جیمز کوک (به انگلیسی: James Cook)، دریانورد و کاوشگر بریتانیایی بود. او سه سفر اکتشافی مهم را فرماندهی کرد که در طی آنها، بسیاری از جزایر اصلی اقیانوس آرام – همچون استرالیا، زلاندنو و هاوائی- شناسائی و نقشه برداری شدند. شجاعت کوک در اکتشاف مناطق پرخطر (مانند مدار جنوبگان و منطقهٔ صخره های مرجانی بزرگ استرالیا)، توانائی در رهبری کردن افراد در شرایط دشوار و مهارت فراوان در فنون دریانوردی، مساحی و نقشه برداری او را در شمار موفق ترین کاشفان زمان خود قرار می دهد. دانشگاه جیمز کوک به افتخار وی درتانزویل استرالیا تأسیس شده است.
Aughton, Peter. 2002. Endeavour: The Story of Captain Cook's First Great Epic Voyage. Cassell & Co. , London.
John Cawte Beaglehole, biographer of Cook and editor of his Journals.
Edwards, Philip, ed. 2003. James Cook: The Journals. Prepared from the original manuscripts by J. C. Beaglehole 1955-67. Penguin Books, London.
Williams, Glyndwr, ed. 1997. Captain Cook's Voyages: '. The Folio Society, London.
Andrew Kippis, The Life and Voyages of Captain James Cook, Westminster 1788، George Newnes, London/انتشارات پسران چارلز اسکریبنر، New York 1904.
Sydney Daily Telegraph. 1970. Captain Cook: His Artists - His Voyages. The Sydney Daily Telegraph Portfolio of Original Works by Artists who sailed with Captain Cook. Australian Consolidated Press, Sydney.
Thomas, Nicholas. 2003. The Extraordinary Voyages of Captain James Cook. Walker & Co. , New York. ISBN 0-8027-1412-9
Collingridge, Vanessa. Feb. 'Captain Cook: The Life, Death and Legacy of History's Greatest Explorer, Ebury Press, ISBN 0-09-188898-0
Horwitz, Tony. Oct. 2003، Into the Blue: Boldly Going Where Captain Cook Has Gone Before, Bloomsbury, ISBN 0-7475-6455-8
جیمز کوک در مارتون، کلیولند نزدیک شهرک میدلزبورو از توابع یورکشایر متولد شد اما از کودکی با خانواده اش در گریت آیتون اقامت کرده بود. او که از نوجوانی شیفتهٔ دریانوردی بود نقشه برداری را نزد خود آموخت؛ سپس به ویتبی رفت و در کشتی های حمل زغال سنگ آنجا مشغول به کار شد. در میانهٔ جنگ های هفت ساله، کوک در نیروی دریایی سلطنتی خدمت می کرد و در محاصرهٔ شهر کبک در ۱۷۵۹ میلادی شرکت داشت. مقامات ارتش با مشاهدهٔ استعداد وی در مساحی، مسؤولیت نقشه برداری از بیشتر ورودی های رودخانهٔ سینت لارنس را در خلال جنگ به او سپردند. مهارت های کوک بار دیگر در نقشه برداری از سواحل نیوفوندلند در دههٔ ۱۷۶۰ میلادی به کار آمد و مورد توجه انجمن سلطنتی قرار گرفت.
در سال ۱۷۶۶ میلادی، انجمن سلطنتی به کوک مأموریت داد تا برای رصد و ثبت کردن عبور سیاره زهره از جلوی خورشید عازم اقیانوس آرام شود. وی کشتی اِندِوِر (Endeavour) را برای این سفر برگزید. هیئت اکتشافی ۹۴ نفره به فرماندهی کوک در ۲۶ اوت ۱۷۶۸ میلادی بندر پلیموث را ترک کردند و در ۱۳ آوریل ۱۷۶۹ میلادی در جزیرهٔ تاهیتی پیاده شدند. به دستور کوک دژی کوچک و یک رصدخانه در محل ساخته شد و در سوم ژوئن عملیات رصد عبور سیارهٔ زهره از جلوی خورشید با موفقیت به انجام رسید؛ هرچند به علت نبود ابزار پیشرفتهٔ علمی اندازه گیری دقیق این پدیده ممکن نگردید.
در قرن هجدهم گزارش های پراکنده ای به اروپائیان رسیده بود حاکی از این که در نیمکره جنوبی قاره ای بزرگ قرار دارد به نام Terra Australis (سرزمین جنوبی). انجمن سلطنتی و بویژه یکی از اعضای آن الکساندر دالریمپل به وجود این سرزمین سخت باور داشتند و به کوک دستور داده بودند که پس از پایان عملیات رصد سیارهٔ زهره، به سمت جنوب ادامهٔ مسیر دهد و به جستجوی قارهٔ مذکور بپردازد.
Aughton, Peter. 2002. Endeavour: The Story of Captain Cook's First Great Epic Voyage. Cassell & Co. , London.
John Cawte Beaglehole, biographer of Cook and editor of his Journals.
Edwards, Philip, ed. 2003. James Cook: The Journals. Prepared from the original manuscripts by J. C. Beaglehole 1955-67. Penguin Books, London.
Williams, Glyndwr, ed. 1997. Captain Cook's Voyages: '. The Folio Society, London.
Andrew Kippis, The Life and Voyages of Captain James Cook, Westminster 1788، George Newnes, London/انتشارات پسران چارلز اسکریبنر، New York 1904.
Sydney Daily Telegraph. 1970. Captain Cook: His Artists - His Voyages. The Sydney Daily Telegraph Portfolio of Original Works by Artists who sailed with Captain Cook. Australian Consolidated Press, Sydney.
Thomas, Nicholas. 2003. The Extraordinary Voyages of Captain James Cook. Walker & Co. , New York. ISBN 0-8027-1412-9
Collingridge, Vanessa. Feb. 'Captain Cook: The Life, Death and Legacy of History's Greatest Explorer, Ebury Press, ISBN 0-09-188898-0
Horwitz, Tony. Oct. 2003، Into the Blue: Boldly Going Where Captain Cook Has Gone Before, Bloomsbury, ISBN 0-7475-6455-8
جیمز کوک در مارتون، کلیولند نزدیک شهرک میدلزبورو از توابع یورکشایر متولد شد اما از کودکی با خانواده اش در گریت آیتون اقامت کرده بود. او که از نوجوانی شیفتهٔ دریانوردی بود نقشه برداری را نزد خود آموخت؛ سپس به ویتبی رفت و در کشتی های حمل زغال سنگ آنجا مشغول به کار شد. در میانهٔ جنگ های هفت ساله، کوک در نیروی دریایی سلطنتی خدمت می کرد و در محاصرهٔ شهر کبک در ۱۷۵۹ میلادی شرکت داشت. مقامات ارتش با مشاهدهٔ استعداد وی در مساحی، مسؤولیت نقشه برداری از بیشتر ورودی های رودخانهٔ سینت لارنس را در خلال جنگ به او سپردند. مهارت های کوک بار دیگر در نقشه برداری از سواحل نیوفوندلند در دههٔ ۱۷۶۰ میلادی به کار آمد و مورد توجه انجمن سلطنتی قرار گرفت.
در سال ۱۷۶۶ میلادی، انجمن سلطنتی به کوک مأموریت داد تا برای رصد و ثبت کردن عبور سیاره زهره از جلوی خورشید عازم اقیانوس آرام شود. وی کشتی اِندِوِر (Endeavour) را برای این سفر برگزید. هیئت اکتشافی ۹۴ نفره به فرماندهی کوک در ۲۶ اوت ۱۷۶۸ میلادی بندر پلیموث را ترک کردند و در ۱۳ آوریل ۱۷۶۹ میلادی در جزیرهٔ تاهیتی پیاده شدند. به دستور کوک دژی کوچک و یک رصدخانه در محل ساخته شد و در سوم ژوئن عملیات رصد عبور سیارهٔ زهره از جلوی خورشید با موفقیت به انجام رسید؛ هرچند به علت نبود ابزار پیشرفتهٔ علمی اندازه گیری دقیق این پدیده ممکن نگردید.
در قرن هجدهم گزارش های پراکنده ای به اروپائیان رسیده بود حاکی از این که در نیمکره جنوبی قاره ای بزرگ قرار دارد به نام Terra Australis (سرزمین جنوبی). انجمن سلطنتی و بویژه یکی از اعضای آن الکساندر دالریمپل به وجود این سرزمین سخت باور داشتند و به کوک دستور داده بودند که پس از پایان عملیات رصد سیارهٔ زهره، به سمت جنوب ادامهٔ مسیر دهد و به جستجوی قارهٔ مذکور بپردازد.
wiki: جیمز کوک