سِفاردی ((به عبری: סְפָרַדִּי)؛ به عِبریِ مُدرن: سِفارادی) به یهودیانی گفته می شود که نسل آن ها به جامعه یهودی بومی شبه جزیره ایبری در ابتدای هزاره دوم میلادی می رسد.
آنها با شروع انکیزاسیون اسپانیا از این منطقه تبعید شدند. خود واژهٔ سفاراد در زبان عبری امروزی معنای اسپانیا را می دهد، اگرچه در تورات نام مکانی است مجهول. بسیاری از یهودیان سفارادی اواخر قرن پانزدهم میلادی در پرتغال کشته شدند یا به اجبار مذهب شان را به مسیحیت تغییر دادند یا مجبور به ترک کشور شدند. بعضی از آن ها که به دیگر بخش های اروپا یا آمریکا مهاجرت کردند در جوامع جدیدشان همچنان به گونه ای از زبان پرتغالی صحبت می کردند. جامعه یهودیان پرتغال که زمانی به ده ها هزار نفر بالغ می شد به ۱۰۰۰ نفر کاهش یافته است که بیشتر آن ها یهودیان موسوم به اشکنازی با ریشه های اروپای شرقی هستند. پیش از به راه افتادن دادگاه های تفتیش عقاید کلیسا (در قرن پانزدهم میلادی، در سال ۱۴۷۸ میلادی، دادگاه تفتیش عقاید در اسپانیا تأسیس شد) حدود ۳۰۰ هزار یهودی در اسپانیا زندگی می کردند و جامعه یهودیان این کشور یکی از بزرگ ترین جوامع یهودی در سراسر جهان بود. امروزه شمار یهودیان اسپانیا بین ۴۰ تا ۵۰ هزار نفر است. فردیناند دوم، پادشاه آراگون و ایزابلای اول، ملکه کاستیا می خواستند اسپانیا تماماً کاتولیک باشد. در سال ۱۴۹۲ میلادی به موجب «فرمان اخراج» (فرمان الحمرا) به یهودیان دستور داده شد که یا به آیین کاتولیک روی بیاورند یا اسپانیا را ترک کنند. به مسلمانانی که کاتولیک شده بودند، موریسکو گفته می شد. آن ها در سال ۱۶۰۹ میلادی از اسپانیا اخراج شدند. برآورد می شود که یک سوم یهودیان اسپانیا برای فرار از دادگاه های تفتیش عقاید به آیین کاتولیک گرویده باشند. به این یهودیان سابق «کنورسوس» (تغییر دین داده ها) گفته می شد. در قرن پانزدهم میلادی، در مجموع حدود ۱۰۰ هزار یهودی از اسپانیا گریختند. برخی از آن ها به شمال آفریقا رفتند، اما بیشترشان در قدرت اقتصادی بزرگ آن دوران، یعنی امپراتوری عثمانی، مستقر شدند. امپراتوری عثمانی در آن زمان از مجارستان تا ترکیه را در برمی گرفت و همچنان در حال گسترش بود. حدود ۹۰ درصد یهودیان ساکن ترکیه امروزی نوادگان یهودیان سفارادی هستند.
سلیمان ابن گبیرول، ابراهیم بن عزرا، یهودا هلوی و موسی بن میمون از یهودیان سفارادی سرشناس در دورهٔ چیرگی مسلمانان بر اسپانیا بودند.
زبان رسمی سفارادی ها زبان لادینو است که بدان یهودی اسپانیایی نیز می گویند از خانواده زبان های رومی با تأثیرپذیری از عبری و آرامی می باشد.
آنها با شروع انکیزاسیون اسپانیا از این منطقه تبعید شدند. خود واژهٔ سفاراد در زبان عبری امروزی معنای اسپانیا را می دهد، اگرچه در تورات نام مکانی است مجهول. بسیاری از یهودیان سفارادی اواخر قرن پانزدهم میلادی در پرتغال کشته شدند یا به اجبار مذهب شان را به مسیحیت تغییر دادند یا مجبور به ترک کشور شدند. بعضی از آن ها که به دیگر بخش های اروپا یا آمریکا مهاجرت کردند در جوامع جدیدشان همچنان به گونه ای از زبان پرتغالی صحبت می کردند. جامعه یهودیان پرتغال که زمانی به ده ها هزار نفر بالغ می شد به ۱۰۰۰ نفر کاهش یافته است که بیشتر آن ها یهودیان موسوم به اشکنازی با ریشه های اروپای شرقی هستند. پیش از به راه افتادن دادگاه های تفتیش عقاید کلیسا (در قرن پانزدهم میلادی، در سال ۱۴۷۸ میلادی، دادگاه تفتیش عقاید در اسپانیا تأسیس شد) حدود ۳۰۰ هزار یهودی در اسپانیا زندگی می کردند و جامعه یهودیان این کشور یکی از بزرگ ترین جوامع یهودی در سراسر جهان بود. امروزه شمار یهودیان اسپانیا بین ۴۰ تا ۵۰ هزار نفر است. فردیناند دوم، پادشاه آراگون و ایزابلای اول، ملکه کاستیا می خواستند اسپانیا تماماً کاتولیک باشد. در سال ۱۴۹۲ میلادی به موجب «فرمان اخراج» (فرمان الحمرا) به یهودیان دستور داده شد که یا به آیین کاتولیک روی بیاورند یا اسپانیا را ترک کنند. به مسلمانانی که کاتولیک شده بودند، موریسکو گفته می شد. آن ها در سال ۱۶۰۹ میلادی از اسپانیا اخراج شدند. برآورد می شود که یک سوم یهودیان اسپانیا برای فرار از دادگاه های تفتیش عقاید به آیین کاتولیک گرویده باشند. به این یهودیان سابق «کنورسوس» (تغییر دین داده ها) گفته می شد. در قرن پانزدهم میلادی، در مجموع حدود ۱۰۰ هزار یهودی از اسپانیا گریختند. برخی از آن ها به شمال آفریقا رفتند، اما بیشترشان در قدرت اقتصادی بزرگ آن دوران، یعنی امپراتوری عثمانی، مستقر شدند. امپراتوری عثمانی در آن زمان از مجارستان تا ترکیه را در برمی گرفت و همچنان در حال گسترش بود. حدود ۹۰ درصد یهودیان ساکن ترکیه امروزی نوادگان یهودیان سفارادی هستند.
سلیمان ابن گبیرول، ابراهیم بن عزرا، یهودا هلوی و موسی بن میمون از یهودیان سفارادی سرشناس در دورهٔ چیرگی مسلمانان بر اسپانیا بودند.
زبان رسمی سفارادی ها زبان لادینو است که بدان یهودی اسپانیایی نیز می گویند از خانواده زبان های رومی با تأثیرپذیری از عبری و آرامی می باشد.
wiki: سفاردی ها