دیجور

تاریکی، تاریکی شب، تیره رنگ مایل به سیاهی
( صفت ) سیاه تاریک ( مداد شب )
خاک . مطلق خاک .

(دَ ) [ ع . ] (ص . ) سیاه ، تاریک .

دیجور. [ دَ ] ( ع ص ، اِ ) خاک. ( منتهی الارب ). مطلق خاک. ( از تاج العروس ). خاک تیره ٔمایل به سیاهی چون خاکستر. ( از اقرب الموارد ). اسوددیجور؛ سیاه برنگ خاکستر. ( از اقرب الموارد ). || نیک مایل بسیاهی. ( منتهی الارب ). تیره رنگ مایل بسیاهی. ( منتهی الارب ) ( از شرح قاموس ). || نیک تاریک. ( منتهی الارب ). || انبوه از نبات خشک ( و الیاء زائدة ). ( منتهی الارب ). نیک تاریک از گیاه خشک شده بسبب سیاهی آن. ( از اقرب الموارد ). || تاریکی. ( منتهی الارب ). ظلمت. ( تاج العروس ). ظلام. دیمة دیجور؛ باران سیاه. ( اقرب الموارد ). لیل دیجور و لیلة دیجور؛ شب تاریک. ( از تاج العروس ).

---

دیجور. ( از ع ، ص ، اِ ) شبی را گویند که بغایت سیاه و تاریک باشد. ( برهان ). شب تاریک. ( آنندراج ). صاحب غیاث اللغات گوید در سراج نوشته که دیجور بمعنی تاریک مرکب از دیج است که اماله داج باشد و لفظ «ور» نسبت چنانکه در گنجور و رنجور ومزدور. مگر بر این تقدیر بکسر اول باشد اگرچه داج در عربی بمعنی سیاهی شب است. ( از غیاث ). شبی نیک تاریک. ( دهار ). شب تاریک. ( شرفنامه منیری ) :
آخر ای آفتاب روز افزون
کی دمد صبح این شب دیجور.چو پاسی از شب دیجور بگذشت
از آن در شاه دل رنجور بگذشت.چو دیدم که هنجار او دور بود
شب از جمله شبهای دیجور بود.ناامیدانیم امیدی رسد
در شب دیجور خورشیدی رسد.میان خواب و بیداری توانی فرق کرد آنگه
که چون سعدی بتنهایی شب دیجور بنشینی.من دانم و دردمند بیدار
آهنگ شب دراز دیجور.شب ما روز نباشد مگر آنگاه که تو
از شبستان بدرآیی چو صباح از دیجور.بی مهر رخت روز مرا نور نمانده ست
وز عمر مرا جز شب دیجور نمانده ست.بوقت صبح شود از هریسه ات پیدا
که کفچه نیک زدی یا نه در شب دیجور.|| شب بیست و هفتم از هرماه. ( غیاث ) ( آنندراج ).

۱. بسیار تاریک: من دانم و دردمند بیدار / آهنگ شب دراز دیجور (سعدی۲: ۴۵۴ ).
۲. (اسم ) شب تاریک.
۳. تیره رنگ مایل به سیاهی.
۴. (اسم ) خاک تیره.
۵. (اسم ) خاکستر.