نساء

سورهٔ نساء سورهٔ چهارم قرآن است، ۱۷۶ آیه است، و سوره ای مدنی است. سوره نسا از نظر ترتیب نزول، بعد از سورهٔ ممتحنه قرار دارد و دومین سورهٔ طولانی قرآن پس از بقره است. این سوره به دلیل بحث های فراوان آن در مورد احکام و حقوق زنان «نساء» نامگذاری شده است. بخشی از احکامی که در این سوره آمده است به این شرحند:
ترجمهٔ فارسی
مباحث دیگری نیز در زمینهٔ دعوت به ایمان، بیان سرگذشت گذشتگان، معرفی دشمنان، و اهمیت هجرت در این سوره آمده اند.
قبل از وارد شدن به تشریح حقوق و احکام، در ابتدای سوره می فرماید: جوامع انسانی ازیک زن و مرد و سپس افزون شدن زنان و مردان تشکیل شده است و بلافاصله می گوید مراقبت برای برخورداری از یک جامعه سالم از خودتان و توجه به وظایفتان که در برابر آن پاسخگو هستید، شروع می شود و سپس توجه به نزدیکترین انسان ها یعنی خویشاوندان شروع می شود. (واتقو الله الذی تسائلون به و الارحام). وقتی به بیان حقوق و احکام می پردازد، اولین مورد، حقوق بی سرپرستان (یتیمان) است. منظور یتیمان فقیر نیست، بلکه کودکانی است که پدران آن ها اموالی را برای آن ها باقی گذاشته اند و بسیار امکان دارد، افرادی که سرپرست آن ها می شوند، حقوق این کودکان و حقوق مادر جوان این کودکان را رعایت نکنند. بسیار امکان دارد، عمو، دایی یا خویشاوندی که حضانت و سرپرستی کودکان یتیم متمول، به او واگذار می شود، نتواند به خوبی از اموال این یتیمان محافظت کنند و با اموال خودش مخلوط شود و خواسته یا ناخواسته، آن اموال را برای خودش یا خانواده اش مصرف کنند؛ بنابراین هشدار داده است که خوردن این اموال همراه اموال خودتان خطا و گناه بزرگی است (حوبا کبیرا). و در ادامه به دلیل اینکه مدیریت اموال کودکان یتیم، برای مردی که خود صاحب زندگی و زن و فرزند است، بسیار دشوار است و امکان اختلاط اموال، بسیار زیاد است، فرموده است، مردی که حضانت به عهده او است، اگر شرایطش را داشت، می تواند با مادر این کودکان یتیم ازدواج کند و از آن ها مثل خانواده و فرزندان خودش مراقبت کنید، در این صورت اگر ندانسته بخشی از اموال آن ها وارد اموال او شد، آن ها (مادر و فرزندان یتیم) راضی باشند. البته در ادامه به تفصیل مدیریت اموال آن ها را تا سنی که رشد پیدا کردند و چگونگی برگردان اموال به آنها را شرح می دهد.
این سوره، از سوره هایی است که دارای بیشترین احکام اسلامی هستند.

[ویکی الکتاب] معنی نِّسَاءِ: زنان (کلمه نساء جمعی است که مفردی از جنس خود ندارد)
معنی قَوْمٍ: جماعت (کلمه قوم در اصل به معنای جماعتی از مردان است و به همین جهت در عبارت " لا یسخر قوم من قوم و لا نساء من نساء "حکم مسخره نکردن را برای زنان جداگانه مطرح کرده است ولی در قرآن کریم جماعت اعم از زن و مرد را شامل است )
ریشه کلمه:
نسو (۵۹ بار)

