کلمه جو
صفحه اصلی

ریشه گاه

فرهنگ فارسی

محیط اطراف ریشۀ گیاهان


دانشنامه عمومی

محیط اطراف ریشهٔ گیاهان را ریشه گاه یا ریزوسفر (Rhizosphere) می گویند. ریشه گاه لایه ای نه چندان عمیق از خاک است که مستقیماً تحت تأثیر ریشه گیاهان و میکروارگانیسم های مرتبط قرار می گیرد. ریشه گاه در واقع محیط تعاملی گیاه و خاک محسوب می شود.
سیستم گیاه-خاک مایکوریزایی در کشاورزی پایدار
ریشه گاه و تعاملات بیولوژیکی که در آن رخ می دهد، مفاهیمی هستند که تاریخ بررسی آنها، به ابتدای قرن بیستم بازمی گردد. با این حال، اندازه گیری بسیاری از جنبه های کارکردی این رابطه ها اخیراً آغاز شده است. بخش زیادی از کربن جذب شده از گیاه توسط ریزوسفر ممکن است توسط قارچ های VAM تعدیل شود. حضور قارچ های مایکوریزایی می تواند سرعت فتوسنتز را افزایش دهد و کاهش کربن را به وسیله اندوفیت ها جبران کند. جریان کربن از سمت ریشه های گیاه از طریق ارگانیسم های قارچی و میکروبی می تواند یک از فرایندهای کلیدی در اکوسیستم های خاکزی باشد.
چند بازخورد مثبت بین گیاهان و جامعه های زیستی خاک-میکروب وجود دارد. مواد مترشحه از ریسه ها و ریشه های VAM، مقداری انرژی فراهم می کند که از تنوع میکروارگانیسم های خاک پشتیبانی خواهد کرد. به نظر می رسد مایکوریزاها در حفظ انباشتگی خاک، مهم هستند. انباشتگی خاک ممکن است به تعاملات فیزیکی-شیمیایی بین سطوح گلی و مواد ارگانیکی که تا حدی تجزیه شده اند یا فشارهای فیزیکی ریشه ها و ریسه هایی نسبت داده شود که توسط پلی ساکاریدهای تولید شده به صورت میکروبی، به هم می چسبند. در بسیاری از موارد، از دست رفتن انباشتگی و ساخت خاک، توانایی خاک را برای اندوختن مواد غذایی و آب کاهش می دهد. هنگامی که خاک ها آیش می شود یا گیاهانی در خاک های بکر، کاشت می شود، کربوهیدرات های خاک، انباشتگی و جمعیت قارچ های VAM کاهش می یابد؛ بنابراین، ارگانیسم های خاک می توانند با بهبود ساخت خاک، بر رشد گیاه تأثیر بگذارند.
تأثیر تغییراتِ تعدیل شده از نظر میکروبی، بر ساخت خاک، در کشاورزی پایدار مهم است. ساخت خاک بر نفوذ مواد مغذی، ویژگی های رطوبتی خاک، پتانسیل فرسایش و نیز چرخش مواد مغذی تأثیر می گذارد. توماس و همکارانش نشان دادند که گیاهان VAM می توانند فراوانی کلان انباشت های مقاوم در برابر آب را نسبت به گیاهان غیرVAM افزایش دهند؛ بنابراین، تأثیر همزیستی قارچ-گیاه در خاک باید بخشی از ارزیابی تأثیرات VAM بر رشد گیاه باشد. قبلاً بر گیاه بسیار تأکید می شد، اما توجه به تأثیرات VAM ممکن است حالا خاک را در معرض تأکید قرار دهد. یک حوزه پژوهشی بکر و مفید می تواند ارزشیابی تأثیرات درازمدت جوامع مختلف گیاهی و میکروبی بر ساخت خاک باشد. اگر مشخص شود گونه های قارچ های VAM در انتقال کربن به خاک بدون تأثیر مستقیم بر تغذیه گیاه مؤثر هستند، موضوع «تغذیه خاک» واقعاً جالب خواهد بود.

فرهنگستان زبان و ادب

{rhizosphere} [کشاورزی-زراعت و اصلاح نباتات] محیط اطراف ریشۀ گیاهان


کلمات دیگر: