عزه

عزه . [ ] (اِخ ) پسر ابوناداب که تابوت عهد در حوالی خانه ٔ او که در قرب یعاریم بود توقف نمود و چون وی دستش را به صندوق عهد دراز کرد بدان واسطه خداوند او را کشت زیرا که این مطلب مخالف امر حضرت اقدس الهی بود، چه شغل حمل صندوق بر بنی قهاث موکول بود. (قاموس کتاب مقدس ).

عزه . [ ع ِزْه ْ / ع َ زِه ْ ] (ع ص ) مرد که طرب و جماع رادوست ندارد و بازگردنده از آن . یا ناکس . یا آن که نپوشد کینه ٔ صاحب خود را. (منتهی الارب ): رجل عزه ؛ مرد روی گردان از لهو و از زنان که از آنها بطرب نیاید و از آنها دوری جوید. و گویند شخص لئیم و پست . و گویندآنکه بغض و کینه ٔ دوست خود را کتمان نکند. (از اقرب الموارد). عِزهاء. عِزهاة. عزهی [ ع ِ ها / ع ِ هی ی ]. عُنزُهانی . عِنزَهو. عِنزَهوة. ج ، عَزاه ، عَزاهی ، و عزِهون . (اقرب الموارد). و رجوع به عزهات شود.

عزة. [ ع َزْ زَ ] (اِخ ) دختر ابوسفیان و خواهر معاویه است . (از منتهی الارب ).

منوچهری .

منوچهری .

عزة. [ ع َزْ زَ ] (ع اِ) اسم المرة است از مصدر عز. (از اقرب الموارد). رجوع به عز شود. || آهوبره ٔ ماده . (منتهی الارب ). بچه ٔ مادینه ٔ آهو. (از اقرب الموارد). عزانه است که بفارسی آهوبره نامند. (مخزن الادویة).

عزة. [ ع َزْزَ ] (اِخ ) دختر عیاض بن ابی قرصانة. زنی راوی حدیث بود و زیادبن یسار و اهالی فلسطین از او روایت کرده اند. (از اعلام النساء از الاستدراک و طبقات الاتقیاء).

عزة. [ ع ِ زَ ] (ع اِ) گروهی مجتمع از مردم . (منتهی الارب ). عصبة و گروه از مردم ، و تاء آن عوض لام الفعل محذوف است که آن واو باشد. ج ، عِزون ، عِزی ̍، و بر خلاف قیاس عِزات بکار نبرند: فی الدار عزون ؛ در خانه اصناف و اقسامی از مردم هستند. و برخی عزون را گروههایی دانند که متفرق و پراکنده آیند. (از اقرب الموارد).

عزة. [ ع ِزْ زَ ] (ع اِمص ) ارجمندی و عزیزی ، خلاف ذل . (منتهی الارب ). و رجوع به عزت شود. || چیرگی و قوت و شدت . (منتهی الارب ). اسم است بمعنی غلبه کردن در معازّة. و گویند عزة غیر از کبر است ، چه عزة شناختن انسان است حقیقت نفس خود را و قرار دادن آن است در مقام و منزلت خود، اما کبر، جهل انسان است نسبت به نفس خود و قرار دادن آن است در منزلتی بالاتر از منزلت و مقام خود. (از اقرب الموارد) : فألقوا حبالهم و عصیّهم و قالوا بعزة فرعون انا لنحن الغالبون (قرآن 44/26)؛ پس ریسمانها و چوبدستهای خود را انداختند و گفتند به عزت فرعون ما غلبه کنندگانیم . سبحان ربک رب العزة عما یصفون (قرآن 180/37)؛ منزه است پروردگار تو، خدای عزت ، از آنچه وصف میکنند. الذین یتخذون الکافرین اولیاء من دون المؤمنین اء یبتغون عندهم العزة فان العزة ﷲ جمیعاً (قرآن 139/4)؛ کسانی که کافران را بدوستی برمیگزینند نه مؤمنان را، آیا نزد آنان عزت را میجویند، همانا عزت بتمامی خدای راست . قال فبعزتک لاغوینّهم أجمعین (قرآن 82/38)؛ گفت به عزت تو همگی آنان را گمراه خواهم کرد. || گاهی استعاره است حمیت و انفت و تکبر ناپسند را، چون این گفته ٔ خداوند: و اذاقیل له اتق اﷲ أخذته العزة بالاثم (قرآن 206/2)؛ آنگاه که به او گفته شود خداوند را پرهیز کن ، حمیت و انفت به گناه ، او را فرامیگیرد. (از اقرب الموارد).

عزة. [ ع ِزْ زَ ] (ع مص ) ارجمند گردیدن . (از منتهی الارب ). ارجمند شدن . (دهار). عزیز شدن . (از اقرب الموارد) (تاج المصادر بیهقی ). || قوی شدن بعدِ خواری .(از منتهی الارب ) (از اقرب الموارد). || ضعیف شدن ، از اضداد است . (از اقرب الموارد). || کمیاب شدن . || روان گردیدن آب . || روان شدن آنچه در زخم بود. (از منتهی الارب ) (از اقرب الموارد). عِزّ. عَزازة. رجوع به عز شود.