مترادف سبو : آبخوری، سفالینه، کوزه، کوزه بزرگ، جره
سبو
مترادف سبو : آبخوری، سفالینه، کوزه، کوزه بزرگ، جره
فارسی به انگلیسی
pitcher, pot(of wine)
crock, cruse, jug, urn
فارسی به عربی
جرة
مترادف و متضاد
قابلمه، دیگ، سبو، گلدان، کتری، دیگچه، قوری، اب پاش، ماری جوانا وسایرمواد مخدره، هر چیز برجسته و دیگ مانند
پارچ، سبو، کوزه، افتابه، پرتاب کنندهء توپ
جنبش، خم، تکان، سبو، لرزه، بلونی، کوزه دهن گشاد، شیشه دهن گشاد، دعوا و نزاع
خمره، سبو
تنگ، سبو، قدح اب مقدس
آبخوری، سفالینه، کوزه، کوزه بزرگ
۱. آبخوری، سفالینه، کوزه، کوزه بزرگ
۲. جره
فرهنگ فارسی
کوزه سفالی، کوزه دسته دارکه در آن آب یاشراب ریزند
( اسم ) آوندی سفالین و دسته دار که در آن شراب و جز آن ریزند کوزه سفالی .
دهی است بمغرب نزدیک طنجه از ارض بربر
( اسم ) آوندی سفالین و دسته دار که در آن شراب و جز آن ریزند کوزه سفالی .
دهی است بمغرب نزدیک طنجه از ارض بربر
فرهنگ معین
(سَ ) (اِ. ) ۱ - کوزة سفالی . ۲ - ظرف شراب .
لغت نامه دهخدا
سبو. [ س ُ / س َ ] ( اِ ) سبوی. در گویش خوانساری سو ( سبوی بزرگ )،گیلکی «سوبو» ، تهرانی «سبو» . آوندی سفالین و دسته دار که در آن آب و شراب و جز آن ریزند. ( حاشیه برهان قاطع چ معین ). آوند آب. ( غیاث ). از قدیم الایام تا بحال این ظرف را مخصوص برای بردن آب قرار داده اند و معروف است و از قراری که از آیه 18 فصل 24 کتاب پیدایش مستفاد می شود کوزه را بر سر یا بر شان چپ گذاشته با دست دیگر او را بمرکز خود نگاه میداشتند. ( قاموس کتاب مقدس ). کلیزه. ( یادداشت مؤلف ) ( ترجمان القرآن ): جَرّة، جرهدة [ ج َ / ج ِ هََ دَ ]؛ سبوی آب. خَزَف.دَوْرَق ؛ سبوی گوشه دار. فَخّار؛ سبو. فَیْدَس ؛ سبوی کلان که مسافران در سفر دریای شور همراه گیرند. قُمْقُم ، نَحی ̍؛ سبوی گلین که در آن شیر اندازند جهت دوغ زدن. وَغْنة؛ سبوی فراخ. ( منتهی الارب ) :
دوصد منده سبوی آبکش بروز
شبانگاه لهو کن بمنده بر.
غریوان و بر کتفها بر سبوی.
ز بهرام خسرو بپوشید روی.
شیر دوشی زو بروزی یک سبوی.
گرم است آب ما که کهن شد سبوی ما.
اسب بی زین همچنان باشد که بی دسته سبوی.
تا مِرَد پیری به پیش او مِرَد سیصد کلوک.
خردمندی که نعمت خورد شکر آنْش باید کرد
ازیرا کز سبوی سرکه جز سرکه نیاغارد.
زآن چیز برون آید و بیرون دهد آغار.
فریاد همی کرد که سنگی و سبویی.
کمانه پشت و کدوگردن و تکاوگلو
چو آمد آید با وی سبو و دوره و خم
چوشد کمانه رود با وی و تگاو کدو.
دوصد منده سبوی آبکش بروز
شبانگاه لهو کن بمنده بر.
بوشکور.
دو خواهرْش رفتند از ایوان بکوی غریوان و بر کتفها بر سبوی.
فردوسی.
زنی دید بر کتف او بر سبوی ز بهرام خسرو بپوشید روی.
فردوسی.
چون یکی جغبوت پستان بند اوی شیر دوشی زو بروزی یک سبوی.
طیان.
گویند سردتر بود آب از سبوی نوگرم است آب ما که کهن شد سبوی ما.
منوچهری.
اینچنین اسبی بمن داده ست بی زین شهریاراسب بی زین همچنان باشد که بی دسته سبوی.
منوچهری.
تا یکی خُم بشکند ریزه شود سیصد سبوتا مِرَد پیری به پیش او مِرَد سیصد کلوک.
عسجدی.
هر روز دو قرص جو و یک کف نمک و سبویی آب او را وظیفه کردند. ( تاریخ بیهقی چ ادیب ص 340 ).خردمندی که نعمت خورد شکر آنْش باید کرد
ازیرا کز سبوی سرکه جز سرکه نیاغارد.
ناصرخسرو.
از هرچه سبو پر کنی از سر وز پهلوش زآن چیز برون آید و بیرون دهد آغار.
ناصرخسرو ( دیوان چ تقی زاده - دهخدا ص 161 ).
سقّای سرای امل خصم ترا دیدفریاد همی کرد که سنگی و سبویی.
انوری ( دیوان چ سعید نفیسی ص 327 ).
خری سبوی سری دوره گوش و خم پهلوکمانه پشت و کدوگردن و تکاوگلو
چو آمد آید با وی سبو و دوره و خم
چوشد کمانه رود با وی و تگاو کدو.
سوزنی.
سبو. [ س ُ ] (اِخ ) دهی است بمغرب نزدیک طنجه ، از ارض بربر. (معجم البلدان ).
سبو. [ س ُ / س َ ] (اِ) سبوی . در گویش خوانساری سو (سبوی بزرگ )،گیلکی «سوبو» ، تهرانی «سبو» . آوندی سفالین و دسته دار که در آن آب و شراب و جز آن ریزند. (حاشیه ٔ برهان قاطع چ معین ). آوند آب . (غیاث ). از قدیم الایام تا بحال این ظرف را مخصوص برای بردن آب قرار داده اند و معروف است و از قراری که از آیه ٔ 18 فصل 24 کتاب پیدایش مستفاد می شود کوزه را بر سر یا بر شان چپ گذاشته با دست دیگر او را بمرکز خود نگاه میداشتند. (قاموس کتاب مقدس ). کلیزه . (یادداشت مؤلف ) (ترجمان القرآن ): جَرّة، جرهدة [ ج َ / ج ِ هََ دَ ]؛ سبوی آب . خَزَف .دَوْرَق ؛ سبوی گوشه دار. فَخّار؛ سبو. فَیْدَس ؛ سبوی کلان که مسافران در سفر دریای شور همراه گیرند. قُمْقُم ، نَحی ̍؛ سبوی گلین که در آن شیر اندازند جهت دوغ زدن . وَغْنة؛ سبوی فراخ . (منتهی الارب ) :
دوصد منده سبوی آبکش بروز
شبانگاه لهو کن بمنده بر.
دو خواهرْش رفتند از ایوان بکوی
غریوان و بر کتفها بر سبوی .
زنی دید بر کتف او بر سبوی
ز بهرام خسرو بپوشید روی .
چون یکی جغبوت پستان بند اوی
شیر دوشی زو بروزی یک سبوی .
گویند سردتر بود آب از سبوی نو
گرم است آب ما که کهن شد سبوی ما.
اینچنین اسبی بمن داده ست بی زین شهریار
اسب بی زین همچنان باشد که بی دسته سبوی .
تا یکی خُم بشکند ریزه شود سیصد سبو
تا مِرَد پیری به پیش او مِرَد سیصد کلوک .
هر روز دو قرص جو و یک کف نمک و سبویی آب او را وظیفه کردند. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 340).
خردمندی که نعمت خورد شکر آنْش باید کرد
ازیرا کز سبوی سرکه جز سرکه نیاغارد.
از هرچه سبو پر کنی از سر وز پهلوش
زآن چیز برون آید و بیرون دهد آغار.
