کلمه جو
صفحه اصلی

روضه الانوار عباسی

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] «روضة الانوار عباسی (در اخلاق و شیوه کشورداری)» اثر ملا محمد باقر بن محمد مؤمن سبزواری (متوفی ۱۰۹۰ ق) معروف به محقق سبزواری ، در موضوع اخلاق سیاسی به زبان فارسی می باشد.
از نوشته سبزواری چنین برمی آید که فکر تالیف کتاب از خود او بوده، اما چون انجام چنین کاری به امضای شاه صفوی نرسیده بود، از پرداختن به آن خودداری می ورزید تا آنکه از جانب وی مامور شد که چنین کتابی را بنویسد. خود او انگیزه اش را از این کار تالیف کتابی مشتمل بر مباحثی در نجات و رستگاری اخروی و تدبیر و مصلحت ملکی خوانده است.
ساختار کتاب
کتاب با چند مقدمه از ناشر و مصحح و مولف آغاز شده است. متن کتاب نیز از دو قسم اخلاق و سیاست مدن تشکیل شده که قسم اول حاوی هفت باب و قسم دوم مشتمل بر پنج باب است.
گزارش محتوا
در مقدمه مصحح کتاب جریانات و اندیشه های مهم سیاسی در اسلام و نظریه شریعتمداران و فقیهان مورد بررسی قرار گرفته است. پس از آن آثار محقق سبزواری و به ویژه کتاب حاضر مورد بررسی قرار گرفته است. موضوع قسم اول کتاب که در حقیقت به منزله مقدمه ای برای قسم دوم است، بر اساس سنت دیرین به اخلاق اختصاص دارد در این قسمت آنچه که موجب رستگاری پادشاه و ثواب و رفع درجات و نجات از عذاب و انتقام الهی است و در عین حال موجب انتظام امور ملک و دوام ایام سلطنت است بیان می شود. مباحث قسم دوم و پایانی کتاب به سیاست و یا به اصطلاح «سیاست مدن» اختصاص دارد و از قواعدی که برگرفته از تحقیقات حکمای پیشین در باب سلطنت و ملک داری و حفظ و ضبط آن است به همراه آداب سلوک پادشاه و کیفیت سلوک درباریان نسبت به پادشاه سخن می رود. تدبیر گروه هایی مانند اهل قلم ، زارعان، بازرگانان، پزشکان، منجمین، صنعت گران، ارباب دفاتر و محاسبان دیوانی، فرماندهان لشکرها و فرمانداران شهرها، نگهبانان قلعه ها و مرزها نیز از وضایف سلطان است. این قسمت با نقل عهدنامه حضرت علی علیه السّلام خطاب به مالک اشتر به انجام می رسد. سبزواری از منابع فراوانی برای کارش استفاده کرده است که برخی از آنها به دلیل آسیب های زمانه اینک در دست نیستند. سبزواری صفحاتی چند از این نوشته ها را در اختیار ما قرار می دهد که در زمره بهترین نمونه های نثر ادبی زبان فارسی به شمار می روند، همچنین بخشهای از میان رفته برخی کتب مانند « تاریخ الوزراء و الکتاب » را در روضة الانوار می توان یافت. نثر کتاب ساده و رسا و گویا است. از ترکیبات اضافی و تتابع صفات و رعایت تذکیر و تانیث در مطابقت اسمها و صفت ها پیراسته است. در ترجمه آیه ها، روان و گویا معنی آن را ارائه می دهد. از ویژگی های کتاب نقلهایی است که از آثار گذشتگان و داستانهایی از متنهای کهن چون تاریخ بیهقی و سیر الملوک خواجه نظام الملک ، مقامات ابونصر مشکان و مقامات حمیدی در مقام شاهد و تکمیل عبارات انجام داده است.
وضعیت کتاب
...

[ویکی نور] روضه الانوار عباسی (در اخلاق و شیوه کشورداری). «روضة الانوار عباسی(در اخلاق و شیوه کشورداری)» اثر ملا محمد باقر بن محمد مؤمن سبزواری (متوفی 1090ق) معروف به محقق سبزواری، در موضوع اخلاق سیاسی به زبان فارسی می باشد.
از نوشته سبزواری چنین برمی آید که فکر تألیف کتاب از خود او بوده، امّا چون انجام چنین کاری به امضای شاه صفوی نرسیده بود، از پرداختن به آن خودداری می ورزید تا آنکه از جانب وی مامور شد که چنین کتابی را بنویسد. خود او انگیزه اش را از این کار تألیف کتابی مشتمل بر مباحثی در نجات و رستگاری اخروی و تدبیر و مصلحت ملکی خوانده است.
کتاب با چند مقدمه از ناشر و مصحح و مولف آغاز شده است. متن کتاب نیز از دو قسم اخلاق و سیاست مدن تشکیل شده که قسم اول حاوی هفت باب و قسم دوم مشتمل بر پنج باب است.
در مقدمه مصحح کتاب جریانات و اندیشه های مهم سیاسی در اسلام و نظریه شریعتمداران و فقیهان مورد بررسی قرار گرفته است. پس از آن آثار محقق سبزواری و به ویژه کتاب حاضر مورد بررسی قرار گرفته است.
موضوع قسم اول کتاب که در حقیقت به منزله مقدمه ای برای قسم دوم است، بر اساس سنت دیرین به اخلاق اختصاص دارد در این قسمت آنچه که موجب رستگاری پادشاه و ثواب و رفع درجات و نجات از عذاب و انتقام الهی است و در عین حال موجب انتظام امور ملک و دوام ایام سلطنت است بیان می شود.


کلمات دیگر: