کلمه جو
صفحه اصلی

پهلوی دژ

فرهنگ فارسی

در شهریور ۱۳۱۴ ه. ش . بموجب تصویبنامه هیئت وزیران نام ( آق قلعه ) به پهلوی دژ بدل گردید . بخشی است از شهرستان گنبد کاووس واقع در شمال شهر گرگان بر سر راه گنبد کاووس به بندر ترکمن.
قصبه مرکز بخش پهلوی دژ و نام قدیم آن آق قلعه بوده است

لغت نامه دهخدا

پهلوی دژ. [ پ َ ل َ دِ ] ( اِخ ) دهی مرکز دهستان پهلوی دژ بخش بانه شهرستان سقز، واقع در 21 هزارگزی جنوب خاوری بانه و 3 هزارگزی عباس آباد و 5 هزارگزی مرز ایران و عراق. کوهستانی سردسیر. دارای 165 تن سکنه. آب آن از چشمه. محصول آنجا غلات و توتون وارزن و گردو و زغال و مازوج و قلقاف. شغل اهالی زراعت. راه مالرو است. پاسگاه انتظامی دارد. نام قدیم آن ننور بوده است. ( از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 5 ).

پهلوی دژ. [ پ َ ل َ دِ ] ( اِخ ) نام یکی از دهستانهای هفتگانه ٔبخش بانه شهرستان سقز. این دهستان در جنوب باختری بخش واقع شده و محدود است از طرف شمال بدهستان سبدلو، از باختر بدهستان سرشیو، بخش مرکزی سقز. از طرف خاور بدهستان پشت آربابا از بخش بانه ، از طرف جنوب بمرز ایران و عراق. منطقه ای است کوهستانی و جنگلی ، هوای آن سردسیر، آب آن از چشمه سارهای متعدد. سرچشمه دو رودخانه بنام سلیمان بیک و بوین در این دهستان یعنی در کوههای بین این دهستان و سرشیو است و هر دو رودخانه در دهستان پشت آربابا بهم ملحق میشوند و تشکیل رودخانه نیروان را میدهند. بلندترین قله کوههای مرز در این دهستان کوه کوته رش میباشد که 2842 گز از سطح دریا ارتفاع دارد. از قلل مرتفع بین این دهستان و دهستان سرشیو قله کوه هفت تاش را میتوان نام برد که 2446 گز ارتفاع دارد. گودترین نقطه دهستان اراضی آبادی شترمل میباشد که 1525 گز ارتفاع دارد. محصول عمده ٔدهستان غلات و مختصر حبوبات و لبنیات و انواع محصول جنگلی از قبیل مازوج ، سقز، قلقاف و غیره است. شغل سکنه زراعت و گله داری و تهیه زغال و هیزم است. این دهستان از 30 آبادی کوچک تشکیل شده و سکنه آن در حدود3 هزار تن است. قراء مهم آن بشرح زیر است : پهلویدژ،بوین بالا و پائین ، کانی ناو، دوسینه. زبان مادری ساکنین دهستان کردی است. راههای دهستان مالرو است و فقط تابستان و فصل خشکی از بانه تا آبادی عباس آباد اتومبیل میتوان برد. ( از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 5 ).

پهلوی دژ. [ پ َ ل َ دِ ] ( اِخ ) یکی ازبخشهای شهرستان گنبد قابوس که نام فعلی آن آق قلعه است. این بخش در قسمت مرکزی دشت و طرفین رودخانه گرگان واقع و محدود است از شمال به بخش اترک و از جنوب ببخش مرکزی شهرستان گرگان و از خاور ببخش مرکزی گنبدقابوس و از باختر ببخش گمیشان. هوای بخش معتدل مرطوب و مالاریائی ،آب آشامیدنی ساکنین از رودخانه گرگان ، محصول عمده غلات و حبوبات و صیفی و لبنیات. شغل اهالی زراعت و گله داری است. این بخش از 20 آبادی تشکیل شده و جمعیت آن در حدود 12 هزار تن است. مرکز بخش قصبه آق قلعه و قراء مهم آن عبارت است از: دازویلقی که از چند آبادی تشکیل شده ، دوگونچی ، صحنه بالا، محمد آلق ، دوجی ، کسلخه. ( از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 3 ).

پهلوی دژ. [ پ َ ل َ دِ ] (اِخ ) دهی مرکز دهستان پهلوی دژ بخش بانه ٔ شهرستان سقز، واقع در 21 هزارگزی جنوب خاوری بانه و 3 هزارگزی عباس آباد و 5 هزارگزی مرز ایران و عراق . کوهستانی سردسیر. دارای 165 تن سکنه . آب آن از چشمه . محصول آنجا غلات و توتون وارزن و گردو و زغال و مازوج و قلقاف . شغل اهالی زراعت . راه مالرو است . پاسگاه انتظامی دارد. نام قدیم آن ننور بوده است . (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 5).


پهلوی دژ. [ پ َ ل َ دِ ] (اِخ ) قصبه ٔ مرکز بخش پهلوی دژ. که نام فعلی آن آق قلعه است . این قصبه در 18 هزارگزی شمال گرگان کنار رودخانه ٔ گرگان واقع است . و از دوره ٔ صفویه پل آجری روی رودخانه ٔ گرگان باقی است . بعد از سال 1310 هَ . ش . از طرف اداره ٔ املاک اختصاصی تغییرات بسیاری در آن داده شده است : خیابانهای مستقیم و عریضی احداث و ابنیه ٔ زیبائی بنا نموده اند. روزهای پنجشنبه هر هفته بازار عمومی در این قصبه دایر است و معاملات عمده ای صورت میگیرد. در حدود یکصد باب دکان ، و یک دبستان و دو آسیای موتوری دارد. اداره ٔ بخشداری ، حوزه ٔ 3 آمار، پزشک بهداری ، دفتر پست ، تلگراف ، تلفن ، پاسگاه نگهبانی در این قصبه ساکن هستند. جمعیت قصبه درحدود 1000 تن میباشد. (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 3). || نام قلعه ٔ مبارک آباد ساحل گرگان .


پهلوی دژ. [ پ َ ل َ دِ ] (اِخ ) نام یکی از دهستانهای هفتگانه ٔبخش بانه ٔ شهرستان سقز. این دهستان در جنوب باختری بخش واقع شده و محدود است از طرف شمال بدهستان سبدلو، از باختر بدهستان سرشیو، بخش مرکزی سقز. از طرف خاور بدهستان پشت آربابا از بخش بانه ، از طرف جنوب بمرز ایران و عراق . منطقه ای است کوهستانی و جنگلی ، هوای آن سردسیر، آب آن از چشمه سارهای متعدد. سرچشمه ٔ دو رودخانه بنام سلیمان بیک و بوین در این دهستان یعنی در کوههای بین این دهستان و سرشیو است و هر دو رودخانه در دهستان پشت آربابا بهم ملحق میشوند و تشکیل رودخانه ٔ نیروان را میدهند. بلندترین قله ٔ کوههای مرز در این دهستان کوه کوته رش میباشد که 2842 گز از سطح دریا ارتفاع دارد. از قلل مرتفع بین این دهستان و دهستان سرشیو قله ٔ کوه هفت تاش را میتوان نام برد که 2446 گز ارتفاع دارد. گودترین نقطه ٔ دهستان اراضی آبادی شترمل میباشد که 1525 گز ارتفاع دارد. محصول عمده ٔدهستان غلات و مختصر حبوبات و لبنیات و انواع محصول جنگلی از قبیل مازوج ، سقز، قلقاف و غیره است . شغل سکنه زراعت و گله داری و تهیه ٔ زغال و هیزم است . این دهستان از 30 آبادی کوچک تشکیل شده و سکنه ٔ آن در حدود3 هزار تن است . قراء مهم آن بشرح زیر است : پهلویدژ،بوین بالا و پائین ، کانی ناو، دوسینه . زبان مادری ساکنین دهستان کردی است . راههای دهستان مالرو است و فقط تابستان و فصل خشکی از بانه تا آبادی عباس آباد اتومبیل میتوان برد. (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 5).


پهلوی دژ. [ پ َ ل َ دِ ] (اِخ ) یکی ازبخشهای شهرستان گنبد قابوس که نام فعلی آن آق قلعه است . این بخش در قسمت مرکزی دشت و طرفین رودخانه ٔ گرگان واقع و محدود است از شمال به بخش اترک و از جنوب ببخش مرکزی شهرستان گرگان و از خاور ببخش مرکزی گنبدقابوس و از باختر ببخش گمیشان . هوای بخش معتدل مرطوب و مالاریائی ،آب آشامیدنی ساکنین از رودخانه ٔ گرگان ، محصول عمده غلات و حبوبات و صیفی و لبنیات . شغل اهالی زراعت و گله داری است . این بخش از 20 آبادی تشکیل شده و جمعیت آن در حدود 12 هزار تن است . مرکز بخش قصبه ٔ آق قلعه و قراء مهم آن عبارت است از: دازویلقی که از چند آبادی تشکیل شده ، دوگونچی ، صحنه بالا، محمد آلق ، دوجی ، کسلخه . (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 3).



کلمات دیگر: