لغت شناس انگلیسی
ماکس مولر
فرهنگ فارسی
لغت نامه دهخدا
دانشنامه عمومی
فریدریش ماکس مولر(به آلمانی: Friedrich Max Müller) (زادهٔ ۶ دسامبر۱۸۲۳-مرگ ۲۸ اکتبر۱۹۰۰) زبان شناس و خاورشناس آلمانی بود. او یکی از پایه ریزان هندشناسی و پژوهش های تطبیقی و سنجشی آیین ها در دانشگاه های غربی بود. او اثرهای پژوهشی و عمومی ای در زمینهٔ هندشناسی دارد و کتاب های مقدس شرقی که در پنجاه جلد با راهبری او نوشته شد از یادبودهای پژوهشی عصر ویکتوریایی انگلستان است.
او در دساو زاده شد و فرزند ویلهلم مولر شاعر بود. مادرش آدلهایده مولر دختر بزرگ یک سیاست مدار بومی بود. در ۱۸۴۱ او به دانشگاه لایپزیگ رهسپارشد، در آنجا او که در آغاز شیفتهٔ موسیقی و شعر بود به فلسفه گرایید. در ۱۸۴۳ دکترایش را با رساله ای دربارهٔ اصول باروخ اسپینوزا دریافت داشت. او که گرایش و استعداد به زبان آموزی داشت زبان های یونانی، لاتین، عربی، پارسی و سانسکریت را آموخت. در ۱۸۴۴ برای مطالعه به نزد فریدریش شلینگ در برلین رفت. او آغاز به ترجمهٔ اوپانیشادها نمود و پژوهش های سانسکریتش را زیر نظر فراتنس بوپ -نخستین پژوهشگر روش مند زبان های هند و اروپایی - پی گرفت. شلینگ مولر را از تاریخ زبان به تاریخ دین گرواند. در این زمان مولر نخستین کتابش را که ترجمهٔ آلمانی هیتوپادشا بود به چاپ رساند.
در ۱۸۴۵ او به پاریس رفت تا آموزش سانسکریت را زیر نظر اوژن بورنوف پی گیرد. بورنوف او را به ترجمه ریگ ودا انگیزاند. در ۱۸۴۶ او برای خوانش متن های سانسکریت گردآوری شدهٔ کمپانی هند شرقی به انگلستان رفت. او در آغاز درونشدش به انگلستان نولی مبتکرانه به نام عشق آلمانی نوشت که در آن زمان محبوبیتی بسیار یافت و تکیه گاهی برای خودش شد. ارتباط او با کمپانی هند شرقی و سانسکریت شناسان انگلیسی باشنده در دانشگاه آکسفورد سبب زندیگش در آن کشور شد. در آن زمان هندوستان بخشی از امپراتوری بریتانیا بود و مولر نیز سرانجام در آن کشور تفسیرگر فرهنگ هندی گردید. او ارتباطاتی نیز با براهمو ساماج برقرارساخت. در ۱۸۵۱ او عضو کلیسای مسیح آکسفورد شد؛ در این زمان او یک سری از سخنرانی هایش را دربارهٔ زبانشناسی تطبیقی آغازیده بود. در ۱۸۵۴ او استاد زبانشناسی تطبیقی در دانشگاه آکسفورد شد. او در آینده استاد خداشناسی تطبیقی در دانشگاه آکسفورد شد.
کوشید تا فلسفهٔ دین را قاعده مند کند چرا که در آن زمان پژوهشگران آلمانی از یکسو با آموزه های تاریخی انتقادی خود و از سوی دیگر با داروینیسم ایمان دینی با بحران رو در رو بود. او با اندیشه های داروینیسم میانهٔ خوبی نداشت.
او در دساو زاده شد و فرزند ویلهلم مولر شاعر بود. مادرش آدلهایده مولر دختر بزرگ یک سیاست مدار بومی بود. در ۱۸۴۱ او به دانشگاه لایپزیگ رهسپارشد، در آنجا او که در آغاز شیفتهٔ موسیقی و شعر بود به فلسفه گرایید. در ۱۸۴۳ دکترایش را با رساله ای دربارهٔ اصول باروخ اسپینوزا دریافت داشت. او که گرایش و استعداد به زبان آموزی داشت زبان های یونانی، لاتین، عربی، پارسی و سانسکریت را آموخت. در ۱۸۴۴ برای مطالعه به نزد فریدریش شلینگ در برلین رفت. او آغاز به ترجمهٔ اوپانیشادها نمود و پژوهش های سانسکریتش را زیر نظر فراتنس بوپ -نخستین پژوهشگر روش مند زبان های هند و اروپایی - پی گرفت. شلینگ مولر را از تاریخ زبان به تاریخ دین گرواند. در این زمان مولر نخستین کتابش را که ترجمهٔ آلمانی هیتوپادشا بود به چاپ رساند.
در ۱۸۴۵ او به پاریس رفت تا آموزش سانسکریت را زیر نظر اوژن بورنوف پی گیرد. بورنوف او را به ترجمه ریگ ودا انگیزاند. در ۱۸۴۶ او برای خوانش متن های سانسکریت گردآوری شدهٔ کمپانی هند شرقی به انگلستان رفت. او در آغاز درونشدش به انگلستان نولی مبتکرانه به نام عشق آلمانی نوشت که در آن زمان محبوبیتی بسیار یافت و تکیه گاهی برای خودش شد. ارتباط او با کمپانی هند شرقی و سانسکریت شناسان انگلیسی باشنده در دانشگاه آکسفورد سبب زندیگش در آن کشور شد. در آن زمان هندوستان بخشی از امپراتوری بریتانیا بود و مولر نیز سرانجام در آن کشور تفسیرگر فرهنگ هندی گردید. او ارتباطاتی نیز با براهمو ساماج برقرارساخت. در ۱۸۵۱ او عضو کلیسای مسیح آکسفورد شد؛ در این زمان او یک سری از سخنرانی هایش را دربارهٔ زبانشناسی تطبیقی آغازیده بود. در ۱۸۵۴ او استاد زبانشناسی تطبیقی در دانشگاه آکسفورد شد. او در آینده استاد خداشناسی تطبیقی در دانشگاه آکسفورد شد.
کوشید تا فلسفهٔ دین را قاعده مند کند چرا که در آن زمان پژوهشگران آلمانی از یکسو با آموزه های تاریخی انتقادی خود و از سوی دیگر با داروینیسم ایمان دینی با بحران رو در رو بود. او با اندیشه های داروینیسم میانهٔ خوبی نداشت.
wiki: ماکس مولر
کلمات دیگر: