر عهده گرفت. میرزا عبدالله که خود بعداً از نوازندگان سرشناس تار و سه تار در دورهٔ قاجاریه شد، تمام عمرش را به تدوین و تدریس ردیفی که بعدها به نام خودش مشهور شد گذراند.
ردیف میرزا عبدالله بر مبنای نوازندگی تار و سه تار شامل حدود ۲۵۰ گوشه است که در هفت مجموعهٔ بزرگ (دستگاه) و پنج مجموعهٔ کوچکتر (آواز) تنظیم شده است.
مهم ترین راوی ردیف میرزا عبدالله نورعلی برومند بوده است. هم او بوده است که انتقال دهندهٔ این ردیف به نسل طلایی موسیقی ایران در دهه های چهل و پنجاه گردید. جالب این جاست که خود نورعلی برومند هیچ گاه از آموزش مستقیم میرزاعبدالله بهره مند نشد. برومند از طریق درویش خان و اسماعیل قهرمانی ردیف میرزاعبدالله را فرا گرفت که البتّه آموزش رسمی و مدوّن وی از ردیف میرزا عبدالله بیشتر نزد اسمعیل قهرمانی صورت پذیرفته است.

---