غزوات

غزوات . [ غ َ زَ ] (ع اِ) ج ِ غَزوَة. (غیاث اللغات ) (آنندراج ) (اقرب الموارد). رجوع به غزوة شود : و چون اهل فضل در ایام ایشان [سلجوقیان ] حظی نیافته اند و به شرح حالات و مقالات و غزوات ایشان اعتنایی ننموده کس از ایشان یاد نیاورد و از معالی و مآثر ایشان یادگاری نماند. (ترجمه ٔ تاریخ یمینی چ 1272 هَ . ش . ص 7). بر سر غزوات سلطان آییم . (ترجمه ٔ تاریخ یمینی ایضاً ص 257). || (اِخ ) جنگهایی است که پیغامبر (ص ) در آن شرکت میفرموده است ، مقابل سرایا (ج ِ سریه ) که جنگهایی بود که به امر رسول (ص ) بی حضور او انجام میشد. صاحب امتاع الاسماع غزوات پیغمبر را مرتب برحسب تاریخ وقوع چنین آورده است :
1- غزوه ٔ ابواء یا غزوه ٔ ودّان . در طبقات ابن سعد تنها نام اول ذکر شده است . 2- غزوه ٔ بُواط. 3- غزوه ٔبدرالاولی یا سَفَوان . در طبقات ابن سعد به نام غزوه ٔطلب کرزبن جابر الفهری آمده است . 4- غزوه ٔ عُشَیره یا ذی العشیرة. در طبقات ابن سعد تنها ذی العشیرة آمده است . 5- غزوه ٔ بدر. 6- غزوه ٔ بنی قَینُقاع . 7- غزوة السَویق . 8- غزوه ٔ قرارة الکُدر یا غزوه ٔ قرقرة بنی سلیم و غطفان . در طبقات ابن سعد: غزوه ٔ قرقرة الکدر یا قرارة الکدر. 9- غزوه ٔ ذی امر در نجد. در طبقات ابن سعد: غزوه ٔ غطفان . 10- غزوه ٔ بنی سُلیم در فُرع . 11- غزوه ٔ اُحُد. 12- غزوه ٔ حمراءالاسد. 13- غزوه ٔ بئر معونة. در طبقات ابن سعد به نام سریه ٔ منذربن عمرو آمده است . 14- غزوة الرجیع. در طبقات ابن سعد به نام سریه ٔمرثدبن ابی مرثد آمده . در حاشیه ٔ ص 174 امتاع الاسماع نیز اسم سریه برده شده است . 15- غزوه ٔ بنی نضیر. 16- غزوه ٔ بدرالموعد یا غزوه ٔ بدرالصفراء. در طبقات ابن سعد تنها نام اول ذکر شده است . 17- غزوه ٔ ذات الرقاع یا غزوه ٔ نجد. در طبقات ابن سعد تنها نام نخست ذکر شده است . 18- غزوه ٔ دومةالجندل . 19- غزوة المُرَیسیع یاغزوه ٔ بنی المصطلق . در طبقات ابن سعد نام نخست آمده است . 20- غزوه ٔ خندق یا احزاب . 21- غزوه ٔ بنی قریظه . 22- غزوة القُرَطاء. در طبقات ابن سعد نیامده است . 23-غزوه ٔ بنی لحیان یا عُسفان . در طبقات ابن سعد: بنی لحیان . 24- غزوة الغابة یا ذی قَرَد. در طبقات ابن سعد: الغابة. 25- غزوه ٔ خیبر. 26- غزوه ٔ وادی القری . در طبقات ابن سعد سریه به حساب آمده است . 27- غزوة القضاء. ظاهراً همان است که ابن سعد در طبقات عمرة القضیة آورده است . 28- غزوه ٔ مُؤتَة یا جیش الامراء. ابن سعد درطبقات آن را سریه شمرده است . 29- غزوه ٔ ذات السلاسل .در طبقات ابن سعد: سریه ٔ ذات السلاسل . 30- غزوه ٔ فتح مکه یا عام الفتح . 31- غزوه ٔ حنین یا غزوه ٔ هوازن . 32- غزوه ٔ طائف . 33- غزوه ٔ تبوک یا غزوة العسرة. 34- غزوه ٔ اکیدر دومة الجندل . در طبقات ابن سعد نیامده است .
در طبقات ابن سعد 27 غزوه یاد شده و به قول بعضی 29 غزوه است . و بعضی خیبر و وادی القری را یکی شمرده اند. و در نه غزوه از غزوات مذکور حضرت رسول خود به جنگ پرداخته است و آنها عبارتند از بدر، احد،مریسیع (بنی المصطلق )، خندق ، قریظه ، خیبر، فتح مکه ، حنین و طائف . رجوع به الطبقات الکبری تألیف ابن سعد چ بیروت 1376هَ . ق . ج 2 ص 5 و 6 و فهرست همین جلد شود.