زنان. همچنین است نِسوة و نِسوان، ولی نسوان در قرآن مجید نیامده است در مفردات و غیره آمده: نِسْوَه و نِساء و نِسْوان جمع مرئة است از غیر لفظش مثل قوم در جمع مرء. درمجمع ذیل . گفته: جایز است نساء به زنان و دختربچه‏ها اطلاق شود مثل ابناء. علی هذا درباره قتل پسران بین اسرائیل بدست فرعونیان که لفظ نساء آمده مراد از آن دختربچّه‏ها است و به قول بعضی این اطلاق به اعتبار مایؤل است. ناگفته نماند: لفظ نسوة بیشتر از دو بار در قران مجید بکارنرفته . نساءالنبی«صلی الله علیه واله» در باره زنان حضرت رسول «صلی الله علیه وآله» خطابات و احکام ویژه‏ای در قرآن مجید آمده است که ذیلا بررسی می‏شود: 1- . به مضمون این دو آیه اگر زنان آن حضرت کار قبیح آشکاری کننددوبرابر عذاب خواهند دید و اگر کار نیک انجام دهند دوبرابر پاداش خواهندبرد. ظاهرا مضاعف بودن عذاب و اجر در اثر تسبیب است زن پیغمبر اگر کار بدی را آشکارا کندهم کار بد کرده وهم از شأن پیغمبر در نظر مردم کاسته است لذا در مقابل هریک عذاب می‏بیند و اگر کارنیک انجام دهد برشأن و موقعیت پیغمبر افزوده است این دواعتبار در باره زنان دیگر نیست. 2- . ظاهرا در اینجا نیز «لَسْتُنَّ کَأَحِدٍ مِنَ النِساء» راجع به تسبیب است یعنی اگر تقوی کنید مانند زنان دیگر نیستید که تقوای شما باعث تحکیم موقعیت پیامبر و سبب تضاعف اجر شما است ولی «فَلا تَحْضَعَنِ بِالْقَوْلِ» شامل زنان دیگر نیز هست. 3- . راجع به این آیه در «قرر» مشروحا از دو جهت بحث کرده‏ایم رجوع شود. 4- بعد از آیه «وَقَرْنَ فی بُیُوتِکُنَّ» در یک آیه برای عموم نیکوکاران اعم از زنان و مردان وعده مغفرت و بهشت آمده است که . به نظر می‏آید که آمدن این آیه بعد از خطابات ویژه زنان آن حضرت برای آن است که تبعیض در میان زنان و مردان از حیث نیکوکاری به نظر نیاید به عبارت دیگر همه نیکوکاران اعم از زنان و مردان مورد رضایت خداوندی اند النهایه در زنان آن حضرت این تسبیب بوجود آمده است. نکاح زنان آن حضرت . به موجب این آیه نمی‏شود زنان آن حضرت بعد از وفاتش تزویج کرد، در «امّ» تحت عنوان امهات مومنین در باره این آیه مفصلا صحبت شد و گفتیم: به نقلی علت نزول این آیه قول طلحه بود که بعد از نزول آیه حجاب از او سرزد و نیز گفتیم که: علت نزول این حکم بعید است فقط قول طلحه باشد بلکه علت دیگری باید داشته باشد جمله «اِنَّ ذلِکُمْ کانَ عِنْدَاللّهِ عَظیماً» می‏گوید: این احترامی است نسبت به آن حضرت که لازم است مسلمانان مرعی دارند و به حکم . زنان آن حضرت به منزله مادرانند در این صورت تزویج زنان آن بزرگوار لغو این مقام و کاهش حرمت آن جان عزیز است. و از قید «مِنْ بَعْدِهِ» می‏توان استفاده دیگری کرد و آن اینکه: اگر بعد از آن حضرت تزویج زنانش جایز بود سردمداران روز آن را مورد اغراض سیاسی قرار داده و در تزویج زنان آن بزرگوار مسابقه می‏گذاشتند و هر که یکی از آنها را تزویج کرده بود به عنوان اینکه زن پیغمبر همسر اوست مدعی مقام و حکومت می‏شد و اینکار جز اختلاف امت و هتک حرمت آن حضرت ثمری نداشت. اگر گویند: این حکم برخلاف طبع غریزی است زنیکه مدتی همسر آن حضرت شده چرا تا آخر عمر بعد از آن حضرت از این حق خدادادی محروم شود؟! گوییم: یا باید خدا را قبول کنیم یا خرمارا، این یک مطلب حساب شده است زنان آن بزرگوار چون مقام ام‏المومنین بودن را اختیار کردند لازم بود محدودیت‏های آن را نیز قبول کنند در دنیا هر مقامی توأم با محدودیت است زنان آن حضرت می‏توانستند به حکم . از آن حضرت طلاق گرفته وجدا شده به حکم یک زن عادی زندگی کنند ولی درصورت اختیار خداو رسول و ام‏المومنین بودن لازم بود که محدودیت آن را نیز قبول کنند .

[ویکی فقه] نساء (ابهام زدایی). نساء ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: قرآن• سوره نساء، چهارمین سوره قرآن کریم و از سوره های مدنی• آیه ۱۲ نساء، آیه سهم الارث برادر و خواهر مادری، نازل شده در زمستان کاربردهای دیگر• بیعت نساء، بیعت زنان با پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم پس از فتح مکّه در سال هشتم هجری• باب النساء، از درهای مسجد النبی، کنار باب جبرئیل• نساء، جنس مؤنث و مقابل مرد، دارای احکام خاص در فقه اسلامی
...