کلمه جو
صفحه اصلی

تغییر اقلیم

فرهنگ فارسی

هر تغییر طبیعی یا مصنوعی در آب و هوای سطح کرۀ زمین یا یک منطقۀ خاص


دانشنامه عمومی

تغییرات آب وهوایی یا تغییر اقلیم یعنی هر تغییر مشخص در الگوهای مورد انتظار برای وضعیت میانگین آب وهوایی، که در طولانی مدت در یک منطقهٔ خاص یا برای کل اقلیم جهانی رخ بدهد. تغییر اقلیم نشان دهندهٔ تغییرات غیرعادی در اقلیم درون اتمسفر زمین و پیامدهای ناشی از آن در قسمت های مختلف کرهٔ زمین می باشد. برای مثال در یخ های قطبی مدت این تغییرات از ده سال تا چند میلیون سال تغییر می کند. بخصوص در کاربرد اخیر، در مقوله سیاست محیطی، اصطلاح «تغییر اقلیم» اغلب به تغییراتی که در اقلیم کنونی رخ می دهد اطلاق می گردد. در برخی موارد، این عبارت با فرض رابطه علت و معلولی بشری نیز بکار می رود، همچنان که در کنوانسیون چارچوب تغییر اقلیمی سازمان ملل| UNFCCC مورد استفاده قرار گرفت. کنوانسیون UNFCCC اصطلاح «تغییرات اقلیمی» را برای تغییراتی به کار می برد که منشأ غیرانسانی داشته باشند. تغییر اقلیم پدیده ای است که در نتیجه فاکتورهایی همچون فرایندهای دینامیکی زمین یا عوامل بیرونی همچون تغییرات در شدت تابش آفتاب یا فعالیت های انسانی رخ می دهد. عوامل خارجی تأثیرگذار بر اقلیم را اغلب نیروهای اقلیمی می نامند و شامل فرایندهایی همچون نوسانات در شدت نور خورشید، انحراف در مسیر حرکت زمین و افزایش غلظت گازهای گلخانه ای می شود. بازخوردهای ناشی از تغییر اقلیم متغیر می باشد و ممکن است سبب افزایش یا کاهش این عوامل درونی شوند. بسیاری از تغییرات درونی در سیستم های اقلیمی با تأخیر رخ می دهند. زیرا سیستم اقلیمی کرهٔ زمین بسیار بزرگ است و به کندی حرکت می کند و به ورودی ها با تأخیر پاسخ می دهد. برای مثال یک سال خشکسالی تنها سبب کاهش آرام سطح دریاچه ها یا خشک شدن حاشیه زمین های هموار می گردد. در سال های بعدی این شرایط ممکن است با کاهش بارش منجر شود که احتمالاً به یک سال خشک تر دیگر منجر می گردد. وقتی که نقطهٔ بحرانی بعد از x سال فرا می رسد، کل سیستم ممکن است به صورت دیگر تغییر کند و این حالت در هر صورت به توقف بارش منجر می شود. این نمونه از تغییر اقلیم سریع و برگشت پذیر است که به صورت تأخیری رخ می دهد.
دیرین اقلیم شناسی
پارادوکس خورشید جوان بیحال
زمین گوی برفی
فاجعه اکسیژن
اقلیم ۵۰۰ میلیون سال اخیر
بررسی تغییرات اقلیمی فانروزوئیک
دوره حداکثر گرما در پالئوسن- ایوسن
حداکثر گرما در دوره کرتاسه
یخبندان کربنی دوره پرمین
دوره (های) یخبندان
اقلیم یخبندان اخیر
رویداد باند
رویداد دانسگارد- اوشگر
داغ گلی نورس
دما در دوران یخبندان
اقلیم (دوره) اخیر
بهینه اقلیم هولوسن
دوره گرما در قرون وسطا
رکورد دمای ۱۰۰۰ سال پیش
گرم شدن زمین
سال بی تابستان
تغییرات اقلیمی به نوسانات درون محیط زمین، فرایندهای طبیعی موجود در اطراف آن، و تأثیر فعالیت بشر بر آن برمی گردد. عوامل خارجی که می تواند اقلیم را شکل دهد اغلب نیروهای اقلیمی نامیده می شوند شامل فرایندهایی همچون نوسانات در تابش خورشیدی، گردش (وضعی) زمین، و مقادیر (تمرکز) گاز گلخانه ای می باشند.
آب وهوا در آن و به خودی خود، یک سیستم پویای غیرخطی نامنظم| بی نظم است، اما در بسیاری از موارد، مشاهده می شود که اقلیم (یعنی وضعیت میانگین آب و هوا) به درستی ثابت و قابل پیش بینی است. این مسئله شامل دمای متوسط، میزان بارش، روزهای آفتابی، و بسیاری متغیرهای دیگری می شود که در هر مکانی می توان آن را سنجش نمود. اما، تغییراتی نیز درون محیط زمین وجود دارند که می تواند بر اقلیم آن تأثیر بگذارد.
توده های یخی به عنوان یکی از حساس ترین شاخصهای تغییر اقلیمی شناخته می شوند، که عمدتاً طی دوره سرد شدن اقلیم افزایش می یابند (مانند دوره کوتاه یخبندان) و در طول گرم شدن آب و هوا در مقیاسهای متوسط زمانی شروع به پسرفت می کنند. افزایش و فروپاشی توده های یخی، هر دو به نوسان پذیری طبیعی و عمدتاً نیروهای تشدیدکننده خارجی کمک می کند. اما، طی قرن گذشته، توده های یخی نتوانسته اند به حدکافی لایه های یخی را مجدداً تولید کنند تا جبرانی برای یخ های از دست رفته طی ماه های تابستانی باشد. (نگاه به پسرفت توده های یخی از سال۱۸۵۰ به بعد | پسرفت توده یخی)

دانشنامه آزاد فارسی

تغییر اقلیم (climate change)
تغییر اقلیم ناحیه ای مشخص، یا کل جهان، طی دورۀ زمانی درخور اعتنا. به عبارت دیگر، یک فصل زمستان که در آن دمای هوا از دمای میانگین زمستان های گذشته پایین تر باشد نشانۀ تغییر اقلیم نیست. منظور از تغییر اقلیم، تغییر شرایط آب وهوایی طی دورۀ زمانی ۳۰ تا ۵۰ ساله، نسبت به دوره ای دیگر است. نوسانات اقلیمی پدیده هایی طبیعی اند، اما شواهد روزافزونی از تأثیر فعالیت های انسان بر اقلیم زمین، به ویژه بر گرم شدن کرۀ زمین، در دست است.

فرهنگستان زبان و ادب

{climate change} [علوم جَوّ، مهندسی محیط زیست و انرژی] هر تغییر طبیعی یا مصنوعی در آب و هوای سطح کرۀ زمین یا یک منطقۀ خاص


کلمات دیگر: