خاور شناس آمریکایی ( ف. ۱۹۳۸ م . ) وی تحصیلات اولیه خود را در آلمان بپایان برد و در باب تاریخ و اصول دین زردشت و زبان اوستایی و فرهنگ ایران قدیم مهارت تام یافت و در دانشگاه کلمبیا ( نیویورک ) استاد زبانهای هند و ایرانی و فرهنگ ایران بود و بایران نیز سفر کرد. از آثار مهم او زردشت پیامبر ایران قدیم و تتبعات زردشتی و ایران در گذشته و حال است .
جکسن
فرهنگ فارسی
لغت نامه دهخدا
جکسن. [ ج َ س ُ ] ( اِخ ) آبراهام والنتین ویلیامز جکسن . خاورشناس و از استادان نامدار آمریکائی ، مدت چهل سال در دانشگاه کلمبیا استاد زبانهای هندوایرانی بود و در طول این مدت در قلمرو زبانهاو ادبیات و آئین ایران باستان ، سرآمد همه دانشمندان آمریکائی بشمار میرفت. وی در نهم فوریه 1862 م. در شهر نیویورک چشم به جهان گشود و پس از گذراندن دوره مدارس ملی در 1879 بدانشکده کلمبیا پذیرفته شد ودر 1883 با درجه ممتاز از آنجا فارغ التحصیل گردید.جکسن در دوره تحصیلات عالی ، نیروی خویش را وقف بررسی و مطالعه آثار کهن کرد و پیش از به پایان رسانیدن دوره تحصیلات عمومی در سال آخر دانشکده زیر نظر ا. د. پری به آموختن زبان سانسکریت آغاز کرد. پس از فراغت از تحصیل نیز مطالعات فیلولوژیک خود را در دانشگاه کلمبیا ادامه داد و به «اوستا» پرداخت و برای نخستین بار به وسیله ا. و. هپکینز به جامعه آمریکا معرفی شد. جکسن در 1887 به آلمان عزیمت کرد تا مطالعات هندوایرانی خویش را ادامه دهد و در مدت یک سال و نیم زیر نظر کارل ف. گلدنر در رشته زبانهای اوستا و سانسکریت و زیر نظر ریچارد پیشل در رشته زبانهای سانسکریت و پراکریت به مطالعه پرداخت. در سال 1889 م. جکسن پس از بازگشت از اروپا بکار آموزشی خود در دانشگاه کلمبیا ادامه داد و از 1895 که کرسی استادی زبانهای هندوایرانی بنیاد نهاده شد، وقت خود را بیش ازپیش وقف مطالعات خاورشناسی کرد. در این هنگام دو تألیف مستقل و کوچک و تعدادی از مقالات خود را که بیشتر در زمینه مسائل فیلولوژیک ایرانی و بویژه اوستایی بود منتشر ساخت که برخی از آنها به قرار زیر است :
سرودی از زرتشت ، 31 ( اشتوتکارت 1888 ). الفبای اوستائی و تلفظ آن ( اشتوتکارت 1890 ). دستور زبان اوستا و سنجش آن با سانسکریت ( اشتوتکارت 1892 ).
در 1899 م. شاهکار جکسن «زرتشت ، پیامبر ایران باستان » که شهرت مؤلف را جهانگیر ساخت ، منتشر شد.