سقّای سرای امل خصم ترا دید
فریاد همی کرد که سنگی و سبویی .
خری سبوی سری دوره گوش و خم پهلو
کمانه پشت و کدوگردن و تکاوگلو
چو آمد آید با وی سبو و دوره و خم
چوشد کمانه رود با وی و تگاو کدو.
حدیث توبه رها کن سبوی باده بیار
سرم کدو چه کنی یک کدوی باده بیار.
همتت در جهان نمی گنجد
هفت دریا سبو نمی دارد.
سبویی که سوراخ باشد نخست
بموم و سریشم نگردد درست .
هر جا که مقام می ساختند سبوها پر از مار و کژدم از فلاخن منجنیق بدیشان میانداخت . (ترجمه ٔ تاریخ یمینی ).
که نخواهد همیشه بازآید
بسلامت ز چشمه سار سبو.
و رجوع به سبوی شود.
- سنگ بر سبو زدن ؛ به احتمال ضرر و خطری آزمون کردن :
که من چون سپه روی آرد بروی
زنم یکسره سنگ را بر سبوی .
چو خواهی که پیدا کنی گفتگوی
بباید زدن سنگ را بر سبوی .
و گفتند فردا سنگ بسبو خواهیم زد تا چه پدید آید هرچند سود ندارد. (تاریخ بیهقی ).
- سنگ و سبو، سبو و سنگ ؛ دو ضد جمعنشدنی ، نظیر:آتش و پنبه ، پشه و باد، آتش و اسپند، سنگ و آبگینه .(امثال و حکم ) :
سقّای سرای امل خصم ترا دید
فریاد همی کرد که سنگی و سبویی .
چون شباهنگ بغروب آهنگ کرد و مشاطه ٔ رواح جبین صباع رازناک ... بقدم عشق تو در جستجوی شدم از آن مقصود جز سبو و سنگ ندیدم .(مقامات حمیدی ).
زرنگش نیست ایمن هیچ جویی
مسلم نیست از سنگ و سبویی .
چشم اگر با دوست داری گوش با دشمن مکن
عاشقی و نیکنامی سعدیا سنگ و سبوست .
که ای سنگ و سبوی عز و جاهم
بهر راهی که باشی سنگ راهم .
- امثال :
آن سبو بشکست و آن پیمانه ریخت .
این سبو گر نشکند امروز فردا بشکند .
همیشه سبو از آب درست برنیاید . (قابوسنامه ).
نباید که ما را شود کار سست
سبو ناید از آب دایم درست .
آن نمیدانست عقل پای سست
که سبو دایم ز جو ناید درست .
نظیر: دلو همیشه از چاه سالم نیاید.
صحبت سنگ وسبو راست نیاید هرگز .
سبو براه آب می شکند .
سبوی خالی را بسبوی پر مزن ؛ با قویتر مستیز.
سبوی نو آب خنک دارد : خنک دارد سبو تا نو بود آب .
گویند سردتر بود آب از سبوی نو
گرم است آب ما که کهن شد سبوی ما.
دوصد منده سبوی آبکش بروز
شبانگاه لهو کن بمنده بر.
بوشکور.
دو خواهرْش رفتند از ایوان بکوی
غریوان و بر کتفها بر سبوی .
فردوسی .
زنی دید بر کتف او بر سبوی
ز بهرام خسرو بپوشید روی .
فردوسی .
چون یکی جغبوت پستان بند اوی
شیر دوشی زو بروزی یک سبوی .
طیان .
گویند سردتر بود آب از سبوی نو
گرم است آب ما که کهن شد سبوی ما.
منوچهری .
اینچنین اسبی بمن داده ست بی زین شهریار
اسب بی زین همچنان باشد که بی دسته سبوی .
منوچهری .
تا یکی خُم بشکند ریزه شود سیصد سبو
تا مِرَد پیری به پیش او مِرَد سیصد کلوک .
عسجدی .
هر روز دو قرص جو و یک کف نمک و سبویی آب او را وظیفه کردند. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 340).
خردمندی که نعمت خورد شکر آنْش باید کرد
ازیرا کز سبوی سرکه جز سرکه نیاغارد.
