مکتوبات

wiki: جلال الدین محمد بلخی (مولوی) به یادگار مانده است. از سه اثر منثور مولوی، مکتوبات را نباید چون دیگر آثار او تلقی کرد، هر چند در آن کتاب هم گهگاه مولانا در حال و هوای دیوان کبیر و مثنوی پرواز کرده است، از جمله در نامهٔ صد و سی ام که به حسام الدین چلبی نوشته است، اما محتوای بسیاری از نامه ها دنیوی است و توصیه هایی به این امیر و آن وزیر که کار این و آن را روبه راه کنند و در رفع دشواری و اصلاح امور مردم غفلت نکنند. این نامه ها در زمان های مختلف و با نیات مختلف تقریر شده است.
مکتوبات مولانا جلال الدین رومی، تصحیح توفیق سبحانی، مرکز نشر دانشگاهی، ۱۳۷۱ تهران
شمار نامه های مولوی اگر هم بیش از اینها باشد تاکنون به دست نیامده است. اما همین ها هم بس است تا ما را با شیوهٔ نثر او آشنا سازد. از این نامه ها جز سه تا که از طرف او نوشته شده و یکی دو تا که املاء وی است، بقیه به خط خود اوست و وقتی که آن ها را می خوانیم می توانیم یقین بدانیم که قلم ادیبانهٔ خود مولانا آن ها را نگاشته و دخل و تصرفی در آن نشده است. نامه های مولانا، گرچه از آیات قران و حدیث و شعر و برخی نکته های عارفانه خالی نیست، بیشتر حال و احوال یاران و بستگان و درویشان او را نمایش می دهد و از نظر تحقیق در تاریخ سلجوقیان و شناخت روحیات مولانا از جهت مناسبات او با مردمی که در ایجاد فضای زندگی او نقش داشتند – از حکومتیان و غیر آنان – ارزشمند است.
این نامه ها به زبان فارسی تصنیف شده اند و مخاطب آنها شاگردان، اعضای خانواده، دولتمردان و افراد صاحب نفوذ است. نامه های مولانا نشان از اداره جامعه ای از شاگردان که در اطراف وی گرد آمده بودند می دهد. بر خلاف سبک فارسی دو اثر منثورِ «فیه ما فیه» و «مجالس سبعه»، مولانا مکتوبات را به صورت آگاهانه ای پیچیده و مطابق با سبک مکاتبه با نجیبان، دولتمردان و پادشاهان نگاشته است.

wikijoo: مکتوبات