پومپه

نئوس پومپیوس ماگنوس (به لاتین: Gnaeus Pompeius Magnus) یا پومپه (به فرانسوی: Pompée) (زادهٔ ۲۹ سپتامبر۱۰۶-مرگ ۲۹ سپتامبر۴۸ پیش از میلاد) جنگ سالار و سیاست مدار برجستهٔ جمهوری روم بود. او با نشان دادن توانایی هایش به یکی از بزرگان روم بدل شد و سولا به وی لقب ماگنوس به معنای بزرگ داد.
او رقیب کراسوس و همپیمان ژولیوس سزار بود. این سه تن سیاست مداران نیرومند پایانی جمهوری روم بودند که به نخستین فرمانروایان سه گانه نامدار گشته اند. با مرگ کراسوس در نبرد با اشکانیان، پومپه و سزار رقیب یکدیگر گشتند. این دو بر سر به دست آوردن فرمانروایی روم به جنگ با یکدیگر پرداختند. پومپه به مصر باستان پناه برد و در آنجا کشته شد.
او در ۶۴ پیش از میلاد به سوریه تاخت و آنتیوخوس سیزدهم را سرنگون ساخت و آن سامان را یکی از استان های روم نمود. آنگاه به جنوب روی نهاد و فینیقیه و یهودیه درگیر جنگ درونی را نیز به روم ضمیمه کرد.
در سال های ۶۷ تا ۶۳ پیش از میلاد، پومپه سردار رومی، سوریه و ارمنستان را فتح کرد و آخرین پادشاه سلوکیان را از سلطنت عزل نمود و جمهوری روم همسایه پادشاهی اشکانی شد.

پومپِه (Pompée)
سوگ نمایشی در پنج پرده، نوشتۀ پِیر کورنی، به زبان فرانسوی، نخستین اجرا در ۱۶۴۳، و نخستین چاپ آن در همان سال با عنوان مرگ پومپه. پومپه، سردار رومی، پس از نبرد فارلوس به مصر می گریزد و در بارگاه بطلمیوس، حاکم غاصب مصر که سلطنت را از کلئوپاترا ربوده است، پناه می جوید. قیصر درپی سردار فراری است و بطلمیوس بر آن می­ شود که پیش­ دستی کرده او را بُکشد. چون قیصر از راه می رسد، بطلمیوس سر پومپه را پیشکش می­ کند. قیصر، که قصد بخشیدن پومپه را دارد، بطلمیوس را می کشد و کلئوپاترا را بر جای او می­ نشاند، اما کلئوپاترا که از عشق خود به قیصر روی گردانده، سلطنت را نمی­ پذیرد. کورنی خود در مقدمه منابع اش را برشمرده و اذعان کرده است که ابیاتی از فارسالیا اثر لوکیانوس را ترجمه کرده و به اثر افزوده است. از دیگر منابعی که کورنی ذکر کرده، آثار مورخ رومی، ولیوس پاتریکوس است. این نمایش­ نامه که کورنی آن را از بهترین آثار خود دانسته و اذعان کرده است، در هیچ­ یک از آثارش ابیات چنین پرطمطراق از آب درنیامده­ اند، به رغم طرح و توطئۀ قوی و نیک ­پرداختۀ آن، دقیقاً از همین طمطراق که بدان حالتی تصنعی بخشیده است، رنج می ­برد.