ناصرخسرو.
از هرچه سبو پر کنی از سر وز پهلوش
زآن چیز برون آید و بیرون دهد آغار.
ناصرخسرو (دیوان چ تقی زاده - دهخدا ص 161).
سقّای سرای امل خصم ترا دید
فریاد همی کرد که سنگی و سبویی .
انوری (دیوان چ سعید نفیسی ص 327).
خری سبوی سری دوره گوش و خم پهلو
کمانه پشت و کدوگردن و تکاوگلو
چو آمد آید با وی سبو و دوره و خم
چوشد کمانه رود با وی و تگاو کدو.
سوزنی .
حدیث توبه رها کن سبوی باده بیار
سرم کدو چه کنی یک کدوی باده بیار.
خاقانی .
همتت در جهان نمی گنجد
هفت دریا سبو نمی دارد.
خاقانی .
سبویی که سوراخ باشد نخست
بموم و سریشم نگردد درست .
نظامی .
هر جا که مقام می ساختند سبوها پر از مار و کژدم از فلاخن منجنیق بدیشان میانداخت . (ترجمه ٔ تاریخ یمینی ).
که نخواهد همیشه بازآید
بسلامت ز چشمه سار سبو.
ابن یمین .
و رجوع به سبوی شود.
- سنگ بر سبو زدن ؛ به احتمال ضرر و خطری آزمون کردن :
که من چون سپه روی آرد بروی
زنم یکسره سنگ را بر سبوی .
فردوسی .
چو خواهی که پیدا کنی گفتگوی
بباید زدن سنگ را بر سبوی .
فردوسی .
و گفتند فردا سنگ بسبو خواهیم زد تا چه پدید آید هرچند سود ندارد. (تاریخ بیهقی ).
- سنگ و سبو، سبو و سنگ ؛ دو ضد جمعنشدنی ، نظیر:آتش و پنبه ، پشه و باد، آتش و اسپند، سنگ و آبگینه .(امثال و حکم ) :
سقّای سرای امل خصم ترا دید
فریاد همی کرد که سنگی و سبویی .
انوری .
چون شباهنگ بغروب آهنگ کرد و مشاطه ٔ رواح جبین صباع رازناک ... بقدم عشق تو در جستجوی شدم از آن مقصود جز سبو و سنگ ندیدم .(مقامات حمیدی ).
زرنگش نیست ایمن هیچ جویی
مسلم نیست از سنگ و سبویی .
نظامی .
چشم اگر با دوست داری گوش با دشمن مکن
عاشقی و نیکنامی سعدیا سنگ و سبوست .
سعدی .
که ای سنگ و سبوی عز و جاهم
بهر راهی که باشی سنگ راهم .
جامی .
- امثال :
آن سبو بشکست و آن پیمانه ریخت .
این سبو گر نشکند امروز فردا بشکند .
همیشه سبو از آب درست برنیاید . (قابوسنامه ).
نباید که ما را شود کار سست
سبو ناید از آب دایم درست .
نظامی .
آن نمیدانست عقل پای سست
که سبو دایم ز جو ناید درست .
مولوی .
نظیر: دلو همیشه از چاه سالم نیاید.
صحبت سنگ وسبو راست نیاید هرگز .
سبو براه آب می شکند .
سبوی خالی را بسبوی پر مزن ؛ با قویتر مستیز.
سبوی نو آب خنک دارد : خنک دارد سبو تا نو بود آب .
گویند سردتر بود آب از سبوی نو
گرم است آب ما که کهن شد سبوی ما.
منوچهری .
فرهنگ عمید
کوزۀ سفالی، کوزۀ دسته دار که در آن آب یا شراب بریزند.
دانشنامه عمومی
سبو دارای کاربردهای زیر است:
سبو، به معنای کوزه یا ظرف سفالین دسته داری که آب و شراب و غیره در آن می ریزند<ref>دهخدا، علی اکبر، لغتنامهٔ دهخدا، سرواژهٔ «سبو».
سبو (شهر)، شهری بندری در فیلیپین
سبو، به معنای کوزه یا ظرف سفالین دسته داری که آب و شراب و غیره در آن می ریزند<ref>دهخدا، علی اکبر، لغتنامهٔ دهخدا، سرواژهٔ «سبو».
سبو (شهر)، شهری بندری در فیلیپین
wiki: نام مستعار هنرپیشه و کارگردان اهل ژاپن با نام اصلی هیرویوکی تانکا است.
wiki: سبو (کارگردان)
دانشنامه آزاد فارسی
سَبو
ظرفی کوزه مانند و معمولاً دسته دار از جنس سفال یا جنسی دیگر برای حمل و نگهداری مایعات به ویژه آب و شراب. در گذشته از این ظرف برای جابه جاکردن آب نیز استفاده می شد، به خصوص زمانی که آب را باید از چشمه تا منزل یا جای دیگری به روی دوش می کشیدند که معمولاً این کار به دست زنان انجام می گرفت. هم اکنون نیز در برخی مناطق روستایی از سبوبرای این کارکرد استفاده می شود. سبو در شعر بسیاری از شاعران کلاسیک ایرانی به کار رفته است.
ظرفی کوزه مانند و معمولاً دسته دار از جنس سفال یا جنسی دیگر برای حمل و نگهداری مایعات به ویژه آب و شراب. در گذشته از این ظرف برای جابه جاکردن آب نیز استفاده می شد، به خصوص زمانی که آب را باید از چشمه تا منزل یا جای دیگری به روی دوش می کشیدند که معمولاً این کار به دست زنان انجام می گرفت. هم اکنون نیز در برخی مناطق روستایی از سبوبرای این کارکرد استفاده می شود. سبو در شعر بسیاری از شاعران کلاسیک ایرانی به کار رفته است.
wikijoo: سبو
پیشنهاد کاربران
به آن کوزه یا خمب نیز گویند.
کوزه سفالی
هر ظرفی که در آن مایعات را از جمله آب ( ترجیحا شراب ) بتوان نگهداری کرد، کوزه
سبو : تحریف کلمه سابو به معنای ظرفی که در آن کشک را می سائیدند .
سبو ظروف شکستنی مثل کوزه سفالی، دیگ، خمره و. . .
کدو
کوزه ٔ شراب را نیز گویند یعنی در همان کدوی خشک نیز گاهی شراب کنند. ( آنندراج ) ( انجمن آرای ناصری ) . کدوی کاوک کرده برای ظرف شراب. ظرف شراب از کدوی خشک مجوف کرده. ( یادداشت مؤلف ) . کدوی سیکی. چمانه. ( حاشیه ٔ فرهنگ اسدی نخجوانی ) . کوزه ٔ شراب. ( ناظم الاطباء ) :
بنشان به تارم اندرمر ترک خویش را
با چنگ سغدیانه و با بالغ و کدو.
عماره.
گر به پیغاله از کدو فکنی
هست پنداری آتش اندرآب.
عنصری.
خواه ز آدم گیر نورش خواه ازو
خواه از خم گیر می خواه از کدو.
مولوی.
به میخانه در سنگ بر دن زدند
کدو را نشاندند و گردن زدند.
سعدی.
کوزه ٔ شراب را نیز گویند یعنی در همان کدوی خشک نیز گاهی شراب کنند. ( آنندراج ) ( انجمن آرای ناصری ) . کدوی کاوک کرده برای ظرف شراب. ظرف شراب از کدوی خشک مجوف کرده. ( یادداشت مؤلف ) . کدوی سیکی. چمانه. ( حاشیه ٔ فرهنگ اسدی نخجوانی ) . کوزه ٔ شراب. ( ناظم الاطباء ) :
بنشان به تارم اندرمر ترک خویش را
با چنگ سغدیانه و با بالغ و کدو.
عماره.
گر به پیغاله از کدو فکنی
هست پنداری آتش اندرآب.
عنصری.
خواه ز آدم گیر نورش خواه ازو
خواه از خم گیر می خواه از کدو.
مولوی.
به میخانه در سنگ بر دن زدند
کدو را نشاندند و گردن زدند.
سعدی.
کلمات دیگر: