متقاضی پناهندگی (انگلیسی: Asylum seeker) یا پناهجو به کسی گفته می شود که کشور اصلی خویش را بنابر عوامل مختلف ترک کند و سپس از کشور دیگری با استفاده از حق برخورداری از حقوق بین الملل تقاضای پناهندگی نماید.
هنگامی که پناهجو برای اولین بار وارد کشور می شود، قبل از عبور از کنترل مهاجرت در بدو ورود در بندر (هوایی یا دریایی).
متقاضی پناهندگی در ورود به کشور پس از گذر از کنترل مهاجرت در جا برای پناهندگی اقدام می کند.
در ساحل ورودی کشور بعد از گیشه کنترل مهاجرت فرد درخواست پناهندگی می کند، برخی کشورها مدارا کرده و در ساحل می پذیرند اما برخی دولت ها اقدام به دستگیری یا بازداشت کسانی که برای پناهندگی اقدام کرده اند یا در حال اقدام هستند می کنند.
پس از ورود غیرمجاز و دور زدن کنترل مهاجرت.
پس از ورود قانونی، اما پس از آن که مهلت اقامت از سررسید بگذرد، مانند گذشتن از مهلت ویزا.
در واکنش به بازداشت یا دستگیری توسط مجریان اداره مهاجرت. درخواست پناهندگی می کند.
پناهجو یا متقاضی پناهندگی ممکن است یک پناهنده، یک فرد آواره، یا یک مهاجر اقتصادی باشد.متقاضی پناهندگی کسی است که یک فرم درخواست رسمی را برای گرفتن حق اقامت در کشور دیگری پرکند و این حق یا موقعیت قانونی را مادامی که درخواست نامه پناهندگی اش تحت بررسی است و به پایان نرسیده حفظ می کند. مقامات مربوط به بخش مهاجرت کشور پناهندگی تعیین می کنند که یا متقاضی پناهندگی، پناهندگی اش مورد پذیرش قرار می گیرد و به طور رسمی موقعیت پناهندگی کسب می کند یا اینکه پناهندگی او رد می شود که در نتیجه این شخص مهاجر غیرقانونی است و مجبور است آن کشور را ترک کند و حتی ممکن است اخراج گردد. متقاضی پناهندگی اگر وضعیت حقوقی اش منطبق با تعریف «پناهنده» در کنوانسیون حقوق بشر ۱۹۵۱ و سایر قوانین پناهندگی مانند کنوانسیون حقوق بشر اروپا باشد ممکن است به عنوان پناهنده شناخته شده و موقعیت حقوقی پناهندگی کسب کند.اگر تقاضای پناهندگی از اتحادیه اروپا باشد. کشورهایی که امضاکننده کنوانسیون پناهندگان هستند بر اساس خط مشی خود در مورد پذیرش یا عدم پذیرش متقاضیان پناهندگی عمل می کنند و بسته به قوانین هر کشور شرایط برای متقاضیان پناهندگی کشور به کشور و سال به سال متفاوت می باشد.اصطلاح پناهجو یا متقاضی پناهندگی اغلب اشتباه گرفته می شود: یک پناهجو یا متقاضی پناهندگی کسی است که می گوید پناهنده است. اما ادعای او هنوز مشخص نشده است. به طور متوسط هر سال حدود یک میلیون نفر به طور مستقل درخواست پناهندگی می کنند.
عواملی که موجب تقاضای پناهندگی می شود، عبارت است از ترس، تعقیب یا پیگرد سیاسی، عضویت در احزاب سیاسی و داشتن عقاید مذهبی و تعلقات به گروه های مختلف اجتماعی و اقلیت های قومی، پناهنده سیاسی، پناهجو یا متقاضی پناهندگی به کسی اطلاق می شود که در کشور اصلی اش نسبت فعالیت های عقیدتی، جنس، نژاد، زبان، ملیت، و قوم مورد پیگرد و تعقیب قرار گرفته ویا عملاً در خطر شکنجه، زندان و مرگ قرار داشته باشد.
برخی از کشورها در ورود «ویزای پناهندگی» می دهند که یک راه امن و قانونی برای رسیدن به کشوری است که در آن تقاضای پناهندگی صورت می گیرد. بسیاری از کشورها این کار را نمی کنند، به همین دلیل بسیاری از افراد برای ورود به این کشورها با خطرات زیادی مواجه می شوند. در بسیاری از کشورها تقاضای پناهندگی تنها زمانی انجام می شود که در ورود به آن کشور باشد:
هنگامی که پناهجو برای اولین بار وارد کشور می شود، قبل از عبور از کنترل مهاجرت در بدو ورود در بندر (هوایی یا دریایی).
متقاضی پناهندگی در ورود به کشور پس از گذر از کنترل مهاجرت در جا برای پناهندگی اقدام می کند.
در ساحل ورودی کشور بعد از گیشه کنترل مهاجرت فرد درخواست پناهندگی می کند، برخی کشورها مدارا کرده و در ساحل می پذیرند اما برخی دولت ها اقدام به دستگیری یا بازداشت کسانی که برای پناهندگی اقدام کرده اند یا در حال اقدام هستند می کنند.
پس از ورود غیرمجاز و دور زدن کنترل مهاجرت.
پس از ورود قانونی، اما پس از آن که مهلت اقامت از سررسید بگذرد، مانند گذشتن از مهلت ویزا.
در واکنش به بازداشت یا دستگیری توسط مجریان اداره مهاجرت. درخواست پناهندگی می کند.
پناهجو یا متقاضی پناهندگی ممکن است یک پناهنده، یک فرد آواره، یا یک مهاجر اقتصادی باشد.متقاضی پناهندگی کسی است که یک فرم درخواست رسمی را برای گرفتن حق اقامت در کشور دیگری پرکند و این حق یا موقعیت قانونی را مادامی که درخواست نامه پناهندگی اش تحت بررسی است و به پایان نرسیده حفظ می کند. مقامات مربوط به بخش مهاجرت کشور پناهندگی تعیین می کنند که یا متقاضی پناهندگی، پناهندگی اش مورد پذیرش قرار می گیرد و به طور رسمی موقعیت پناهندگی کسب می کند یا اینکه پناهندگی او رد می شود که در نتیجه این شخص مهاجر غیرقانونی است و مجبور است آن کشور را ترک کند و حتی ممکن است اخراج گردد. متقاضی پناهندگی اگر وضعیت حقوقی اش منطبق با تعریف «پناهنده» در کنوانسیون حقوق بشر ۱۹۵۱ و سایر قوانین پناهندگی مانند کنوانسیون حقوق بشر اروپا باشد ممکن است به عنوان پناهنده شناخته شده و موقعیت حقوقی پناهندگی کسب کند.اگر تقاضای پناهندگی از اتحادیه اروپا باشد. کشورهایی که امضاکننده کنوانسیون پناهندگان هستند بر اساس خط مشی خود در مورد پذیرش یا عدم پذیرش متقاضیان پناهندگی عمل می کنند و بسته به قوانین هر کشور شرایط برای متقاضیان پناهندگی کشور به کشور و سال به سال متفاوت می باشد.اصطلاح پناهجو یا متقاضی پناهندگی اغلب اشتباه گرفته می شود: یک پناهجو یا متقاضی پناهندگی کسی است که می گوید پناهنده است. اما ادعای او هنوز مشخص نشده است. به طور متوسط هر سال حدود یک میلیون نفر به طور مستقل درخواست پناهندگی می کنند.
عواملی که موجب تقاضای پناهندگی می شود، عبارت است از ترس، تعقیب یا پیگرد سیاسی، عضویت در احزاب سیاسی و داشتن عقاید مذهبی و تعلقات به گروه های مختلف اجتماعی و اقلیت های قومی، پناهنده سیاسی، پناهجو یا متقاضی پناهندگی به کسی اطلاق می شود که در کشور اصلی اش نسبت فعالیت های عقیدتی، جنس، نژاد، زبان، ملیت، و قوم مورد پیگرد و تعقیب قرار گرفته ویا عملاً در خطر شکنجه، زندان و مرگ قرار داشته باشد.
برخی از کشورها در ورود «ویزای پناهندگی» می دهند که یک راه امن و قانونی برای رسیدن به کشوری است که در آن تقاضای پناهندگی صورت می گیرد. بسیاری از کشورها این کار را نمی کنند، به همین دلیل بسیاری از افراد برای ورود به این کشورها با خطرات زیادی مواجه می شوند. در بسیاری از کشورها تقاضای پناهندگی تنها زمانی انجام می شود که در ورود به آن کشور باشد:
wiki: متقاضی پناهندگی