ژان باپتیست لامارک ( به فرانسوی: Jean - Baptiste Lamarck ) با نام کامل ژان باتیست پیر آنتوان دو مونه شوالیه دو لا مارک ( به فرانسوی: Jean - Baptiste Pierre Antoine de Monet , Chevalier de la Marck ) زیست شناس فرانسوی که اولین بار نظریه تکامل را ارائه کرد. وی واضع دیدگاه لامارکیسم است.
لامارک برای بیان چگونگی وقوع تکامل دو نظریه استعمال و عدم استعمال اندامها و ارثی بودن صفات اکتسابی را عنوان کرد. وی مشاهده کرد که اگر اندامی از بدن یک جاندار استفاده شود، بزرگ و کارآمدتر می شود و اگر عضوی بکار نیفتد، کوچک شده و تحلیل می رود . بنابراین جاندار در نتیجه ناهماهنگی در استفاده و عدم استفاده اندامهای مختلف بدن در طول عمر فرد، ممکن است تا حدی تغییر یابد و بعضی از صفات را کسب کند. لامارک اینگونه صفات اکتسابی را ارثی و قابل انتقال به اخلاف دانست.
این تئوری بسیار موفقیت آمیز بود و به اشاعه اندیشه تکامل کمک کرد. اما سرانجام معلوم شد که نظر لامارک، نادرست است. اینکه استفاده و عدم استفاده از اندامها به کسب صفتی می انجامد، درست است . ولی اشتباه لامارک در این بود که بر خلاف عقیده او صفات اکتسابی به ارث نمی رسند . یکی از تلاشهای آزمایشی مشهور که لامارکسیم را باطل ساخت، به وسیله واهیمان، زیست شناس قرن ۱۹ صورت گرفت، که نشان داد از تولید مثل موشهایی که دمشان را بریده اند، موشهای دارای دم طبیعی ایجاد می شود.
جستارهای وابسته [ویرایش]
لامارکیسم
نظریۀ تکامل
داروینیسم
منبع
در ویکی انبار پرونده هایی دربارهٔ لامارک موجود است.
http://en. wikipedia. org/wiki/Jean - Baptiste_Lamarck
بخشی از مجموعه مقاله های
زیست شناسی تکاملی
مفاهیم کلیدی
تکامل ( مقدمه ) •نیای مشترک•
شواهد نیای مشترک
تاریخ اندیشه
مرور•نظریه لامارک•نظریه داروین•
نئوداروینیسم•تکامل پرشی•
تلفیق فیشری•
تلفیق تکاملی جدید
تاریخ طبیعی
تاریخ حیات•تنوع زیستی•
جغرافیای زیستی
ساز و کارها و پیامدها
انتخاب طبیعی• انتخاب جنسی•
سازش• رانش ژن
شارش ژن• جهش•
هم تکاملی• گونه زایی
برداشت های اجتماعی و فرهنگی
میزان حمایت
مخالفان•جدال•
پیامدهای اجتماعی•
نظریه و حقیقت
شاخه ها و کاربردها
شاخه بندی•
ژن شناسی بوم شناختی•
انسان شناسی تکاملی•
تکوین تکاملی•
روانشناسی تکاملی•
تکامل مولکولی•
فیلوژنتیک•
ژن شناسی جمعیت ها•
سیستماتیک
درگاه. ویکی پروژه
ن • ب • و
رده های صفحه: مقاله های دارای واژگان به زبان فرانسویجانورشناسان اهل فرانسهدانشمندان اهل فرانسهزادگان ۱۷۴۴ ( میلادی ) درگذشتگان ۱۸۲۹ ( میلادی ) زیست شناسان اهل فرانسهاعضای آکادمی علوم فرانسه
از ویکی پدیا
همچنین:
مهمترین تکامل گرای قرن هجدهم ، ژان باپتیست لامارک ( Jean Baptist Lamark - 1829 - 1744 ) بود . وی
هنگام مرگ پدر شانزده ساله بود و در کالج یسوعی درس می خواند . پس از مرگ پدر مدرسه را ترک گفت و در
جنگهای 7 ساله به ارتش فرانسه پیوست و در موناکو به خدمت پرداخت . وی پس از خدمت سربازی مطالعه طب و
گیاه شناسی را در پاریس آغاز کرد و با کار نیمه وقت در دفتر یک بانکدار به تأمین معاش پرداخت . در پاریس تحت
تأثیر «ژوس یو» ، گیاه شناس مقبول آن ایام قرار گرفت . در 1781 و 1782 در سراسر اروپا سفر کرد و به مطالعه
گیاهان و یادداشت برداری برای کتاب «فرهنگ گیاه شناسی – Dictionary of Botany» مشغول شد . بعدا
«اطلس گیاهان فرانسه – Flora of France» را نوشت که به وسیله دولت فرانسه انتشار یافت .
لامارک در نیمه راه تبدیل شدن به یک گیاه شناس خوب ، حوزه کار خود را به شناخت جانوران بی مهره تغییر داد و با
صرف سالها وقت یک پژوهش سیستماتیک هفت جلدی در مورد بی مهرگان فراهم آورد . مشهورترین نوشته او
«جانورشناسی فلسفی – Philosophical Zoology» ( 1809 ) می باشد .
وی در تکامل هم سهم اساسی داشت اما هرگز قدرش شناخته نشد . لامارک دنیای حیوانات را سلسله ای می شمرد که
به ترتیب از اشکال ساده به اشکال بغرنج می رسد . برعکس «کوویه» به زوال گروهها بر اثر انقلاب عقیده نداشت
بلکه معتقد بود که هر شکل به شکل دیگر تبدیل می شود . با توجه به اینکه وی مانند دانشمندان هم دوره خود تحصیل
کرده نبود ، اما نخستین دفاع مشروح از تکامل را او به عمل آورد .
لامارک ملاحظات جسورانه ای به عمل آورد و موضوع تکامل را به تفصیل فراوان مورد نظر قرار داد و با آنکه نمی
توان او را مبتکر مفهوم توارث صفات اکتسابی دانست ، نامش همواره با این مفهوم همراه است . او به طور خلاصه
معتقد بود که :
1 - محیط ، جانوران و گیاهان را اصلاح می کند .
2 - نیازهای جدید باعث اصلاح اندام های قدیمی و در کار آوردن اندام های نو می شوند .
3 - کاربرد یا عدم کاربرد ، خط سیر رشد را تعیین می کند .
4 - این دگرگونی ها به ارث می رسند .
وی به نقش انفراد در پیدایش انواع جدید پی برد و تأثیر مجاورت را در زوال تفاوتهای میان صنف های هر نوع درک
کرد . در طبیعت وحدت می دید و برای اولین بار شجره تکامل را رسم نمود و دست کم به صورت کلی ، تعادل
فیزیولوژیک موجود در طبیعت را شناخت . وی نخستین کسی بود که برای نامیدن واحد طبیعی در برگیرنده جانوران
و گیاهان مربوط به هم واژه «نوع» را به کار برد . البته ارسطو قبلا این اصطلاح را به کار برده بود و این اصطلاح
سالها در منطق به کار می رفت و جان ری و دیگر دانشمندان نظام دهنده هم این کلمه را برای مشخص کردن گروههای
جانور و گیاه به کار می بردند ولی تعبیر امروزی این کلمه از لامارک است .
لامارک چهار بار ازدواج کرد ، فرزندان بسیار یافت ، همواره فقیر ماند و در اواخر عمر نابینا شد و در 85 سالگی به
