سوپراکسید دیسموتاز

سوپراکسید دیسموتاز (انگلیسی: Superoxide dismutase) یا به اختصار SOD یک آنزیم است که واکنشِ گسست ناهمگن (و یا تجزیه و تفکیکِ) رادیکالِ سوپراکسید (O2−) را، به مولکول اکسیژن معمولی (O2) یا هیدروژن پراکسید (H2O2) کاتالیزه و تسهیل می کند. سوپراکسید یک محصول فرعی و ثانویهٔ متابولیسم اکسیژن است و اگر تحت کنترل نباشد، موجب بروز انواع متفاوتی از آسیب های سلولی می گردد. هیدروژن پراکسید یا همان آب اکسیژنه هم برای سلول زیان آور است و توسط آنزیم های دیگری همچون کاتالازها تجزیه می شود؛ بنابراین سوپراکسید دیسموتاز، یکی از انواع مهمِ سیستم دفاعی آنتی اکسیدان است و تقریباً در تمامی سلول هایی که در معرض اکسیژن قرار دارند، وجود دارد. یک استثنای این قاعده، لاکتوباسیلوس پلانتاروم و لاکتوباسیلوس های مشابه است که از مکانیسم های دیگری جهت جلوگیری از آسیب ناشی از سوپراکسید (O2−) استفاده می کنند.
SOD1 در سیتوپلاسم؛ دارای مس و روی؛ ساختمانش، از ۲ بخش تشکیل شده است. (دایمر)؛ ژن آن بر روی کروموزوم ۲۱ واقع است. (21q22.1)
SOD2 در میتوکندری؛ دارای منگنز؛ ساختمانش، از ۴ بخش تشکیل شده است. (تترامر)؛ ژن آن بر روی کروموزوم ۶ واقع است. (6q25.3)
SOD3 در فضای خارج سلولی؛ دارای مس و روی؛ ساختمانش، از ۴ بخش تشکیل شده است. (تترامر)؛ ژن آن بر روی کروموزوم ۴ واقع است. (4p15.3-p15.1)
در انسان و همچنین پستانداران و طنابداران، ۳ نوع سوپراکسید دیسموتاز وجود دارد.