پهنای باند

پهنای باند و میزان تأخیر پهنای باند از جمله واژه های متداول در دنیا شبکه های کامپیوتری است که به میزان انتقال داده توسط یک اتصال شبکه یا یک رابط، اشاره می کند. این واژه از رشته مهندسی برق اقتباس شده است. در این شاخه از علوم، پهنای باند نشان دهنده مجموع فاصله یا محدوده بین بالاترین و پائین ترین سیگنال بر روی کانال های مخابراتی باند است؛ که به منظور سنجش اندازه پهنای باند سیگنال از واحد هرتز استفاده می شود.
پهنای باند تنها عامل تعیین کننده سرعت یک شبکه از زاویه کاربران نبوده و یکی دیگر از عناصر تأثیرگذار، «میزان تأخیر» در یک شبکه است که می تواند برنامه های متعددی را که بر روی شبکه اجراء می گردند، تحت تأثیر قرار دهد.
پهنای باند، ترجمه لغت به لغت اصطلاح Bandwidth است. در بعضی جاها این اصطلاح را «عرض باند» هم ترجمه کرده اند. اگر بخواهیم درک خوبی از معنای این اصطلاح داشته باشیم بد نیست به این مثال توجه کنید. اتوبانی را در نظر بگیرید، معمولاً هر اتوبان یا بزرگراه دارای چند خط (Line) یا باند (Band) است که ظرفیت این بزرگراه را معین می کند. مثلاً اگر بزرگراهی دارای ۲ خط باشد طبیعتاً به طور هم زمان و از یک نقطه از بزرگراه فقط ۲ عدد ماشین امکان عبور دارند و اگر بزرگراهی دارای ۴ خط یا باند باشد به طور هم زمان ۴ ماشین امکان عبور از کنار هم را دارند. خوب حالا کافی است در این مثال به جای ماشین، بیت(Bit) و به جای بزرگراه یا اتوبان، سیم یا فیبر نوری که در واقع محیط انتقال اطلاعات هستند، بگذارید.
مثال دیگری که می تواند به درک بهتر شما از این موضوع کمک کند، لوله های انتقال آب است. هر چقدر قطر لوله آب بزرگ تر باشد، امکان انتقال آب بیشتری از یک نقطه به نقطه دیگر وجود دارد. درست مثل پهنای باند، هر چه پهنای باند بیشتری وجود داشته باشد، امکان انتقال اطلاعات بیشتری را از یک نقطه به نقطه دیگر داریم. در واقع پهنای باند یا عرض باند به شما می گوید به طور هم زمان چند بیت می تواند از کنار هم رد شوند یا در طول محیط ارتباطی شما با شبکه جابه جا شوند. اگر خودتان هم فکر کنید شاید بتوانید مثال های بیشتر و بهتری برای درک بهتر موضوع متصور شوید. تنها نکته ای که ذکر آن لازم به نظر می رسد تفاوت اصلی در مثال های ذکر شده با پهنای باند است. در مثال های بالا هر چه تعداد خطوط یا پهنای اتوبان بیشتر باشد، تعداد ماشین بیشتری می توانند به طور هم زمان از کنار هم عبور کنند. همچنین هر چقدر قطر لوله های انتقال آب بیشتر باشد، حجم بیشتری از آب می تواند در هر لحظه منتقل شود. اما در وسایل مخابراتی و ارتباطی، صحبت از عرض یا پهنای فیزیکی نیست. به عبارت دیگر برای انتقال اطلاعات بیشتر در یک واحد زمان (مثلاً یک ثانیه) نیازی به پهن تر کردن یا عریض تر کردن محیط انتقال داده (مثلاً سیم یا فیبرنوری) نیست. در واقع در محیط های مخابراتی این مودم ها هستند که وظیفه رد و بدل کردن اطلاعات را به عهده دارند. به عبارت دیگر، هر چه توانایی مودم شما بیشتر باشد، می تواند حجم بیشتری از اطلاعات را بر روی محیط انتقال جابه جا کند.

پهنای باند (bandwidth)
اختلاف میان بالاترین و پایین ترین فرکانسهایی که یک سیستم ارتباطی می تواند ارسال کند. در سیستم های مخابرات دیجیتال از سرعت انتقال داده بر حسب بایت در ثانیه (bps) به عنوان عرض باند یا پهنای باند یاد می کنند. در سیستم های آنالوگ پهنای باند بر حسب سیکل در ثانیه بیان می شود. در دنیای رایانه اصطلاحی است که به میزان تبادل اطلاعات در مدت زمان معینی اطلاق می شود و صرفاً یکی از عناصر تأثیرگذار در سرعت یک شبکه می باشد.