ژان سوم دوکاس واتاتزس

ژان سوم یا یوآنس سوم با عنوان کامل ژان سوم دوکاس واتاتزس(به یونانی: Ιωάννης Γ΄ Δούκας Βατάτζης, Iōannēs III Doukas Vatatzēs)(به انگلیسی: John III Doukas Vatatzes) (زادهٔ پیرامون ۱۱۹۳ — درگذشتهٔ ۳ نوامبر ۱۲۵۴) امپراتور نیقیه از ۱۲۲۲ تا هنگام مرگش در ۱۲۵۴ بود. او در طول دوران حکومتش با به دست آوردن قلمروهای بیشتر، تشویق رشد اقتصادی و حمایت از احیای فرهنگی، راه را برای بازپس گیری قسطنطنیه از امپراتوران لاتین و تشکیل دوبارهٔ امپراتوری بیزانس هموار ساخت.
"Theodore II Lascaris". Britannica Online Encyclopedia. Retrieved 4 February 2011.
ژان اشراف زاده ای بیزانسی بود که با ایرنه، دختر تئودور یکم لاسکاریس، نخستین امپراتور نیقیه ازدواج کرد و پس از مرگ تئودور با عنوان ژان سوم بر تخت امپراتوری نشست. اما این تغییر قدرت با مخالفت آلکسیوس و ایزاک، برادران تئودور مواجه گردید و جنگی داخلی میان آن ها درگرفت. با این حال ژان توانست آن ها را در ۱۲۲۳ شکست دهد و پس از دستگیر کردن فرمان به کور کردن و زندانی کردنشان را داد. دو سال بعد، او توانست نیروهای لاتینی را که از رقبای او حمایت می کردند نیز شکست داده و آسیای صغیر را تحت تسلط خود درآورد.
در ۱۲۲۵ تئودور دوکاس، فرماندار اپیروس، تسالونیکا را تصرف نمود و خود را امپراتور بیزانس نامید. این موضوع سبب شد تا ژان در همان سال علیه او وارد جنگ شود اما نیروهای او هنگامی که در صدد گرفتن آدریانوپل بودند توسط قوای تئودور تار و مار شدند. به دنبال این شکست، ژان سوم با ژان آسن دوم، تزار بلغارستان متحد شد و با همراهی آنان توانست تئودور را در نبردی در ۱۲۳۰ شکست داده و پس از آن قسطنطنیه را در ۱۲۳۵ به محاصرهٔ خود درآورد.
ژان آسن دوم که در این مدت به خطر بالقوهٔ امپراتوری نیقیه برای خود پی برده بود ناگهان علیه متحد خود اعلان جنگ کرد. در ۱۲۳۷ پیمان صلحی بین دو طرف بسته شد اما ژان سوم پس از مرگ آسن در ۱۲۴۱ بخش هایی از بلغارستان را ضمیمهٔ خاک خود نمود و سپس به اپیروس حمله کرد. ژان تا ۱۲۴۲ موفق شد بیشتر خاک اپیروس را به اشغال خود درآورد و سرانجام آن را مجبور ساخت تا امپراتوری نیقیه را به عنوان اختیاردار خود به رسمیت بشناسد.