وانیار نام خاندانی خیالی بر اساس داستانی از
تالکین می باشد.
وانیار اولین الفهایی بودند که سفر بزرگ از کوئیوینن به سمت غرب را به اتمام رساندند و بزرگترین الفهای برین به شمار می روند. رهبر آنها اینگوه، لقب شاه برین الفها را یدک می کشد و بر تانیکوئتیل، پایین تر از تالارهای
مانوه زندگی می کند.همه وانیار سالهای قبل از آغاز دوران اول به
والینور رفتند و هرگز هم آنجا را ترک نکردند؛ لذا هیچگاه در تاریخهای سرزمین میانه نامی از آنها برده نمی شود.