تریاس

دوره تریاس (Triassic) یا تریاسیک یا تریاسه، نخستین دوره از دوران میانه زیستی که در حدود ۲۵۱ تا ۲۰۱ میلیون سال پیش بوده است و کوتاه ترین دوره در دوران میانه زیستی است. نام این دوره اولین بار در سال ۱۸۳۴ (میلادی) و توسط دانشمندی در آلمان بکار گرفه شد. سبب نام گذاری این دوره به تریاس این است که رسوبات این دوره از سه قسمت کاملاً مشخص به نام های کوپر، موشل کاک و بونت ساندشتین تشکیل شده است که به ترتیب بخش بالایی، میانی و زیرین را تشکیل می دهند. این دوره به سه قسمت پیشین، میانه و پسین تقسیم گشته است.استوریکوسور   Lystrosaurus معمولترین مهره دار خشکی در این دوره   Reconstruction of پروتروسوکوس در ابتدای تریاس منقرض شد.   سگ آرواره یک سگ دندان پستانداروار از ابتدای تریاس بود. نخستین پستانداران در این دوره تکامل خود را آغاز کردند.   تهی پیکر, یکی از نخستین دایناسورها در دوره انتهای تریاس.   پلاتیوسور یکی از نخستین خزنده پاریختان، در دوره انتهای تریاس.
در دوره تریاس آب و هوا بسیار گرم بوده است و بیابانها گسترش یافتند. دلایل نشان دهندهٔ این گرما نیز ترک های گلی در رسوبات، رسوباتی چون نمک و گچ که از حاصل از تبخیر هستند و اکسید شدن فلزات و مواردی دیگر هستند. در میان تنوع زیستی در این دوران بی مهرگانی مثل نوعی شاخ قوچی (آمونیت) و همچنین خزندگان بسیار فراوان شدند. با وجود آب و هوای خشک، سرخس و درخت آروکاریاس در خشکی و جلبک در دریا نیز از گیاهان متداول آن دوره هستند. همچنین اولین حشره و اولین پستاندار در این دوره به وجود آمدند. در این دوره خشکی بزرگ پانجه آ به دو خشکی بزرگ یعنی گندوانا و لوراسیا تقسیم شد.
به جز دو ناحیه باختر دریاچه ارومیه (جلفا) و آباده که از پرمین به تریاس تدریجی یا با وقفه های رسوبی بسیار کوتاه زمان، دانسته شده اند، در سایر نقاط ایران شرایط سکویی زمان پالئوزوییک تا اواخر تریاس میانی و به عبارت بهتر، تا اوایل تریاس پسین ادامه یافته است؛ ولی در این زمان (نزدیک به آشکوب نورین)، شرایط دریایی کم ژرفای 1TR و 2TR دستخوش تغییرات زیاد شده که با تشکیل حوضه های کولابی- مردابی نزدیک به دریا، چین خوردگی، پیدایی ارتفاعات، تکاپوهای آتشفشانی و جای گیری توده های نفوذی همراه بوده است. نشانه های یاد شده که دستاورد نوعی کو هزایی سراسری هستند، با فاز کوه زایی سیمرین پیشین سایر نواحی جهان در خور قیاس و نامگذاری دانسته شده اند. در ایران، نشانه های زیر را می توان بخشی از پیامدهای این کوهزایی دانست:
- تکوین و تکامل اشتقاق تتیس جوان در محل تقریبی راندگی اصلی زاگرس.