سنگ زایی

سنگ زایی یا دیاژِنِز (به انگلیسی: Diagenesis) مجموعه تحولاتی است که پس از نهشته شدنِ رسوب و قبل از دگرگون شدن آن منجر به یک سری تغییرات فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیک می شود. در این وضعیت امکان دارد که بر اثر فشار طبقاتِ رویی به طبقات زیرین، تغییراتی در ترتیب و ترکیب رسوب اولیه ایجاد گردد و در پی آن باعث به وجود آمدن کانی های جدیدی در رسوب شود. در این حالت، بر اثر فشار طبقات رویی، آب موجود در رسوبات خارج می گردد و سپس فواصل بین ذرات و دانه های رسوبی به هم نزدیک شده و در نهایت تشکیل سنگ فشرده ای را می دهد. این عمل قبل از دگرگون شدن سنگ است و آن را سنگ زایی یا دیاژِنِز (اصطلاح فرانسوی) می گویند.