کلمه جو
صفحه اصلی

مجلس سنای ایران

دانشنامه عمومی

مختصات: ۳۵°۴۱′۱۶٫۷″ شمالی ۵۱°۲۳′۵۸٫۴۷″ شرقی / ۳۵٫۶۸۷۹۷۲°شمالی ۵۱٫۳۹۹۵۷۵۰°شرقی / 35.687972; 51.3995750
اولین دوره مجلس سنا: هم زمان با شانزدهمین دوره مجلس شورای ملی در ۲۰ بهمن ۱۳۲۸ در تالار مجلس شورا گشایش یافت اما در سال ۱۳۳۱ هنگام مبارزات ملی شدن صنعت نفت و قطع روابط سیاسی با انگلیس و همچنین مخالفت مجلس سنا نسبت به انتخاب مجدد مصدق به نخست وزیری و سیاست وی در زمینه نفت، دکتر محمد مصدق درصدد انحلال مجلس سنا برآمد و از ورود سناتورها به عمارت مجلس شورای ملی در بهارستان جلوگیری شد به طوری که سناتورها جلسه خود را در منزل نظام السلطنه مافی تشکیل دادند. بدین ترتیب مجلس سنا تعطیل و پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ دوباره تشکیل شد.
دوره دوم مجلس سنا: در ۲۷ اسفند ۱۳۳۲ آغاز و در ۲۵ اسفند ۱۳۳۸ خاتمه یافت.
دوره سوم مجلس سنا: در ۳/۱/۱۳۳۹ گشایش یافت و در ۱۹/۲/۱۳۴۰ به فرمان شاه منحل شد.
دوره چهارم مجلس سنا: پس از دو سال و اندی تعطیلی در ۱۴/۷/۱۳۴۲ آغاز شد و در ۱۴/۷/۱۳۴۶ خاتمه یافت (تا سال ۱۳۴۲ش نمایندگان مجلس را کلاً مردان تشکیل می دادند ولی از این سال به بعد بانوان به مجلس سنا راه یافتند و در همین زمان نیز عده ای از بانوان به نمایندگی مجلس شورا انتخاب شدند)
دوره پنجم مجلس سنا: در ۱۴/۷/۱۳۴۶ گشایش و در ۹/۶/۱۳۵۰ خاتمه یافت.
دوره ششم مجلس سنا: در ۹/۶/۱۳۵۰ گشایش و ۱۶/۶/۱۳۵۴ خاتمه یافت.
دوره هفتم مجلس سنا: در ۱۷/۶/۱۳۵۴ افتتاح شد و با پیروزی انقلاب اسلامی در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ مجلس سنا منحل شد.
مجلس سِنا بر اساس قانون اساسی مشروطیت ایران، به همراه مجلس شورای ملی یکی از دو مجلس قانون گذاری ایران بود.
مجلس سنا از آغاز مشروطیت تا سال ۱۳۲۸ خورشیدی تشکیل نگردید، اما از آن سال به بعد در هفت دوره منعقد شد.
به موجب قانون اساسی مورخ ۱۲۸۵ حکومت ایران علاوه بر مجلس شورای ملی باید دارای مجلس دیگری به نام «مجلس سنا» باشد ولی به علت بعضی از مخالفت ها تا پایان سلطنت رضاشاه پهلوی دربارهٔ این شاخه قوه مقننه تصمیمی اتخاذ نگردید. پس از شهریور ۱۳۲۰ با اشغال ایران توسط متفقین و تبعید رضاشاه و سست شدن پایه های سلطنت پهلوی، مقالاتی در مطبوعات نوشته می شد و از دولت های وقت تقاضای تشکیل این مجلس می شد و محمدرضا پهلوی نیز نسبت به تأسیس آن علاقه مند بود، تا اینکه در روز ۱۹ اردیبهشت ۱۳۲۷ دولت حکیمی لایحه تشکیل مجلس سنا را تقدیم داشت که با اعتراضات زیادی از سوی برخی از نمایندگان مجلس شورا روبه رو شد ولی بالاخره با تلاش عده ای از دولتمردان اساسنامه آن تدوین و به تصویب مجلس شورا و صحه شاه رسید. تشکیل مجلس و اختیارات آن طبق اصول ۴۳، ۴۴، ۴۵ و ۴۶ متمم قانون اساسی پیش بینی شده بود. به موجب اصل ۴۳ قانون اساسی تعداد نمایندگان مجلس سنا شصت نفر بوده که سی نفر از طرف مردم (پانزده نفر از تهران و پانزده نفر از شهرستان) و نیمی دیگر از سوی شاه (پانزده نفر از تهران و پانزده نفر از شهرستان) انتخاب می شدند که گروه اول سناتورهای انتخابی و دسته دوم به سناتورهای انتصابی معروف بودند. انتخابات مجلس سنا در هر دوره قانون گذاری هم زمان با انتخابات مجلس شورای ملی شروع و اخذ رأی در یک روز انجام می شد. سناتورها باید شرایط خاصی را برای عضویت در مجلس سنا داشته باشند که به صورت اختصار بیان می شود: این اشخاص از بین نخست وزیران، وزرا، معاونین، استانداران، امرای بازنشسته ارتش، استادان دانشگاه و قضات با داشتن ۱۵ تا ۲۰ سال سابقه و اشخاصی که حداقل ۳ دوره نمایندگی مجلس شورا را داشتند انتخاب می شدند.

پیشنهاد کاربران

مجلس شیوخ

در حقیقت مجلس سنا به �مجلس شیوخ� معروف بود زیرا هر فردی که واجد شرایط مذکور نبود نمی توانست به مجلس سنا راه یابد و گفته می شود گه گاهی هم برای اینکه اشخاص موردنظر واجد شرایط سناتوری شوند به طور موقت احکامی صادر می شد.


کلمات دیگر: