شخولیدن

(شُ دَ ) (مص ل . ) = شخیلیدن : ۱ - بانگ کردن . ۲ - با آهنگ خواندن ، سوت زدن . ۳ - ناله کردن . ۴ - غریدن رعد. ۵ - پژمرده شدن .
( ~ . ) (مص ل . ) خراشیدن .

شخولیدن. [ ش َ/ ش ِ دَ ] ( مص ) شخلیدن. شخیلیدن. شپیلیدن. ( سروری ).بشخلیدن. بشخولیدن. سوت زدن. سوت کشیدن. صفیر زدن. ( برهان ). هشتک انداختن ( در تداول مردم قزوین ). صفیر زدن هنگام آب خوردن اسب. ( ناظم الاطباء ) :
می شخولیدند هر دم آن نفر
بهر اسبان که هلا زین آب خور.آن شخولیدن به کره میرسید
سر همی برداشت وز خود میرمید.گفت کره می شخولند این گروه
ز اتفاق بانگشان دارم شکوه.مَکو و مُکاء؛ شخولیدن به دهن. ( منتهی الارب ). || فریاد و بانگ و نعره کردن. ( برهان ). بانگ و فریاد کردن.نعره زدن. ناله و فغان و زاری نمودن. ( ناظم الاطباء ):
تو دعا را سخت گیر و میشخول
عاقبت برهاندت از دست غول.|| به ناخن کندن. ( برهان ). شخودن. || پژمرده شدن. ( برهان ). پژمریدن. ( سروری ). || خطای جزئی بر کسی گرفتن و سرزنش نمودن. || غریدن رعد و تندر. || دریافتن و ادراک کردن غیرکامل و ناتمام. ( ناظم الاطباء ). سه معنی اخیر از ناظم الاطباء است و در منابع دیگر که در دسترس بود نیامده است.

۱. فریاد زدن، بانگ کردن: تو دعا را سخت گیر و می شخول / عاقبت برهانَدَت از دست غول (مولوی: ۳۶۳ ).
۲. ناله کردن.
۳. سوت زدن.
۴. پژمرده شدن.