مقام جکسن به عنوان مرجعی در زمینه مطالعات مربوط به ایران کهن هنگام انتخاب وی برای نوشتن بخشی از کتاب آئین ایرانیان تألیف کایگر و کوهن که در سالهای 1904 و 1900 به چاپ رسید، بدرستی بازشناخته شد. جکسن در سال 1901 به هندوستان و در 1903 به ایران و سایر کشورهای آسیای میانه سفر کرد و در جریان این سفر بود که برای مطالعه سنگنبشته بزرگ داریوش یکم صعود مخاطره آمیز از صخره بیستون ( = بغستان ) را عهده دار شد. حاصل این سفر، کتاب «ایران در گذشته وحال » ( نیویورک 1906 م ). بود. دو سفر بعدی جکسن بدین نواحی در سالهای 1907 و 1910 او را به نوشتن تألیف مشابهی به نام «از قسطنطنیه تا زادگاه عمر خیام » ( نیویورک 1911 م. ) موفق ساخت. انتشار متنهای مانوی تورفان به وسیله ف. و. ک. مولر و دیگران ، جکسن را متوجه رابطه آئین مانوی با آئین زرتشت ساخت و دانست که باید در مطالعه این مسائل دقت بیشتری بخرج دهد و ازاین رو بررسی افکار و آثارمانی در مطالعات اخیر وی جای مهمی را اشغال کرد. نخستین اثر او در این زمینه «مطالعاتی در باره آئین مانی » در 1923 انتشار یافت و از آن پس تحقیقات او همچنان ادامه داشت تا آن که در 1932 تألیف اساسی او «تحقیقاتی در باره آئین مانی با توجه مخصوص به آثار مکشوف تورفان » در نیویورک منتشر گردید. پرفسور جکسن در سالهای اخیر عمرش سه بار به مشرق زمین مسافرت کرد.همچنین بارها به اروپا رفت و در کنگره های جهانی خاورشناسان و سایر مجامع و انجمنهای دانشمندان شرکت کرد. در تابستان 1931 یک بیماری شدید جکسن را مجبور به محدود کردن فعالیتهایش کرد و در 1935 از سمت استادی خود در دانشگاه کلمبیا بازنشسته شد اما علی رغم بیماری و عدم سلامت جسمی کارهای دانشمندانه خود را ادامه میداد و در حالی که سرگرم فراهم آوردن کتاب دیگری درباره آئین مانی بود، در هشتم اوت 1937 م. مرگش فرارسید و چشم از جهان بربست. ( از «سرگذشت مختصر پروفسور جکسن » در مقدمه کتاب «یادنامه پروفسور جکسن » ) .
سرودی از زرتشت ، 31 ( اشتوتکارت 1888 ). الفبای اوستائی و تلفظ آن ( اشتوتکارت 1890 ). دستور زبان اوستا و سنجش آن با سانسکریت ( اشتوتکارت 1892 ).
در 1899 م. شاهکار جکسن «زرتشت ، پیامبر ایران باستان » که شهرت مؤلف را جهانگیر ساخت ، منتشر شد.
مقام جکسن به عنوان مرجعی در زمینه مطالعات مربوط به ایران کهن هنگام انتخاب وی برای نوشتن بخشی از کتاب آئین ایرانیان تألیف کایگر و کوهن که در سالهای 1904 و 1900 به چاپ رسید، بدرستی بازشناخته شد. جکسن در سال 1901 به هندوستان و در 1903 به ایران و سایر کشورهای آسیای میانه سفر کرد و در جریان این سفر بود که برای مطالعه سنگنبشته بزرگ داریوش یکم صعود مخاطره آمیز از صخره بیستون ( = بغستان ) را عهده دار شد. حاصل این سفر، کتاب «ایران در گذشته وحال » ( نیویورک 1906 م ). بود. دو سفر بعدی جکسن بدین نواحی در سالهای 1907 و 1910 او را به نوشتن تألیف مشابهی به نام «از قسطنطنیه تا زادگاه عمر خیام » ( نیویورک 1911 م. ) موفق ساخت. انتشار متنهای مانوی تورفان به وسیله ف. و. ک. مولر و دیگران ، جکسن را متوجه رابطه آئین مانوی با آئین زرتشت ساخت و دانست که باید در مطالعه این مسائل دقت بیشتری بخرج دهد و ازاین رو بررسی افکار و آثارمانی در مطالعات اخیر وی جای مهمی را اشغال کرد. نخستین اثر او در این زمینه «مطالعاتی در باره آئین مانی » در 1923 انتشار یافت و از آن پس تحقیقات او همچنان ادامه داشت تا آن که در 1932 تألیف اساسی او «تحقیقاتی در باره آئین مانی با توجه مخصوص به آثار مکشوف تورفان » در نیویورک منتشر گردید. پرفسور جکسن در سالهای اخیر عمرش سه بار به مشرق زمین مسافرت کرد.همچنین بارها به اروپا رفت و در کنگره های جهانی خاورشناسان و سایر مجامع و انجمنهای دانشمندان شرکت کرد. در تابستان 1931 یک بیماری شدید جکسن را مجبور به محدود کردن فعالیتهایش کرد و در 1935 از سمت استادی خود در دانشگاه کلمبیا بازنشسته شد اما علی رغم بیماری و عدم سلامت جسمی کارهای دانشمندانه خود را ادامه میداد و در حالی که سرگرم فراهم آوردن کتاب دیگری درباره آئین مانی بود، در هشتم اوت 1937 م. مرگش فرارسید و چشم از جهان بربست. ( از «سرگذشت مختصر پروفسور جکسن » در مقدمه کتاب «یادنامه پروفسور جکسن » ) .
کلمات دیگر: