شاهراه

بوابة , طریق , طریق سریع

راه وسیع، خیابان، جاده یاخیابان اصلی
راهی که وسعت دارد راه عام جاده بزرگ شارع .
ده . از دهستان میان ولایت بخش حومه و ارداک شهرستان مشهد . سکه : ۹۵ تن آب : قنات محصول : غلات شغل : زراعت و مالداری .

(اِمر. ) راهی که وسعت دارد، راه عام ، جاده اصلی و بزرگ .

شاهراه. ( اِ مرکب ) راه عام و جاده بزرگ و وسیع را گویند. ( برهان قاطع ). راه عام را گویند و آن راه فراخ بود که بسیار راهها از آن بجایها بگشاید و راه شاه نیز گویندش. ( تحفة الاحباب حافظ اوبهی ). راه فراخ و آن را شه راه و شه ره نیز گویند و بتازیش شارع خوانند. ( شرفنامه منیری ). راه فراخ و پهن که خواص و عوام از آن بگذرند و بتازی شارع عام گویند. ( بهار عجم ) ( آنندراج ). جاده بزرگ کاروان. ( یادداشت مؤلف ). راه فراختر و طولانی تر. ( یادداشت مؤلف ). راه عریض و طویل خوب ساخته. ( فرهنگ نظام ). جاده. ( منتهی الارب ). راه عمومی. ( از اقرب الموارد ). شارع. ( دهار ). شارع عام. ( مجمل ). سُحج ُ. ( منتهی الارب ). راه شاه. ( برهان ). معبر عام : اشبورقان ، بر شاهراه است شهری است با نعمت فراخ. ( حدود العالم ). قحطبه... گفت ما را دلیلی باید که ما را به کوفه برد نه از شاهراه... ( ترجمه طبری بلعمی ).
چو باد هوا گشت بر شاهراه
رسیدش بنزدیک کاوس شاه.مگر باز گردند و یابند راه
چو از برف پیدا شود شاهراه.بدیشان چنین گفت کز شاهراه
بگردید کآمد بتنگی سپاه.آنگاه نه راهبری معین و نه شاهراهی پیدا. ( کلیله و دمنه ).
شاهراه شرع را بر آسمان علم جوی
مرکب گفتار پی کن چنگ در رفتار زن.محنت اندر سینه من ره ندانستی کنون
شاهراه سینه من بار دانست از غمت.جهان گشای قزل ارسلان که بر تن خصم
بزخم نیزه فروبست شاهراه مسام.روزی بر سبیل تنزه و تفکه بر ممر شاهراهی طارمی دید. ( سندبادنامه ص 179 ).
آن بت منحوت چون سیل سیاه
نفس بتگر چشمه ای بر شاهراه.در شاهراه دولت سرمد به تخت بخت
با جام می بکام دل دوستان شدم.یا بخت من طریق مروت فروگذاشت
یا او بشاهراه طریقت گذر نکرد.در شاهراه جاه و بزرگی خطر بسیست
آن به کزین گریوه سبکبار بگذری.ساروان رخت بدروازه مبر کان سرکو
شاه راهیست که منزلگه دلدار من است.

---

شاهراه. ( اِخ ) دهی از دهستان میان ولایت بخش حومه وارداک شهرستان مشهد. دارای 95 تن سکنه. آب آن از قنات. محصول آن غلات و شغل اهالی زراعت و مالداری است. ( از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 9 ).

راه وسیع، جاده، خیابان یا جادۀ اصلی که محل آمدورفت همۀ مردم باشد.