ال صاعد

آل صاعد. خاندانی مشهور از عالمان دینی و محدثان و قضات حنفی مذهب که از قرون ۴ تا ۹ق در نیشابور، هرات، ری، اصفهان و دیگر نواحی ایران سکونت داشتند. خاستگاه نخستین آنان قریۀ اُستوا بود، و از آن به نیشابور و دیگر مناطق کوچیدند. اینان غالباً در نواحی مختلف به قضاوت و خطابت می پرداختند و به مردم دانش می آموختند. معروف ترین عضو این خاندان ابوالعلاء صاعد بن محمد بن احمد (۳۴۳ـ۴۳۱ق) مشهور به قاضی صاعد و ملقب به عمادالاسلام است که در روزگار غزنویان و اوایل عهد سلجوقیان می زیست و در نیشابور منصب قضا داشت. این خاندان نیز به سبب انتساب به قاضی صاعد، به آل صاعد یا صاعدیه یا صاعدیان شهرت یافته اند. از دیگر اعضای برجستۀ این خاندان که اغلب فرزندان و فرزندزادگان قاضی صاعدند، می توان ابوسعید قاضی محمد بن صاعد (۳۸۰ـ۴۳۳ق)، ابوالحسن صاعدی اسماعیل بن صاعد (۳۷۷ـ۴۴۳ق)، ابوسعد صاعدی یحیی بن محمد بن صاعد (۴۰۱ـ۴۶۰ق)، حسن بن اسماعیل بن صاعد، ابونصر صاعدی احمد بن محمد بن صاعد (۴۱۰ـ۴۸۲ق)، ابومحمد قاضی عبیدالله بن صاعد (۴۰۹ـ۴۸۶ق)، ابوالعلاء صاعد بن محمد بن عبدالرحمان بخاری اصفهانی (۴۴۸ـ۵۰۲ق)، ابوالعلاء صاعد بن سیار بن محمد هروی، صاعد بن فضل، رکن الدین ابوالعلاء صاعد بن مسعود ( ـ۶۰۰ق)، و قاضی نظام الدین احمد صاعدی ( ـ۸۱۵ق) را نام برد.

[ویکی فقه] آل صاعد. آل صاعد یا صاعدیان، یکی از خاندان های علمی و روحانی حنفی مذهب در اصفهان می باشند که از قرن پنجم تا دهم هجری، قدرت و ریاست فوق العاده ای در شهر داشته اند، و مهروموم ها در رقابت با خاندان آل خجند در اصفهان بوده اند، و این مسئله، باعث کشمکش ها و جنگ ها و خونریزی های بسیار بین این دو خاندان شده است.
آلِ صاعِد، خاندانی از عالمان دینی و محدّثان و قضات حنفی مذهب که از سدۀ ۴ تا ۹ق/۱۰ تا ۱۵م افرادی از آنان در نیشابور، هرات، ری، اصفهان و دیگر شهرهای خراسان و سایر نواحی ایران صاحب شهرت بودند و غالباً قضاوت و خطابت این شهرها را در دست داشتند. صاعدیان، از قرن پنجم تا دهم هجری، قدرت و ریاست فوق العاده ای در شهر اصفهان داشته اند، و مهروموم ها در رقابت با خاندان آل خجند در اصفهان بوده اند، و این مسئله، باعث کشمکش ها و جنگ ها و خونریزی های بسیار بین این دو خاندان شده است. خجندیان در حدود محلّه جویباره و میدان میر سکونت داشته اند، و مقبره آنان ظاهراً در قبرستان شاه میر حمزه بوده، و صاعدیان در محلّه دردشت (محلّه دریه، یا محلّه در، که همین محلّه طوقچی فعلی می باشد) ساکن، و مقبره آنان در قبرستان طوقچی بوده است. صاعدیان اصالتاً از نیشابور بوده اند، و در قریۀ «ایستُوا» در اطراف نیشابور ساکن بودند.
مشهورترین فرد صاعدیان
مشهورترین فرد این خاندان قاضی صاعد است که معاصر غزنویان و اوایل سلجوقیان بوده و نام او بارها در تاریخ بیهقی و دیگر متون آن زمان آمده است. این خانواده به سبب انتساب به قاضی صاعد به آل صاعد یا صاعدیه یا صاعدیان شهرت یافته است.
مشاهیر آل صاعد
برجسته ترین افراد این خاندان عبارتنداز:
← ابوسعید محمد بن احمد
...