لاله رخ

لاله رُخ (LalEH Rokh) نام رمانی است نوشته شاعر ایرلندی، توماس مور، که در سال ۱۸۱۷ منتشر شد. عنوان این رمان از نام شخص اول داستان گرفته شده که دختر اورنگ زیب، پادشاه گورکانی هند است. رمان لاله رخ شامل چهار قطعه شعر روایی است که داستانی به نثر آن ها را به هم پیوند می دهد.
Michael Kilgariff (۱۹۹۸) Sing Us One of the Old Songs: A Guide to Popular Song 1860–1920
روزگار توماس مور مصادف با حکومت ناپلئون، پادشاهی جرج سوم و نیز استعمار ایرلند توسط انگلیس است و آن چه در بررسی شعر لاله رخ جالب می نماید گزینش هدفمند رویدادهای تاریخی ایران و داستان های کهن فارسی، و تطبیق آن با فضای سیاسی زمان و مکان شاعر است.
لاله رخ که به نامزدی خان جوان بخارا درآمده برای جشن زناشویی با گروهی از غلامان و کنیزان از دهلی راهی کشمیر می شود. در میان خیل همراهان شاعری بود به نام فرامرز که برای تفریح لاله رخ چهار قصه را برای او بازگو می کند، و لاله رخ در راه، دل به فرامرز می بازد. بخش اعظم رمان از چهار داستانی تشکیل شده که فرامرز به شعر می سراید. این چهار داستان عبارتند از: «پیامبر نقاب پوش خراسان» (که شکلی از سرگذشت مقنع، پیامبر ایرانی سغد است)، «پردیس و پری»، «آتش پرستان»، و «چراغ حرمسرا».
هنگامی که لاله رخ وارد قصر نامزد خود می شود از هوش می رود اما کمی بعد با آوای صدایی آشنا به هوش می آید. این صدای آشنا صدای کسی نیست جز شاعر دلدار او. هنگامی که لاله رخ درمی یابد که شاعری که او در عشقش می سوزد هما نامزد او یعنی خان بخارا است شور و شعف وصف ناپذیری وجود او را دربر می گیرد.