تپه چغا گاوانه مربوط به دوران پیش از تاریخ ایران باستان است و در اسلام آباد غرب، داخل شهر واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۹ تیر ۱۳۴۸ با شمارهٔ ثبت ۸۳۸ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
فهرست آثار ملی ایران
سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری
تپه چغاگاوانه با ارتفاعی حدود ۲۵ متر در وسط شهر اسلام آباد غرب بین خانه های مسکونی قرار دارد. ۹ قسمت از ۱۰ قسمت تپه ضمن خیابان کشی و خانه سازی از بین رفته است. وسعت کنونی آن حدود ۰۰۰/۱۰ متر مربع می باشد. در کاوشهای انجام شده در تپه دو طبقه مختلف پیدا شده که حدود ۱۰۰ تا ۱۵۰ سال با هم اختلاف زمانی دارند. ساختمان هر دو طبقه با خشت خام بنا شده است و تنها بر حسب ضرورت گاهی از آجر برای کف اتاق ها و پلکانها استفاده کرده اند. اتاقهای طبقه اول وابسته به طبقه پائینی بود. ظاهراً ساکنان طبقه اول با اندک دخل و تصرفی از اتاقهای طبقه بالا استفاده کرده اند. از نظر اصول فنی ساختمان طبقه دوم پیشرفته تر از طبقه اول است. ساختمان با ۴۵ درجه انحراف در جهت شمالی – جنوبی پی ریزی گردیده، دیوارهای آن ها با روکشی از گچ می باشد ولی در طبقه دوم در برخی از دیوارها به جای گچ رنگ قرمز را با ترکیبی از گل اّخرا مورد استفاده قرار داده اند. در مرکز هر طبقه اتاق بزرگی با ۵ درگاه ورودی وجود دارد. در اتاقهای طبقه اول یک درگاه بیشتر وجود ندارد.
این بنا شامل مجموعه ای از اتاق ها است که احتمالاً بخش شرقی آن محل سکونت حاکم و بخش غربی آن مرکزی برای کارهای اداری و صنعتی بوده است. در داخل برخی از اتاق ها، کوره های سفالگری شناسایی شد. همچنین در داخل یکی از اتاق ها (اتاق شماره پنج) تعدادی لوح گلی با خط میخی بابلی به دست آمد. برخی از این لوح ها خام و برخی دیگر حرارت دیده بودند. در پای دیوار شمالی این اتاق، سه اجاق در یک ردیف قرار داشت. احتمالاً این اجاق ها برای پختن لوح ها ساخته شده بودند. در اتاق های شماره شانزده و هفده نیز تعدادی مهر از جنس عقیق، استخوان، سنگ و … به دست آمده. با لایه نگاری که در سال ۷۸–۱۳۷۷ ش توسط کامیار عبدی صورت گرفت. آثاری از دوران نوسنگی جدید و مس و سنگ قدیم و عصر آهن تا دوره اشکانی شناسایی شد.
در سال ۱۹۳۶ م، اریش فریدریش اشمیت طی بررسی غرب ایران موفق به تهیه عکس هوایی از این محوطه تاریخی شد.پس از آن در سال ۱۳۴۶ خورشیدی هیأتی از مرکز باستان شناسی ایران اقدام به گمانه زنی این تپه نمود. در نتیجه این گمانه زنی آثاری از دوره مس و سنگ تا عصر آهن شناسایی شد. در سال ۱۳۴۹ خورشیدی نیز هیأتی به سرپرستی محمود کردوانی اقدام به کاوش در این محوطه نمود. با انجام این کاوش ها، مجموعه بنایی از عصر آهن II (حدود ۹۰۰ – ۸۰۰ ق. م) شناسایی شد. این مجموعه چهار هزار ساله به تازگی توسط کامیار عبدی بازنگری و مطالعه شده و نتایج آن به همراه ترجمه الواح توسط گری بکمن، متخصص زبان های باستانی منتشر شده است. طبق اظهار باستانشناسان این مجموعه شامل ۵۶ لوح گلی نسبتاً سالم و ۲۸ قطعه شکسته است که به (خط میخی) نوشته شده و مربوط به دوره بابل قدیم (حدود ۳۸۰۰سال پیش) است. این مجموعه ارزشمند پس از ۳۰سال فراموشی، در جریان کاوش های جدید در منطقه چغاگاوانه در سال های ۷۶تا ۷۹مجدداً مورد بازنگری و مطالعه قرار گرفت.
فهرست آثار ملی ایران
سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری
تپه چغاگاوانه با ارتفاعی حدود ۲۵ متر در وسط شهر اسلام آباد غرب بین خانه های مسکونی قرار دارد. ۹ قسمت از ۱۰ قسمت تپه ضمن خیابان کشی و خانه سازی از بین رفته است. وسعت کنونی آن حدود ۰۰۰/۱۰ متر مربع می باشد. در کاوشهای انجام شده در تپه دو طبقه مختلف پیدا شده که حدود ۱۰۰ تا ۱۵۰ سال با هم اختلاف زمانی دارند. ساختمان هر دو طبقه با خشت خام بنا شده است و تنها بر حسب ضرورت گاهی از آجر برای کف اتاق ها و پلکانها استفاده کرده اند. اتاقهای طبقه اول وابسته به طبقه پائینی بود. ظاهراً ساکنان طبقه اول با اندک دخل و تصرفی از اتاقهای طبقه بالا استفاده کرده اند. از نظر اصول فنی ساختمان طبقه دوم پیشرفته تر از طبقه اول است. ساختمان با ۴۵ درجه انحراف در جهت شمالی – جنوبی پی ریزی گردیده، دیوارهای آن ها با روکشی از گچ می باشد ولی در طبقه دوم در برخی از دیوارها به جای گچ رنگ قرمز را با ترکیبی از گل اّخرا مورد استفاده قرار داده اند. در مرکز هر طبقه اتاق بزرگی با ۵ درگاه ورودی وجود دارد. در اتاقهای طبقه اول یک درگاه بیشتر وجود ندارد.
این بنا شامل مجموعه ای از اتاق ها است که احتمالاً بخش شرقی آن محل سکونت حاکم و بخش غربی آن مرکزی برای کارهای اداری و صنعتی بوده است. در داخل برخی از اتاق ها، کوره های سفالگری شناسایی شد. همچنین در داخل یکی از اتاق ها (اتاق شماره پنج) تعدادی لوح گلی با خط میخی بابلی به دست آمد. برخی از این لوح ها خام و برخی دیگر حرارت دیده بودند. در پای دیوار شمالی این اتاق، سه اجاق در یک ردیف قرار داشت. احتمالاً این اجاق ها برای پختن لوح ها ساخته شده بودند. در اتاق های شماره شانزده و هفده نیز تعدادی مهر از جنس عقیق، استخوان، سنگ و … به دست آمده. با لایه نگاری که در سال ۷۸–۱۳۷۷ ش توسط کامیار عبدی صورت گرفت. آثاری از دوران نوسنگی جدید و مس و سنگ قدیم و عصر آهن تا دوره اشکانی شناسایی شد.
در سال ۱۹۳۶ م، اریش فریدریش اشمیت طی بررسی غرب ایران موفق به تهیه عکس هوایی از این محوطه تاریخی شد.پس از آن در سال ۱۳۴۶ خورشیدی هیأتی از مرکز باستان شناسی ایران اقدام به گمانه زنی این تپه نمود. در نتیجه این گمانه زنی آثاری از دوره مس و سنگ تا عصر آهن شناسایی شد. در سال ۱۳۴۹ خورشیدی نیز هیأتی به سرپرستی محمود کردوانی اقدام به کاوش در این محوطه نمود. با انجام این کاوش ها، مجموعه بنایی از عصر آهن II (حدود ۹۰۰ – ۸۰۰ ق. م) شناسایی شد. این مجموعه چهار هزار ساله به تازگی توسط کامیار عبدی بازنگری و مطالعه شده و نتایج آن به همراه ترجمه الواح توسط گری بکمن، متخصص زبان های باستانی منتشر شده است. طبق اظهار باستانشناسان این مجموعه شامل ۵۶ لوح گلی نسبتاً سالم و ۲۸ قطعه شکسته است که به (خط میخی) نوشته شده و مربوط به دوره بابل قدیم (حدود ۳۸۰۰سال پیش) است. این مجموعه ارزشمند پس از ۳۰سال فراموشی، در جریان کاوش های جدید در منطقه چغاگاوانه در سال های ۷۶تا ۷۹مجدداً مورد بازنگری و مطالعه قرار گرفت.
wiki: تپه چغا گاوانه