دسته دنده

دَنده یا دَسته دنده اهرمی است که در خودروهای جدید زیر فلکهٔ فرمان قرار گرفته، ولی در ماشین ها و باری های قدیمی در طرف راست راننده، پهلوی فرمان واقع شده است. عملش درگیر نمودن دنده های مختلف درون جعبه دنده است که به خودرو سرعت های گوناگون می دهد یا مشخص می کند که خودرو به جلو برود یا به عقب.
به هنگام روشن کردن خودرو بایستی دسته دنده در وضعیت خلاص باشد (یا پدال کلاچ فشرده باشد). گذاردن دسته دنده در وضعیت خلاص، دنده های جعبه دنده را از درگیر بودن با هم خارج می کند.نشانهٔ خلاص بودن دنده ها این است که دسته دنده در حدود چند سانتیمتر به راست و به چپ بازی نماید (در خودروهای دنده دستی که دسته روی فرمان است، به بالا و پایین بازی کند).
سخت جا رفتن یا به طورکلی جا نرفتن دنده خودرو می تواند دلایلی مانند کمبود واسکازین جعبه دنده، مناسب نبودن کیفیت و غلظت واسکازین، خرابی و مستهلک بودن اجزا مجموعه کلاچ یعنی دیسک، صفحه و سیم کلاچ، یا استهلاک در دنده های برنجی و غلاف کشویی داشته باشد.
اگر هنگام تعویض دنده (در همه دنده ها) صدایی شبیه به قرچ شنیده سود به خاطر عملکرد بد سیستم کلاچ و احتمالاً رگلاژ نبودن سیم کلاچ است. گاه ممکن است بعد از جا رفتن دنده به محض شروع به حرکت، در حین حرکت یا حتی زمانی که فشاری روی جعبه دنده نیست دنده از جای خودش خارج شود و به حالت خلاص درآید. این مشکل ممکن است در هر کدام از دنده ها خودش را نشان دهد و عمدتاً به دلیل ساییدگی زیاد غلاف کشویی یا ساییدگی خودِ دنده به وجود می آید. خرابی بلبرینگ های گیربکس و بوش های داخلی نیز می تواند این مشکل را به وجود آورند.